HAGEMEISTER BALTHASAR III, właściciel Doliny Schwabego
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''BALTHASAR (Balzer) HAGEMEISTER III''' (29 I 1702 Gdańsk – 13 X 1758 Gdańsk), kupiec. Syn Balthasara II i Florentine Elisabeth Nixdorf, powtórnie zamężnej od 1720 za Michaela Schwede (zm. po 1740) (rodzeństwo zob. w biogramie ojca). Absolwent [[SZKOŁA ŚW. JANA| szkoły św. Jana]]. Po śmierci ojca w 1715 odziedziczył Hungerhammer | + | '''BALTHASAR (Balzer) HAGEMEISTER III''' (29 I 1702 Gdańsk – 13 X 1758 Gdańsk), kupiec. Syn [[HAGEMEISTER BALTHASAR II, kupiec, właściciel Królewskiej Doliny | Balthasara II]] i Florentine Elisabeth Nixdorf, powtórnie zamężnej od 1720 za Michaela Schwede (zm. po 1740) (rodzeństwo zob. w biogramie ojca). Absolwent [[SZKOŁA ŚW. JANA| szkoły św. Jana]]. Po śmierci ojca w 1715 odziedziczył Hungerhammer, [[MŁYNY NAD POTOKIEM OLIWSKIM I DOPŁYWAMI | Młyn XI nad Potokiem Oliwskim]], z dwiema kuźniami stali, którym do jego pełnoletności zarządzała owdowiała matka. W latach 1718–1719 uczył się języka polskiego. W latach 1726–1728 odbył podróż w sprawach handlowych, początkowo przebywał w Sztokholmie, po pół roku udał się w objazd po najważniejszych szwedzkich prowincjach, następnie przez Hamburg dotarł do Holandii, gdzie odwiedzał najważniejsze domy kupieckie. Przebywał w Londynie, przez Dover przepłynął do Francji, skąd przez Brabancję (Bruksela i Antwerpia), ponownie Holandię (głównie Rotterdam i Amsterdam), Hamburg i Stralsund powrócił do Gdańska. Przy wsparciu ojczyma, Michaela Schwede, rozpoczął tu działalność handlową.<br/><br/> |
Od 1730, wraz z Friedrichem Wilhelmem Hagedornem, zięciem burmistrza [[WIEDER REINHOLD, burmistrz Gdańska| Reinholda Wiedera]], był współwłaściciel młyna w Straszynie. W 1733 sprzedał Hungerhammer oliwskiemu kowalowi Peterowi Burauowi i w tym samym roku od wdowy po Samuelu Remusie nabył [[DOLINA SCHWABEGO | Dolinę Schwabego]] (Schwabental) i [[DOLINA POWAGI | Dolinę Powagi]] (Mackenshof). Od 1739 był prowizorem odbudowanych po zniszczeniach podczas [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężenia Gdańska w 1734]] [[SZPITAL WSZYSTKICH BOŻYCH ANIOŁÓW | szpitala i kościoła Wszystkich Bożych Aniołów]], które wspierał znacznymi kwotami. <br/><br/> | Od 1730, wraz z Friedrichem Wilhelmem Hagedornem, zięciem burmistrza [[WIEDER REINHOLD, burmistrz Gdańska| Reinholda Wiedera]], był współwłaściciel młyna w Straszynie. W 1733 sprzedał Hungerhammer oliwskiemu kowalowi Peterowi Burauowi i w tym samym roku od wdowy po Samuelu Remusie nabył [[DOLINA SCHWABEGO | Dolinę Schwabego]] (Schwabental) i [[DOLINA POWAGI | Dolinę Powagi]] (Mackenshof). Od 1739 był prowizorem odbudowanych po zniszczeniach podczas [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężenia Gdańska w 1734]] [[SZPITAL WSZYSTKICH BOŻYCH ANIOŁÓW | szpitala i kościoła Wszystkich Bożych Aniołów]], które wspierał znacznymi kwotami. <br/><br/> | ||
| − | Od 22 IV 1744 członek gdańskiego [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]]. | + | Od 22 IV 1744 członek gdańskiego [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]]. Wspierał dopiero powstałą i rozwijającą się instytucję zarówno swoim kapitałem jak i pracą organizacyjną. Biegle posługując się łaciną, holenderskim, polskim, francuskim, a także swobodnie komunikując się po angielsku i szwedzku, prowadził w imieniu Towarzystwa korespondencję z wieloma zagranicznymi naukowcami i instytucjami. Od 1751 członek gdańskiego Commerzcollegium (Sąd Handlowy).<br/><br/> |
Kawaler. W odczytanym 23 X 1758 testamencie zapisał m.in. 8000 florenów na „Kinderhospital” ([[DOM DZIECKA (Dom Dziecka i Sierot) | Domowi Dziecka i Sierot]]), zaś Towarzystwu Przyrodniczemu – oprócz kilku mebli do sali posiedzeń – 2250 grzywien (3000 guldenów). Pośmiertnie, 22 XII 1758, uhonorowany mową pochwalną (Lobrede) na specjalnym zebraniu Towarzystwa Przyrodniczego, którą wygłosił jego dyrektor [[SENDEL CHRISTIAN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Christian Sendel]] (opublikowaną drukiem w 1778). Z jego legatu od 1766 wypłacano nagrody za wyróżniające się działania i prace naukowe członkom Towarzystwa (otrzymali je m.in. [[LAMPE PHILIPP ADOLPH, profesor Gimnazjum Akademickiego, lekarz miejski | Philipp Adolph Lampe]], [[SCHEFFLER JOHANN PETER ERNST, lekarz, mineralog, radca górniczy | Johann Peter Ernst Scheffler]], Carl Ernst Kositzki, [[DAUTER NATHANAEL ERNST, lekarz | Nathanael Ernst Dauter]], Peter Ernst Kulmus, Georg Carl Berendt). {{author:JANSZ}}<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Kawaler. W odczytanym 23 X 1758 testamencie zapisał m.in. 8000 florenów na „Kinderhospital” ([[DOM DZIECKA (Dom Dziecka i Sierot) | Domowi Dziecka i Sierot]]), zaś Towarzystwu Przyrodniczemu – oprócz kilku mebli do sali posiedzeń – 2250 grzywien (3000 guldenów). Pośmiertnie, 22 XII 1758, uhonorowany mową pochwalną (Lobrede) na specjalnym zebraniu Towarzystwa Przyrodniczego, którą wygłosił jego dyrektor [[SENDEL CHRISTIAN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Christian Sendel]] (opublikowaną drukiem w 1778). Z jego legatu od 1766 wypłacano nagrody za wyróżniające się działania i prace naukowe członkom Towarzystwa (otrzymali je m.in. [[LAMPE PHILIPP ADOLPH, profesor Gimnazjum Akademickiego, lekarz miejski | Philipp Adolph Lampe]], [[SCHEFFLER JOHANN PETER ERNST, lekarz, mineralog, radca górniczy | Johann Peter Ernst Scheffler]], Carl Ernst Kositzki, [[DAUTER NATHANAEL ERNST, lekarz | Nathanael Ernst Dauter]], Peter Ernst Kulmus, Georg Carl Berendt). {{author:JANSZ}}<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
Wersja z 10:10, 29 lip 2023
BALTHASAR (Balzer) HAGEMEISTER III (29 I 1702 Gdańsk – 13 X 1758 Gdańsk), kupiec. Syn Balthasara II i Florentine Elisabeth Nixdorf, powtórnie zamężnej od 1720 za Michaela Schwede (zm. po 1740) (rodzeństwo zob. w biogramie ojca). Absolwent szkoły św. Jana. Po śmierci ojca w 1715 odziedziczył Hungerhammer, Młyn XI nad Potokiem Oliwskim, z dwiema kuźniami stali, którym do jego pełnoletności zarządzała owdowiała matka. W latach 1718–1719 uczył się języka polskiego. W latach 1726–1728 odbył podróż w sprawach handlowych, początkowo przebywał w Sztokholmie, po pół roku udał się w objazd po najważniejszych szwedzkich prowincjach, następnie przez Hamburg dotarł do Holandii, gdzie odwiedzał najważniejsze domy kupieckie. Przebywał w Londynie, przez Dover przepłynął do Francji, skąd przez Brabancję (Bruksela i Antwerpia), ponownie Holandię (głównie Rotterdam i Amsterdam), Hamburg i Stralsund powrócił do Gdańska. Przy wsparciu ojczyma, Michaela Schwede, rozpoczął tu działalność handlową.
Od 1730, wraz z Friedrichem Wilhelmem Hagedornem, zięciem burmistrza Reinholda Wiedera, był współwłaściciel młyna w Straszynie. W 1733 sprzedał Hungerhammer oliwskiemu kowalowi Peterowi Burauowi i w tym samym roku od wdowy po Samuelu Remusie nabył Dolinę Schwabego (Schwabental) i Dolinę Powagi (Mackenshof). Od 1739 był prowizorem odbudowanych po zniszczeniach podczas oblężenia Gdańska w 1734 szpitala i kościoła Wszystkich Bożych Aniołów, które wspierał znacznymi kwotami.
Od 22 IV 1744 członek gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego. Wspierał dopiero powstałą i rozwijającą się instytucję zarówno swoim kapitałem jak i pracą organizacyjną. Biegle posługując się łaciną, holenderskim, polskim, francuskim, a także swobodnie komunikując się po angielsku i szwedzku, prowadził w imieniu Towarzystwa korespondencję z wieloma zagranicznymi naukowcami i instytucjami. Od 1751 członek gdańskiego Commerzcollegium (Sąd Handlowy).
Kawaler. W odczytanym 23 X 1758 testamencie zapisał m.in. 8000 florenów na „Kinderhospital” ( Domowi Dziecka i Sierot), zaś Towarzystwu Przyrodniczemu – oprócz kilku mebli do sali posiedzeń – 2250 grzywien (3000 guldenów). Pośmiertnie, 22 XII 1758, uhonorowany mową pochwalną (Lobrede) na specjalnym zebraniu Towarzystwa Przyrodniczego, którą wygłosił jego dyrektor Christian Sendel (opublikowaną drukiem w 1778). Z jego legatu od 1766 wypłacano nagrody za wyróżniające się działania i prace naukowe członkom Towarzystwa (otrzymali je m.in. Philipp Adolph Lampe, Johann Peter Ernst Scheffler, Carl Ernst Kositzki, Nathanael Ernst Dauter, Peter Ernst Kulmus, Georg Carl Berendt).
Bibliografia:
Festschrift zur Feier des 150 jährigen Bestehens der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig, Danzig 1893.
Sendel Christian, Leben Herrn Balthasar Hagemeisters, angesehenen Kauf- und Handelsmanns und Beysitzers des Commerzkolegii, Neue Sammlung von Versuchen und Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig, Danzig 1778, s. 297–299.
Versuche und Abhandlungen der Naturforschende Gesellschaft in Danzig, Bd. 3, Danzig und Leipzig, 1756.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986-1992, Bd. 1, 221; 4, 269.
