MROCZKIEWICZ URSZULA, lekarka, patronka szkoły

Aktualna wersja na dzień 23:19, 4 lip 2024

Urszula Mroczkiewicz

URSZULA MROCZKIEWICZ (3 X 1903 Białogard, Pomorze Zachodnie – 31 I 1957 Swarzędz), lekarka ftyzjatra (obecnie: pulmonolog), pediatra, radiolog, żeglarka, harcerka. Córka nadinspektora celnego i inspektora podatkowego Jana, oraz Anny z domu Gaj. Ojciec za głosowanie na polską kandydaturę podczas wyborów do niemieckiego parlamentu przeniesiony został z Poznania do rejencji szczecińskiej, po przejściu na emeryturę powrócił z rodziną do Poznania. Miała siedmioro rodzeństwa, m.in.: siostry Ewę, Irenę i brata Leona (1900 Drawsko Pomorskie – 1971 Poznań), w latach 1947–1949 wykładowcę na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Gdańskiej, w 1946–1949 dyrektora Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Gdańskiego, zasłużonego w hodowli nowych roślin w Parku Oliwskim, w 1950–1970 adiunkta, profesora nadzwyczajnego i zwyczajnego w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu, członka korespondenta PAN, autora publikacji dotyczących hodowli lasu i roślin.

W latach 1917–1918 uczęszczała do niemieckiego gimnazjum realnego, od 1919 do 1922 do Gimnazjum Żeńskiego im. Dąbrówki w Poznaniu. Po zdaniu matury studiowała na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, od 1924 na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1928 uzyskała dyplom doktora medycyny. W latach 1928–1931 pracowała w kierowanym przez biochemika prof. Jakuba Parnasa Zakładzie Chemii Fizjologicznej Uniwersytetu Jana Kazimierza w Lwowie. Od 1 XI 1931 do 30 IV 1935 była asystentką prof. Karla Janschena w Klinice Chorób Dziecięcych Uniwersytetu Poznańskiego, u którego rozpoczęła badania kliniczne nad szczepionką przeciw gruźlicy (BCG) i jej produkcją.

Od maja 1935 w Gdańsku, przyjęła propozycję Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dążącego do zatrudnienia polskich lekarzy i nauczycieli w szkolnictwie Gdańskiej Macierzy Szkolnej i Gimnazjum Polskim. Od 1 IX 1935 do 29 VIII 1939 pracowała jako lekarka pediatra w szkołach Gdańskiej Macierzy Szkolnej: w przedszkolach, szkołach powszechnych i jako lekarka uczennic w Gimnazjum Polskim. W poradni dla dzieci i niemowląt i młodzieży w Gdańsku- Nowym Porcie objęła leczeniem Polonię gdańską oraz niezamożną polską młodzież i dzieci przebywające w Gdańsku na koloniach. Była też lekarką w poradni dla dzieci w Polskim Czerwonym Krzyżu przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego).

Od 1917 należała do Związku Harcerstwa Polskiego, od 1931 harcmistrzyni. W Gimnazjum Polskim w Gdańsku była opiekunką Morskiej Drużyny Harcerek, w latach 1935–1939 zastępcą komendantki Żeńskiej Chorągwi Gdańskiej Harcerek, kierowała Referatem Zdrowia i Szkolenia Harcerskiego. W drużynie morskiej harcerek „Wichry Bałtyku” przy Polskich Szkołach Handlowych była lekarką tej drużyny w 1935 w rejsie jachtu „Korsak” do Szwecji, w lipcu 1938 w rejsie jachtu „Korsarz” na trasie Gdańsk–Ystad–Malmö-Christiansö była sternikiem, podobnie w lipcu 1939, w rejsie z Gdańska do Bornholmu, Malmö i Kopenhagi. W 29 VI 1937, wraz z Barbarą Mielcarzewicz uczestniczyła w „Świecie Morza” w Gdyni, w defiladzie ulicami miasta.

26 VIII 1939 wyjechała do Gdyni. We wrześniu, podczas obrony tego miasta, pracowała w szpitalu wojskowym. Po kapitulacji Gdyni, zagrożona aresztowaniem przez Niemców, wyjechała do rodziny do Swarzędza. W 1941 wraz z nią została wysiedlona do Warszawy, gdzie od listopada 1941 do sierpnia 1944 była kierowniczką Poradni Przeciwgruźliczej dla Dzieci w dzielnicy Wola. Po wybuchu powstania warszawskiego pracowała w Śródmieściu w szpitalu dla dzieci (przy ul. Skorupki 15 i ul. 6 Sierpnia 16). Po upadku powstania wywieziona do obozu przejściowego w Pruszkowie, zbiegła i ukrywała się w okolicznej wsi.

Od czerwca 1945 ponownie w Gdańsku. Zamieszkała wraz z Barbarą Mielcarzewicz i Zofią Łozińską przy ul. Sienkiewicza 5a/7, gdzie odbywały się m.in. zebrania Zarządu Polskiego Klubu Morskiego w Gdańsku. W lipcu 1947 była w załodze jachtu „Pirat” Akademickiego Związku Morskiego w rejsie na trasie Gdansk–Ystad–Trelleborg–Malmö–Kopenhaga–Nexø. Od listopada 1945 była sekretarzem oddziału gdańskiego (z siedzibą w Sopocie) Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. W latach 1945–1948 pracowała w poradni internistycznej i pediatrycznej w Ośrodku Zdrowia nr 4 przy ul. Jaśkowa Dolina 8 i jednocześnie do 1949 jako inspektorka w Referacie Matki i Dziecka Wydziału Zdrowia Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku. W latach 1945–1948 nadzorowała również w Szkole Podstawowej nr 15 pracę higienistek. Od 1949 do 1954 pracowała jako lekarka do spraw szczepień BCG w Wojewódzkiej Poradni Przeciwgruźliczej w Gdańsku.

20 XII 1952 decyzją Wydziału Zdrowia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku uzyskała uprawnienia specjalisty pediatry. Od 1 II 1954 do grudnia 1955 w Zaskoczynie pod Gdańskiem była dyrektorem Państwowego Prewentorium Przeciwgruźliczego Dla Dzieci. W początkach 1956 opuściła Wybrzeże, od stycznia do września tego roku pracowała w Ośrodku Prewencyjnym „Bucze Harcerskie” w Górkach Wielkich koło Cieszyna na Śląsku Cieszyńskim. Ze względu na chorobę nowotworową zrezygnowała z pracy i powróciła do Swarzędza. Pochowana została na miejscowym cmentarzu.

W latach 1983–1990 jej imię nosiła 26, Drużyna Starszych Harcerek w Studium Wychowania Przedszkolnego w Gdańsku. Od 14 X 1995 patronka Szkoły Podstawowej nr 15 w Gdańsku. WP







Bibliografia:
SP nr 15 w Gdańsku, teczka osobowa w zbiorach Biblioteki SP nr 15 w Gdańsku.
Siniecki Bogdan, Dr Urszula Mroczkiewicz- pierwsza polska lekarka pediatra w Wolnym Mieście Gdańsku, „Pediatria Polska”, 1976, nr 5, s. 605 –607.
Janik Bernard, Życiorysy pracowników Gimnazjum Polskiego w Gdańsku, w: Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa, Gdańsk 1976, s. 139.
Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa, red. Krystyna Sroczyńska-Wyczańska, Gdańsk 1989, s. 192, 321.