KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ KRÓLOWEJ KORONY POLSKIEJ
| < Poprzednie | Następne > |
KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ KRÓLOWEJ KORONY POLSKIEJ, Oliwa, ul. Leśna 5/6 (do 1945 Waldstraße). Wzniesiony na działce pośród zabudowy mieszkaniowej w latach 1913–1920 dla gminy ewangelickiej, według projektu architekta ► Carla Webera, profesora ► Technische Hochschule Danzig, nazywany kościołem Pojednania (Versöhnungskirche, pod adresem: Pelonker Straße 131 (ul. Polanki)). Przekazany do użytku (poświęcony) 31 X 1920, 15 II 1925 poświęcono odlane w Bochum dzwony, w 1926 umieszczono na wieży zegar, w tym samym roku w emporze zachodniej zainstalowano wykonane przez firmę Wittek z Elbląga organy. Witraże (dwa zachowane) zaprojektował w 1915 [PFUHLE FRITZ AUGUST, profesor Technische Hochschule Danzig | Fritz August Pfuhle]]. W funkcji świątyni parafialnej dla ewangelików zastąpił przyznany katolikom oliwski ► kościół św. Jakuba.
Trójnawowa świątynia (długość 40 m, szerokość 22 m, powierzchnia użytkowa 680 m², obliczny na około 1500 wiernych) zamknięta wielobocznym prezbiterium. Bryła o formach zaczerpniętych z architektury gotyckiej, opięta skarpami z umieszczoną symetrycznie od zachodu wieżą (początkowo wysokości 65,75 m, po przebudowie w 1996 – 73,5 m), zwieńczoną ośmiokątnym hełmem z krzyżem. Elewacje ceglane z ceramicznym detalem. Wnętrze przesklepione o charakterze salowym z niskimi nawami bocznymi, ponad którymi umieszczono empory. W 1945 uszkodzeniu uległy sklepienie, witraże i zachodnia część wieży.
11 IV 1945 do Oliwy przybyli ► cystersi, opat z klasztoru w Szczyrzycu Benedykt Biros oraz reprezentujący klasztor w podkrakowskiej Mogile Eugeniusz Komasa i Gerard Matuł, z zamiarem odzyskania dawnego kościoła ► klasztoru oliwskiego. Ponieważ świątynia ta, ► kościół Trójcy Świętej, pełniła od czasu utworzenia diecezji gdańskiej w 1926 funkcję katedry, decyzją prezydenta Gdańska 20 kwietnia otrzymali (jako mienie poewangelickie) były kościół Pojdenania. Pod nowym wezwaniem kościół poświęcił w czerwcu 1945 (w imieniu przebywającego w areszcie bp. ► Carla Marii Spletta) ks. Alexander Lubomski (ur. 1893, wysiedlony z Polski 1 VIII 1946, zm. 15 II 1968 jako proboszcz w Fischbach koło Freiburga). Ostateczną zgodę na przejęcie nieruchomości przez cystersów ze Szczyrzyca Urząd ds. Wyznań wydał 29 VIII 1957, protokół zdawczo-odbiorczy podpisano 6 IX 1958. Na pomieszczenia klasztoru cystersów przeznaczono zbudowaną w 1934 siedzibę byłej gminy ewangelickiej przy ul. Polanki 131.
Od 1971 kościół i klasztor uznano oficjalnie za filię opactwa szczyrzyckiego. We wnętrzu kościoła przeprowadzono zmiany dostosowujące obiekt do potrzeb kultu (usunięto empory). Do 1 VII 1988 kościół rektorski w obrębie parafii katedralnej (kościoła Trójcy Świętej), następnie parafialny.
►Tabela: Pastorzy kościoła Pojednania
►Tabela: Rektorzy i proboszczowie kościoła Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej
