PLAC WAŁOWY
| < Poprzednie | Następne > |
PLAC WAŁOWY, Stare Przedmieście. Powstał w XVI wieku, z chwilą budowy nowej linii fortyfikacyjnej miasta ( fortyfikacje). Początkowo, wraz z obszarem między obecną ul. Augustyńskiego, Basztą Pod Zrębem po Bramę Nizinną i fortyfikacje, określany był wspólnym mianem Vor dem Neuen Tor (Przed Nową Bramą) lub Am Leegen Tor (Przy Dolnej Bramie), biorąc nazwę od Bramy Nowej. W latach 1643–1645 powstała przy nim Mała Zbrojownia. Po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793 zwany Wallplatz am Neuen Zeughaus (pl. Wałowy przy Nowej Zbrojowni) lub Kugelgarten.
Po wybudowaniu w okresie 1859–1867 koszar Wiebego (zob. koszary) służył jako plac musztry żołnierzy pruskich, następnie niemieckich. Od 2. połowy XIX wieku od strony wschodniej zabudowany kamienicami mieszkalnymi, od południa zamknięty gmachem miejskiego lombardu (Leihamt), oddanego do użytku 8 X 1868. W 1872 w miejsce placu ćwiczeń urządzono (na powierzchni 0,63 ha) chętnie odwiedzany miejski zieleniec, o formie zbliżonej do trapezu, kształtowanego obrzeżną zabudową. Zieloną przestrzeń oddzielały od ulicy szpalery lip. Na środku, na skrzyżowaniu dwóch lipowych alei, znajdował się okrągły placyk z fontanną zasilaną wodami Kanału Raduni. Po stronie północnej, wśród drzew, wzniesiono pomnik Pułku Grenadierów Nr 5 ku czci żołnierzy niemieckich poległych w wojnie z Austrią i Francją.
Po 1945 miejsce zaniedbane, pomnik zniszczony na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, zepsutą fontannę przekształcono na piaskownicę. W dawnym budynku lombardu od lutego 1947 funkcjonowały Miejskie Zakłady Graficzne, następnie składnica książek. Obecnie plac wykorzystywany do inscenizacji plenerowych: w 2008 Stowarzyszenie Trójmiejska Grupa Rekonstrukcji Historycznych przedstawiło na nim zamach na dowódcę SS w Warszawie Franza Kutscherę (1 II 1944, wyrok wykonany przez Armię Krajową), w 2009 odbywał się tam Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych i Plenerowych FETA.
