MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Johann_Maukisch.jpg|thumb|Johann Maukisch, rytował Christian Romstedt według Michaela Thiela, 1688]] | [[File:Johann_Maukisch.jpg|thumb|Johann Maukisch, rytował Christian Romstedt według Michaela Thiela, 1688]] | ||
| − | '''JOHANN MAUKISCH''' (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), rektor [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], pastor w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. Syn kaznodziei w kościele św. Jana i św. Bartłomieja we Freiburgu Israela i Marie, córki pastora Jacoba Settlera, brat Michaela, także pastora w rodzinnym mieście.<br/><br/> | + | '''JOHANN MAUKISCH''' (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), rektor [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], pastor w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. Syn kaznodziei w kościele św. Jana i św. Bartłomieja we Freiburgu Israela i Marie, córki pastora kościoła św. Mikołaja tamże, Jacoba Settlera, brat Michaela, także pastora w rodzinnym mieście.<br/><br/> |
Uczył się w gimnazjum w Miśni, ze względów finansowych przerwał naukę. Od 1638 studiował (także dzięki stypendium miasta Freiburga) filologię, filozofię, teologię, języki hebrajski, chaldejski i syryjski na uniwersytecie w Lipsku, od 1639 bakałarz filozofii, od 1640 magister, od 1643 bakałarz teologii, od 1650 doktor teologii.<br/><br/> | Uczył się w gimnazjum w Miśni, ze względów finansowych przerwał naukę. Od 1638 studiował (także dzięki stypendium miasta Freiburga) filologię, filozofię, teologię, języki hebrajski, chaldejski i syryjski na uniwersytecie w Lipsku, od 1639 bakałarz filozofii, od 1640 magister, od 1643 bakałarz teologii, od 1650 doktor teologii.<br/><br/> | ||
Od 1651 rektor gdańskiego Gimnazjum Akademickiego i pastor kościoła św. Trójcy. Jako rektor doskonalił dydaktykę, metody nauczania języków, sprowadził do Gdańska wybitnych uczonych, kierował fundacją [[AERARIUM PAUPERUM STUDIOSORUM, fundacja stypendialna | Aerarium pauperum studiosorum]], doprowadził do ponownego otwarcia bursy szkolnej, zorganizował chór i orkiestrę. Z myślą o uczniach ułożył po łacinie i niemiecku pieśni religijne, wydane w dwóch zbiorach (1656, 1657). Kładł nacisk na kształcenie nie tylko w języku łacińskim, ale także ojczystym, niemieckim i polskim (skoro ten jest w "codziennym użyciu, prawie konieczny i nadzwyczaj pożyteczny"), postulował pogłębienie religijnego wychowania uczniów, zachęcając pastorów do coniedzielnej katechezy młodzieży pozaszkolnej. Organizował dysputy teologiczne, w 1658 także uroczyste obchody 100-lecia powstania Gimnazjum Akademickiego. Autor traktatów teologicznych i pism polemicznych, w których rozprawiał się z kalwinistami (''Maledicentia Maresiana'', 1664; ''Nil sani, Maresiana!'', 1667), synkretystami (''Syncretistisches Glaubens-Hincken'', 1664) i jezuitami (''Schrifftmässiges Kinder-Zeugniß […] Bey Gegenstellung der Lutherischen und Jesuitischen Religion'', 1664).<br/><br/> | Od 1651 rektor gdańskiego Gimnazjum Akademickiego i pastor kościoła św. Trójcy. Jako rektor doskonalił dydaktykę, metody nauczania języków, sprowadził do Gdańska wybitnych uczonych, kierował fundacją [[AERARIUM PAUPERUM STUDIOSORUM, fundacja stypendialna | Aerarium pauperum studiosorum]], doprowadził do ponownego otwarcia bursy szkolnej, zorganizował chór i orkiestrę. Z myślą o uczniach ułożył po łacinie i niemiecku pieśni religijne, wydane w dwóch zbiorach (1656, 1657). Kładł nacisk na kształcenie nie tylko w języku łacińskim, ale także ojczystym, niemieckim i polskim (skoro ten jest w "codziennym użyciu, prawie konieczny i nadzwyczaj pożyteczny"), postulował pogłębienie religijnego wychowania uczniów, zachęcając pastorów do coniedzielnej katechezy młodzieży pozaszkolnej. Organizował dysputy teologiczne, w 1658 także uroczyste obchody 100-lecia powstania Gimnazjum Akademickiego. Autor traktatów teologicznych i pism polemicznych, w których rozprawiał się z kalwinistami (''Maledicentia Maresiana'', 1664; ''Nil sani, Maresiana!'', 1667), synkretystami (''Syncretistisches Glaubens-Hincken'', 1664) i jezuitami (''Schrifftmässiges Kinder-Zeugniß […] Bey Gegenstellung der Lutherischen und Jesuitischen Religion'', 1664).<br/><br/> | ||
| − | Od 9 XI 1651 żonaty był z Marie Elizabeth ( | + | Od 9 XI 1651 żonaty był z Marie Elizabeth (1632 – 2 I 1670), córką wrocławskiego pastora kościoła św. Elżbiety, doktora teologii Ananiasa Webera. Ojciec zmarłych w dzieciństwie Johanna Samuela (17 XI 1653 – 4 IV 1655), Johanna Frederika (4 III – 23 III 1660) i Ananiasa Gottlieba (14 I 1663 – 12 II 1667). Zmarł po długiej chorobie. Utwór żałobny po śmierci żony napisał Johannes Heinius, żegnało go zaś w zbiorze ''Carmina lugubria (Smutne pieśni)'' wielu teologów i profesorów (m.in. [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abraham Calow]], [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego | Aegidius Strauch]], [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanaele Dilger]], [[FALCK MICHAEL, pastor kościołów św. Bartłomieja i św. Katarzyny, profesor | Michael Falck]], [[WEISSATIUS SAMUEL, pastor kościoła św. Bartłomieja | Samuel Weissatius]], [[ROSTEUSCHER JOHANN CHRISTOPH, profesor Gimnazjum Akademickiego, pastor kościoła św. Barbary | Johann Christoph Rosteuscher]], [[NEUFELD GEORG jr, profesor Gimnazjum Akademickiego | Georg Neufeld jr]], [BÜTHNER FRIEDRICH, astronom, rektor szkoły św. Jana | Friedrich Büthner]], Johannes Heinius i inni). {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 11:34, 20 maj 2023
JOHANN MAUKISCH (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), rektor Gimnazjum Akademickiego, pastor w kościoła św. Trójcy. Syn kaznodziei w kościele św. Jana i św. Bartłomieja we Freiburgu Israela i Marie, córki pastora kościoła św. Mikołaja tamże, Jacoba Settlera, brat Michaela, także pastora w rodzinnym mieście.
Uczył się w gimnazjum w Miśni, ze względów finansowych przerwał naukę. Od 1638 studiował (także dzięki stypendium miasta Freiburga) filologię, filozofię, teologię, języki hebrajski, chaldejski i syryjski na uniwersytecie w Lipsku, od 1639 bakałarz filozofii, od 1640 magister, od 1643 bakałarz teologii, od 1650 doktor teologii.
Od 1651 rektor gdańskiego Gimnazjum Akademickiego i pastor kościoła św. Trójcy. Jako rektor doskonalił dydaktykę, metody nauczania języków, sprowadził do Gdańska wybitnych uczonych, kierował fundacją Aerarium pauperum studiosorum, doprowadził do ponownego otwarcia bursy szkolnej, zorganizował chór i orkiestrę. Z myślą o uczniach ułożył po łacinie i niemiecku pieśni religijne, wydane w dwóch zbiorach (1656, 1657). Kładł nacisk na kształcenie nie tylko w języku łacińskim, ale także ojczystym, niemieckim i polskim (skoro ten jest w "codziennym użyciu, prawie konieczny i nadzwyczaj pożyteczny"), postulował pogłębienie religijnego wychowania uczniów, zachęcając pastorów do coniedzielnej katechezy młodzieży pozaszkolnej. Organizował dysputy teologiczne, w 1658 także uroczyste obchody 100-lecia powstania Gimnazjum Akademickiego. Autor traktatów teologicznych i pism polemicznych, w których rozprawiał się z kalwinistami (Maledicentia Maresiana, 1664; Nil sani, Maresiana!, 1667), synkretystami (Syncretistisches Glaubens-Hincken, 1664) i jezuitami (Schrifftmässiges Kinder-Zeugniß […] Bey Gegenstellung der Lutherischen und Jesuitischen Religion, 1664).
Od 9 XI 1651 żonaty był z Marie Elizabeth (1632 – 2 I 1670), córką wrocławskiego pastora kościoła św. Elżbiety, doktora teologii Ananiasa Webera. Ojciec zmarłych w dzieciństwie Johanna Samuela (17 XI 1653 – 4 IV 1655), Johanna Frederika (4 III – 23 III 1660) i Ananiasa Gottlieba (14 I 1663 – 12 II 1667). Zmarł po długiej chorobie. Utwór żałobny po śmierci żony napisał Johannes Heinius, żegnało go zaś w zbiorze Carmina lugubria (Smutne pieśni) wielu teologów i profesorów (m.in. Abraham Calow, Aegidius Strauch, Nathanaele Dilger, Michael Falck, Samuel Weissatius, Johann Christoph Rosteuscher, Georg Neufeld jr, [BÜTHNER FRIEDRICH, astronom, rektor szkoły św. Jana | Friedrich Büthner]], Johannes Heinius i inni).
