MAŁA ZBROJOWNIA
| Linia 10: | Linia 10: | ||
'''MAŁA ZBROJOWNIA''', zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), [[PLAC WAŁOWY | pl. Wałowy]] 15. Dawny arsenał, położony na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], w południowo-zachodnim narożniku pierścienia [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]]. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645, (nie znajduje jednak potwierdzenia powszechna opinia, że według projektu [[STRAKOWSKI GEORG | Georga Strakowskiego]]), przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu. <br/><br/> | '''MAŁA ZBROJOWNIA''', zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), [[PLAC WAŁOWY | pl. Wałowy]] 15. Dawny arsenał, położony na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], w południowo-zachodnim narożniku pierścienia [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]]. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645, (nie znajduje jednak potwierdzenia powszechna opinia, że według projektu [[STRAKOWSKI GEORG | Georga Strakowskiego]]), przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu. <br/><br/> | ||
| − | Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku [[WIELKA ZBROJOWNIA | Wielkiej Zbrojowni]]. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny [[HERBY MIASTA GDAŃSKA I DZIELNIC | herb Gdańska]] (przypuszczalnie wykonany w warsztacie [[RICHTER WILHELM| Wilhelma Richtera]]), podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1833 wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. Od 1876 służyła jako wozownia artyleryjska, od około 1895 do 1908 znajdowało się tu biuro Urzędu Mundurowego [[SIEDEMNASTY KORPUS ARMIJNY| Siedemnastego Korpusu Armijnego]]. | + | Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku [[WIELKA ZBROJOWNIA | Wielkiej Zbrojowni]]. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny [[HERBY MIASTA GDAŃSKA I DZIELNIC | herb Gdańska]] (przypuszczalnie wykonany w warsztacie [[RICHTER WILHELM, kamieniarz, rzeźbiarz| Wilhelma Richtera]]), podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1833 wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. Od 1876 służyła jako wozownia artyleryjska, od około 1895 do 1908 znajdowało się tu biuro Urzędu Mundurowego [[SIEDEMNASTY KORPUS ARMIJNY| Siedemnastego Korpusu Armijnego]]. |
W 1945 częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 urządzono tu garaże dla 150 [[TAKSÓWKI | taksówek miejskich]] (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 krótko funkcjonował tu magazyn [[UNIMOR| Unimoru]]. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademii Sztuk Pięknych]]. {{author: TD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | W 1945 częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 urządzono tu garaże dla 150 [[TAKSÓWKI | taksówek miejskich]] (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 krótko funkcjonował tu magazyn [[UNIMOR| Unimoru]]. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademii Sztuk Pięknych]]. {{author: TD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Wersja z 10:17, 29 paź 2022
około 1900
MAŁA ZBROJOWNIA, zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), pl. Wałowy 15. Dawny arsenał, położony na Starym Przedmieściu, w południowo-zachodnim narożniku pierścienia fortyfikacji. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645, (nie znajduje jednak potwierdzenia powszechna opinia, że według projektu Georga Strakowskiego), przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu.
Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku Wielkiej Zbrojowni. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny herb Gdańska (przypuszczalnie wykonany w warsztacie Wilhelma Richtera), podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1833 wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. Od 1876 służyła jako wozownia artyleryjska, od około 1895 do 1908 znajdowało się tu biuro Urzędu Mundurowego Siedemnastego Korpusu Armijnego.
W 1945 częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 urządzono tu garaże dla 150 taksówek miejskich (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 krótko funkcjonował tu magazyn Unimoru. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych.
