SCHEERBART PAUL KARL WILHELM, literat, rysownik
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Scheerbart Paul Karl Wilhelm.JPG|thumb|Paul Karl Wilhelm Scheerbart]] | [[File:Scheerbart Paul Karl Wilhelm.JPG|thumb|Paul Karl Wilhelm Scheerbart]] | ||
| − | '''PAUL KARL WILHELM SCHEERBART''' (8 I 1863 Gdańsk – 15 X 1915 Berlin), pseudonim Kuno Küfer, literat i rysownik. | + | '''PAUL KARL WILHELM SCHEERBART''' (8 I 1863 Gdańsk – 15 X 1915 Berlin), pseudonim Kuno Küfer, literat i rysownik. Njmłodszy z jedenastu dzieci (prawie wszsystkie zmarły w dzieciństwie) pochodzącego ze wsi Zboże pod Sępólnem Krajeńskim stolarza (cieśli) Carla Eduarda (1816–1873) i urodzonej w Altonie koło Hamburga córki szewca Cathariny Friederiki z domu Hering (1818–1867). Od 1869 wychowywany przez macochę Emilie Möller (1818–1891). Mieszkał z rodzina przy Fleischergasse 38 (ul. Rzeźnicka). Stryj Friedrich Wilhelm był właścicielem restauracji, od 1874 do śmierci w 1892 właścicielem hotelu Scheerbarts przy Hundegasse 17 (ul. Ogarna). <br/><br/> |
| + | Uczył się w gdańskiej [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | szkole elementarnej św. Piotra i Pawła]], następnie w [[CONRADINUM | Conradinum]] w | ||
| + | w Jankowie i w [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskim]]. Nauki w Gimnazjum nie ukończył, bez powodzenia (w Berlinie, Lipsku i następnie w Gdańsku) przystępował do egzaminu maturalnego. Od 1885 pogłębiał wiedzę z zakresu filozofii i historii sztuki w Lipsku i Halle i pracował jako dziennikarz, m.in. dla berlińskich „Börsen-Courier” i „Berliner Tageblatt”, specjalizujących się w krytyce sztuki i architektury. Po odziedziczeniu niewielkiego spadku od 1887 zajmował się wyłącznie twórczością artystyczną. W 1890 na kilka miesięcy wrócił do Gdańska i należał do redakcji wydającej [[DANZIGER COURIER, dziennik | „Danziger Courier”]]. M.in. w jednym ze swoich artykułów (z 13 VII 1890) występował przeciwko rozbiórce wałów tworzących dawne miejskie fortyfikacje, postulował uczynienie z nich parku krajobrazowego. Od końca 1890 mieszkał w Berlinie, w 1892 był współzałożycielem wydawnictwa Verlag Deutscher Phantasten.<br/><br/> | ||
Większe uznanie przyniosła mu powieść ''Die große Revolution, ein Mondroman'' (1902). Radykalny futurysta, publikował powieści głównie o charakterze groteskowo-fantastycznym: ''Der Aufgang zur Sonne. Hausmärchen'' (1903), ''Der Kaiser von Utopia. Ein Volksroman'' (1904), ''Münchhausen und Clarissa. Berliner Roman'' (1906), ''Das graue Tuch und zehn Prozent Weiss. Ein Damenroman'' (1914). Towarzyszyły im zbiory sztuk teatralnych i poezji: ''Revolutionäre Theater-Bibliothek'' (1904), ''Kater-Poesie'' (1909).<br/><br/> | Większe uznanie przyniosła mu powieść ''Die große Revolution, ein Mondroman'' (1902). Radykalny futurysta, publikował powieści głównie o charakterze groteskowo-fantastycznym: ''Der Aufgang zur Sonne. Hausmärchen'' (1903), ''Der Kaiser von Utopia. Ein Volksroman'' (1904), ''Münchhausen und Clarissa. Berliner Roman'' (1906), ''Das graue Tuch und zehn Prozent Weiss. Ein Damenroman'' (1914). Towarzyszyły im zbiory sztuk teatralnych i poezji: ''Revolutionäre Theater-Bibliothek'' (1904), ''Kater-Poesie'' (1909).<br/><br/> | ||
| − | Należał do prekursorów ekspresjonizmu. Pomysłami zawartymi w ''Glasarchitektur'' (1914) wywarł wpływ na ówczesnych architektów. W 1900 w Berlinie ożenił się z Anna Scherler z domu Sommer (1858–1936), bezdzietny. Zmarł na udar. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Należał do prekursorów ekspresjonizmu. Pomysłami zawartymi w ''Glasarchitektur'' (1914) wywarł wpływ na ówczesnych architektów. W Gdańsku zabiegał o rękę Rosy (1866–1946), córkę organisty i kompozytora [[JOETZE FRANZ JOHANN CARL, organista, dyrygent, kompozytor | Franza Joetzego]], wyszła ona jednak za mąż za fabrykanta Emila Gerlacha i zamieszkała w Insterburgu (Czerniachowsk). W 1900 w Berlinie ożenił się z Anna Scherler z domu Sommer (1858–1936), bezdzietny. Zmarł na udar. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 17:15, 2 sie 2024
PAUL KARL WILHELM SCHEERBART (8 I 1863 Gdańsk – 15 X 1915 Berlin), pseudonim Kuno Küfer, literat i rysownik. Njmłodszy z jedenastu dzieci (prawie wszsystkie zmarły w dzieciństwie) pochodzącego ze wsi Zboże pod Sępólnem Krajeńskim stolarza (cieśli) Carla Eduarda (1816–1873) i urodzonej w Altonie koło Hamburga córki szewca Cathariny Friederiki z domu Hering (1818–1867). Od 1869 wychowywany przez macochę Emilie Möller (1818–1891). Mieszkał z rodzina przy Fleischergasse 38 (ul. Rzeźnicka). Stryj Friedrich Wilhelm był właścicielem restauracji, od 1874 do śmierci w 1892 właścicielem hotelu Scheerbarts przy Hundegasse 17 (ul. Ogarna).
Uczył się w gdańskiej szkole elementarnej św. Piotra i Pawła, następnie w Conradinum w
w Jankowie i w Gimnazjum Miejskim. Nauki w Gimnazjum nie ukończył, bez powodzenia (w Berlinie, Lipsku i następnie w Gdańsku) przystępował do egzaminu maturalnego. Od 1885 pogłębiał wiedzę z zakresu filozofii i historii sztuki w Lipsku i Halle i pracował jako dziennikarz, m.in. dla berlińskich „Börsen-Courier” i „Berliner Tageblatt”, specjalizujących się w krytyce sztuki i architektury. Po odziedziczeniu niewielkiego spadku od 1887 zajmował się wyłącznie twórczością artystyczną. W 1890 na kilka miesięcy wrócił do Gdańska i należał do redakcji wydającej „Danziger Courier”. M.in. w jednym ze swoich artykułów (z 13 VII 1890) występował przeciwko rozbiórce wałów tworzących dawne miejskie fortyfikacje, postulował uczynienie z nich parku krajobrazowego. Od końca 1890 mieszkał w Berlinie, w 1892 był współzałożycielem wydawnictwa Verlag Deutscher Phantasten.
Większe uznanie przyniosła mu powieść Die große Revolution, ein Mondroman (1902). Radykalny futurysta, publikował powieści głównie o charakterze groteskowo-fantastycznym: Der Aufgang zur Sonne. Hausmärchen (1903), Der Kaiser von Utopia. Ein Volksroman (1904), Münchhausen und Clarissa. Berliner Roman (1906), Das graue Tuch und zehn Prozent Weiss. Ein Damenroman (1914). Towarzyszyły im zbiory sztuk teatralnych i poezji: Revolutionäre Theater-Bibliothek (1904), Kater-Poesie (1909).
Należał do prekursorów ekspresjonizmu. Pomysłami zawartymi w Glasarchitektur (1914) wywarł wpływ na ówczesnych architektów. W Gdańsku zabiegał o rękę Rosy (1866–1946), córkę organisty i kompozytora Franza Joetzego, wyszła ona jednak za mąż za fabrykanta Emila Gerlacha i zamieszkała w Insterburgu (Czerniachowsk). W 1900 w Berlinie ożenił się z Anna Scherler z domu Sommer (1858–1936), bezdzietny. Zmarł na udar.
