BÜTHNER ADAM, kaznodzieja kościoła św. Olafa
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
'''ADAM (EGON) BÜTHNER''' (29 III 1587 Frankenstein (Ząbkowice), Śląsk – 1643 Gdańsk), pastor [[KOŚCIÓŁ GARNIZONOWY ŚW. OLAFA | kościoła garnizonowego św. Olafa]] w [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujściu]]. W 1611 absolwent gimnazjum w Elblągu, w 1616 uzyskał magisterium na uniwersytecie w Wittenberdze. Po studiach pastor w Cieszynie i w Frysztacie (obecnie część miasta Karwiny na Śląsku cieszyńskim). Z powodu wojen w Czechach i następnie cesarskich edyktów religijnych zmuszony był przenieść się do Gdańska.<br/><br/> | '''ADAM (EGON) BÜTHNER''' (29 III 1587 Frankenstein (Ząbkowice), Śląsk – 1643 Gdańsk), pastor [[KOŚCIÓŁ GARNIZONOWY ŚW. OLAFA | kościoła garnizonowego św. Olafa]] w [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujściu]]. W 1611 absolwent gimnazjum w Elblągu, w 1616 uzyskał magisterium na uniwersytecie w Wittenberdze. Po studiach pastor w Cieszynie i w Frysztacie (obecnie część miasta Karwiny na Śląsku cieszyńskim). Z powodu wojen w Czechach i następnie cesarskich edyktów religijnych zmuszony był przenieść się do Gdańska.<br/><br/> | ||
| − | W latach 1629–1643 pastor kościoła garnizonowego św. Olafa w Wisłoujściu. Rozbudował kościół i założył przy nim szkołę. Przyjaźnił się z [[OPITZ MARTIN von BOBERFELD, poeta, tłumacz | Martinem Opitzem]], uprawiał okolicznościową poezję. Już w 1629 pośpieszył z wierszem gratulacyjny dla obejmujących w Gdańsku urzędy burmistrzów i rajców, jak i z wierszem urodzinowo-imieninowym dla Michaela Tonnigesa, komendanta twierdzy w Wisłoujściu. W 1630 pisał z okazji narodzin i chrztu Anny Marii, córki późniejszego burmistrza [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausa Pahla]], w 1632 narodzin i chrztu jego syna, póżniejszego burmistrza [[PAHL CONSTANTIN, burmistrz Gdańska | Constantina Pahla]], w 1640 z wiersze żałobne po śmierci Barbary Giesinn i Julii Schröers. Był autorem łacińskiego wiersza poprzedzającego drukowane w 1634 kazanie kaznodziei kaplicy św. Anny Johanna Dorschiusa, odnoszące się do niedawnych walk na pograniczy polsko-tureckim pod Kamieńcem i wychwalające przebywającego wówczas w Gdańsku króla polskiego Władysława IV. Władcy temu z tej samej okazji w 1634 poświęcił także dwa dalsze swoje, już samodzielne, utwory, podpisując się jako „PLC (= Poeta Laureatus Caesareus) Münde [tj. Wisłoujścia] ad ostium Maris Baltici Pastor”, „PLC. Propugnaeuli ad Otium Maris Balthici Theodulus”. Nie omieszkał raz jeszcze wychwalać wierszem tego króla, podczas jego kolejnej wizyty w Gdańsku, w końcu 1635.<br/><br/> | + | W latach 1629–1643 pastor kościoła garnizonowego św. Olafa w Wisłoujściu. Rozbudował kościół i założył przy nim szkołę. Przyjaźnił się z [[OPITZ MARTIN von BOBERFELD, poeta, tłumacz | Martinem Opitzem]], uprawiał okolicznościową poezję. Już w 1629 pośpieszył z wierszem gratulacyjny dla obejmujących w Gdańsku urzędy burmistrzów i rajców, jak i z wierszem urodzinowo-imieninowym dla Michaela Tonnigesa, komendanta twierdzy w Wisłoujściu. W 1630 pisał z okazji narodzin i chrztu Anny Marii, córki późniejszego burmistrza [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausa Pahla]], w 1632 narodzin i chrztu jego syna, póżniejszego burmistrza [[PAHL CONSTANTIN, burmistrz Gdańska | Constantina Pahla]], w 1640 z wiersze żałobne po śmierci Barbary Giesinn i Julii Schröers. Był autorem łacińskiego wiersza poprzedzającego drukowane w 1634 kazanie kaznodziei kaplicy św. Anny [[DORSCHIUS JOHANN sen., kaznodzieja w kaplicy św. Anny | Johanna Dorschiusa]], odnoszące się do niedawnych walk na pograniczy polsko-tureckim pod Kamieńcem i wychwalające przebywającego wówczas w Gdańsku króla polskiego Władysława IV. Władcy temu z tej samej okazji w 1634 poświęcił także dwa dalsze swoje, już samodzielne, utwory, podpisując się jako „PLC (= Poeta Laureatus Caesareus) Münde [tj. Wisłoujścia] ad ostium Maris Baltici Pastor”, „PLC. Propugnaeuli ad Otium Maris Balthici Theodulus”. Nie omieszkał raz jeszcze wychwalać wierszem tego króla, podczas jego kolejnej wizyty w Gdańsku, w końcu 1635.<br/><br/> |
| − | Od około 1617 żonaty był z Susanną, córką kupca Georga Hermanna, ojciec astronoma i rektora [[SZKOŁA ŚW. JANA | szkoły św. Jana]] [[BÜTHNER FRIEDRICH, astronom, rektor szkoły św. Jana | Friedricha Büthnera]]. {{author: | + | Od około 1617 żonaty był z Susanną, córką kupca Georga Hermanna, ojciec astronoma i rektora [[SZKOŁA ŚW. JANA | szkoły św. Jana]] [[BÜTHNER FRIEDRICH, astronom, rektor szkoły św. Jana | Friedricha Büthnera]]. {{author:BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | Kotarski Edmund, ''Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku'', Gdańsk 1993 (przez indeks).<br/> | ||
| + | Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834. | ||
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert'', Klausdorf-Schwentine 1986-1992, Bd. 2, 145. | ||
Wersja z 14:25, 21 sty 2024
ADAM (EGON) BÜTHNER (29 III 1587 Frankenstein (Ząbkowice), Śląsk – 1643 Gdańsk), pastor kościoła garnizonowego św. Olafa w Wisłoujściu. W 1611 absolwent gimnazjum w Elblągu, w 1616 uzyskał magisterium na uniwersytecie w Wittenberdze. Po studiach pastor w Cieszynie i w Frysztacie (obecnie część miasta Karwiny na Śląsku cieszyńskim). Z powodu wojen w Czechach i następnie cesarskich edyktów religijnych zmuszony był przenieść się do Gdańska.
W latach 1629–1643 pastor kościoła garnizonowego św. Olafa w Wisłoujściu. Rozbudował kościół i założył przy nim szkołę. Przyjaźnił się z Martinem Opitzem, uprawiał okolicznościową poezję. Już w 1629 pośpieszył z wierszem gratulacyjny dla obejmujących w Gdańsku urzędy burmistrzów i rajców, jak i z wierszem urodzinowo-imieninowym dla Michaela Tonnigesa, komendanta twierdzy w Wisłoujściu. W 1630 pisał z okazji narodzin i chrztu Anny Marii, córki późniejszego burmistrza Nicolausa Pahla, w 1632 narodzin i chrztu jego syna, póżniejszego burmistrza Constantina Pahla, w 1640 z wiersze żałobne po śmierci Barbary Giesinn i Julii Schröers. Był autorem łacińskiego wiersza poprzedzającego drukowane w 1634 kazanie kaznodziei kaplicy św. Anny Johanna Dorschiusa, odnoszące się do niedawnych walk na pograniczy polsko-tureckim pod Kamieńcem i wychwalające przebywającego wówczas w Gdańsku króla polskiego Władysława IV. Władcy temu z tej samej okazji w 1634 poświęcił także dwa dalsze swoje, już samodzielne, utwory, podpisując się jako „PLC (= Poeta Laureatus Caesareus) Münde [tj. Wisłoujścia] ad ostium Maris Baltici Pastor”, „PLC. Propugnaeuli ad Otium Maris Balthici Theodulus”. Nie omieszkał raz jeszcze wychwalać wierszem tego króla, podczas jego kolejnej wizyty w Gdańsku, w końcu 1635.
Od około 1617 żonaty był z Susanną, córką kupca Georga Hermanna, ojciec astronoma i rektora szkoły św. Jana Friedricha Büthnera.
Bibliografia:
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku, Gdańsk 1993 (przez indeks).
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf-Schwentine 1986-1992, Bd. 2, 145.
