KOŚCIÓŁ ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ

Wersja z 15:22, 6 wrz 2022

Kościół św. Jadwigi Śląskiej

KOŚCIÓŁ ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ, Nowy Port, ul. ks. Góreckiego 18 (do 1945 Hedwigskirchstraße). Pierwotnie Nowy Port należał do odległej parafii katolickiej w Oliwie, wierni byli obsługiwani przez cystersów z tamtejszego opactwa. Wraz z rozwojem Nowego Portu, zwłaszcza po I rozbiorze Polski i po włączeniu Nowego Portu do Gdańska, powstała konieczność zorganizowania osobnej posługi duszpasterskiej. Ewangelicy uzyskali dom modlitwy już po 1807 roku, katolicy po kasacie opactwa rozpoczęli starania o własną kaplicę. Wystawiono ją 1854 przy Sasper Straße 40 (ul. Na Zaspę, róg Seemannsstraße (Wilków Morskich)). Właściwy kościół św. Jadwigi Śląskiej zbudowano u zbiegu ulic Olivaer Straße (ul. Oliwskiej) i Hedwigskirchstraße.

Był to pierwszy od rozbiorów nowy kościół katolicki w Gdańsku. Świątynia jest murowana, jednonawowa, z wieżą nakrytą neobarokowym hełmem z sygnaturką u szczytu. Nawa zorientowana na osi północ-południe tworzy klasyczny prostopadłościan nakryty dwuspadowym dachem. We wnętrzu zachował się oryginalny, neobarokowy wystrój, częściowo zniszczony w roku 1945. W nastawie ołtarza głównego figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, zasłaniana obrazem patronki kościoła św. Jadwigi. Ołtarz boczny po stronie wschodniej z figurą Pana Jezusa i obrazem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, ołtarz po stronie zachodniej z figurą św. Józefa z Dzieciątkiem i charakterystycznym dla kultu z przełomu XX i XXI wieku obrazem Jezusa Miłosiernego. Zachowała się część figur 12 apostołów (w tym rzeźby obu Jakubów). Charakterystyczna bogata ornamentyka nastaw i mens.

W 1866 utworzono osobną parafię, obejmującą poza Nowym Portem Brzeźno i Letnicę. Dom parafialny zbudowany w 1925, na południe od kościoła, w stylu secesyjnym. Po 1987 na terenie przykościelnym stanął dom katechetyczny z ośrodkiem duszpasterstwa Stella Maris dla marynarzy. W okresie II Wolnego Miasta Gdańska z parafią związany był jako wikary ks. Marian Górecki. Prowadził on między innymi polskie duszpasterstwo w kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej, urządzonej w 1932 w dawnej stajni artyleryjskiej w budynkach po koszarach przy ul. Oliwskiej. Obraz Czarnej Madonny z tej kaplicy przechowywany jest obecnie w przyległym do kościoła św. Jadwigi oratorium pod tym samym wezwaniem.

Po II wojnie światowej krótko działali na terenie parafii św. Jadwigi zmartwychwstańcy, natomiast stałe klasztory otworzyli franciszkanie ( reformaci), siostry Franciszkanki Rodziny Maryi i Siostry Córki Maryi Niepokalanej (niepokalanki). Zasłużony dla parafii i Nowego Portu był proboszcz od 1948 Jan Gustkowicz. SK