HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(uzupelnienie LM (15.11.2020))
Linia 2: Linia 2:
 
[[File:1_Honorowe_Obywatelstwo_Gdańska.jpg|thumb|Otto Theodor von Manteuffel, honorowy obywatel Gdańska <br/> w 1853]]
 
[[File:1_Honorowe_Obywatelstwo_Gdańska.jpg|thumb|Otto Theodor von Manteuffel, honorowy obywatel Gdańska <br/> w 1853]]
 
[[File:2_Honorowe_Obywatelstwo_Gdańska.jpg|thumb|Leo von Caprivi, honorowy obywatel Gdańska w 1894]]
 
[[File:2_Honorowe_Obywatelstwo_Gdańska.jpg|thumb|Leo von Caprivi, honorowy obywatel Gdańska w 1894]]
−
[[File:3_Honorowe_Obywatelstwo_Gdańska.jpg|thumb|Wyciąg z uchwały Miejskiej Rady Narodowej z 7 VII 1947 roku o przyznaniu honorowego obywatelstwa Gdańska Bolesławowi Bierutowi z okazji uroczystości 950-lecia miasta]]
+
[[File:3_Honorowe_Obywatelstwo_Gdańska.jpg|thumb|Wyciąg z uchwały Miejskiej Rady Narodowej z 7 VII 1947 o przyznaniu honorowego obywatelstwa Gdańska Bolesławowi Bierutowi z okazji uroczystości 950-lecia miasta]]
 
[[File:Honorowe_obywatelstwo_miasta.jpg|thumb|Konstanty Rokossowski (z lewej), honorowy obywatel w 1949 i Paweł Batow, honorowy obywatel w 1965]]
 
[[File:Honorowe_obywatelstwo_miasta.jpg|thumb|Konstanty Rokossowski (z lewej), honorowy obywatel w 1949 i Paweł Batow, honorowy obywatel w 1965]]
 
[[File:Schenk.jpg|thumb|Dieter Schenk, honorowy obywatel Gdańska w 2002]]
 
[[File:Schenk.jpg|thumb|Dieter Schenk, honorowy obywatel Gdańska w 2002]]
  
 
'''HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA''', przyznawane osobom szczególnie zasłużonym dla miasta, niezależnie od miejsca zamieszkania, nawiązuje do dawnych praw miejskich. Ustanowione przez pruską ustawę o samorządzie z 17 III 1831, obowiązującą w Gdańsku do 1920 roku. Z honorowym obywatelstwem nie wiązały się żadne przywileje, wnioski zgłaszało prezydium [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] lub Zarząd Miasta, wygasało z chwilą śmierci. Nominatowi wręczano dyplom podczas uroczystego bankietu. W latach 1831–1919 w Gdańsku wyróżniono tym tytułem 26 osób. W okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) brak było ustawodawstwa w tej kwestii, w nawiązaniu do dawnych pruskich ustaw nadano tytuł trzem osobom. W trakcie II wojny światowej Zarząd Miasta przyznał jedno honorowe obywatelstwo, w okresie 1945–1990, mimo braku ogólnopolskich przepisów, Rada Miejska zadecydowała o przyznaniu czterech dalszych. Na podstawie ustawy o samorządach z 8 III 1990 Rada Miasta 6 IV 1993 podjęła uchwałę o zasadach przyznawania honorowego obywatelstwa. <br/><br/>
 
'''HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA''', przyznawane osobom szczególnie zasłużonym dla miasta, niezależnie od miejsca zamieszkania, nawiązuje do dawnych praw miejskich. Ustanowione przez pruską ustawę o samorządzie z 17 III 1831, obowiązującą w Gdańsku do 1920 roku. Z honorowym obywatelstwem nie wiązały się żadne przywileje, wnioski zgłaszało prezydium [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] lub Zarząd Miasta, wygasało z chwilą śmierci. Nominatowi wręczano dyplom podczas uroczystego bankietu. W latach 1831–1919 w Gdańsku wyróżniono tym tytułem 26 osób. W okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) brak było ustawodawstwa w tej kwestii, w nawiązaniu do dawnych pruskich ustaw nadano tytuł trzem osobom. W trakcie II wojny światowej Zarząd Miasta przyznał jedno honorowe obywatelstwo, w okresie 1945–1990, mimo braku ogólnopolskich przepisów, Rada Miejska zadecydowała o przyznaniu czterech dalszych. Na podstawie ustawy o samorządach z 8 III 1990 Rada Miasta 6 IV 1993 podjęła uchwałę o zasadach przyznawania honorowego obywatelstwa. <br/><br/>
−
Brak uzgodnień w sprawie odebrania honorowego obywatelstwa był powodem licznych dyskusji, głównie dotyczących cofnięcia nadania tytułu zbrodniarzom wojennym ([[FORSTER ALBERT MARIA | Albert Forster]], [[HITLER ADOLF | Adolf Hitler]], Hermann Göring) czy przedstawicielom reżimu komunistycznego (Bolesław Bierut, Konstanty Rokossowski, Paweł Batow, Wiktor Kulikow). Sprawę odebrania im tytułu podnosił (w roku 2000) zwłaszcza [[JANKOWSKI HENRYK | ks. Henryk Jankowski]], a nazistowskim zbrodniarzom (w 2008) [[FAUTH HANS-LOTHAR | Hans-Lothar Fauth]] (obaj otrzymali honorowe obywatelstwo – w 2000 i 1994 roku). Nieformalne stanowisko władz Gdańska zakładało, że wygasa ono z chwilą śmierci uhonorowanego, dlatego nie trzeba tworzyć odrębnych przepisów. Sprzeczność z praktyką ujawniła się w roku 1998, z chwilą przyznania pośmiertnego honorowego obywatelstwa obrońcom ([[OBRONA POCZTY POLSKIEJ 1 IX 1939 | obrona]]) Poczty Polskiej i [[WESTERPLATTE | Westerplatte]], a w 2000 działaczom [[WOLNE ZWIĄZKI ZAWODOWE WYBRZEŻA | Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża]] i sygnatariuszom porozumień sierpniowych z roku 1980 (w tym niektórym osobom pośmiertnie). W 2006 roku dyskusja rozgorzała na nowo po ujawnieniu przez [[GRASS GÜNTER | Güntera Grassa]] jego służby w formacjach SS. 27 XI 2008 Rada Miasta wydała oświadczenie, że w sprawie honorowego obywatelstwa sprzed 1945 stosuje punkt 3. dekretu Krajowej Rady Narodowej z 30 III 1945 o utworzeniu [[WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE | województwa gdańskiego]], mówiący o utraceniu mocy na obszarach byłego II WMG wszystkich przepisów sprzecznych z ustrojem demokratycznego państwa polskiego. Uznano to za wystarczające, by honorowe obywatelstwo nadane przez władze II WMG i III Rzeszę uznać za niebyłe. W wypadku tytułów nadanych przed rokiem 1990 powołano się na uchwałę Rady Miasta z 18 XII 1990, która wyliczając wcześniejsze akty prawne nadal obowiązujące, nie przywołała wcześniejszych uchwał w sprawie honorowego obywatelstwa, czyli tym samym uznała je za niebyłe. <br/><br/>
+
Brak uzgodnień w sprawie odebrania honorowego obywatelstwa był powodem licznych dyskusji, głównie dotyczących cofnięcia nadania tytułu zbrodniarzom wojennym ([[FORSTER ALBERT MARIA | Albert Forster]], [[HITLER ADOLF | Adolf Hitler]], Hermann Göring) czy przedstawicielom reżimu komunistycznego (Bolesław Bierut, Konstanty Rokossowski, Paweł Batow, Wiktor Kulikow). Sprawę odebrania im tytułu podnosił (w roku 2000) zwłaszcza [[JANKOWSKI HENRYK | ks. Henryk Jankowski]], a nazistowskim zbrodniarzom (w 2008) [[FAUTH HANS-LOTHAR | Hans-Lothar Fauth]] (obaj otrzymali honorowe obywatelstwo – w 2000 i 1994). Nieformalne stanowisko władz Gdańska zakładało, że wygasa ono z chwilą śmierci uhonorowanego, dlatego nie trzeba tworzyć odrębnych przepisów. Sprzeczność z praktyką ujawniła się w 1998, z chwilą przyznania pośmiertnego honorowego obywatelstwa obrońcom ([[OBRONA POCZTY POLSKIEJ 1 IX 1939 | obrona]]) Poczty Polskiej i [[WESTERPLATTE | Westerplatte]], a w 2000 działaczom [[WOLNE ZWIĄZKI ZAWODOWE WYBRZEŻA | Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża]] i sygnatariuszom porozumień sierpniowych z 1980 (w tym niektórym osobom pośmiertnie). W 2006 roku dyskusja rozgorzała na nowo po ujawnieniu przez [[GRASS GÜNTER | Güntera Grassa]] jego służby w formacjach SS. 27 XI 2008 Rada Miasta wydała oświadczenie, że w sprawie honorowego obywatelstwa sprzed 1945 stosuje punkt 3. dekretu Krajowej Rady Narodowej z 30 III 1945 o utworzeniu [[WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE | województwa gdańskiego]], mówiący o utraceniu mocy na obszarach byłego II WMG wszystkich przepisów sprzecznych z ustrojem demokratycznego państwa polskiego. Uznano to za wystarczające, by honorowe obywatelstwo nadane przez władze II WMG i III Rzeszę uznać za niebyłe. W wypadku tytułów nadanych przed 1990 powołano się na uchwałę Rady Miasta z 18 XII 1990, która wyliczając wcześniejsze akty prawne nadal obowiązujące, nie przywołała wcześniejszych uchwał w sprawie honorowego obywatelstwa, czyli tym samym uznała je za niebyłe. <br/><br/>
−
Obecnie za honorowych obywateli uważa się tylko tych, którzy otrzymali tytuły po 1990 roku. Podczas uroczystej sesji Rady Miasta oprócz dyplomu i wpisu do księgi pamiątkowej wyróżniony otrzymuje replikę dawnego krzesła w stylu gdańskim, prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej (od kwietnia 2007 wprowadzono specjalne legitymacje) i miejsce pochówku w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym. 7 III 2019 Rada Miasta Gdańska zadecydowała o pośmiertnym odebraniu honorowego obywatelstwa ks. Henrykowi Jankowskiemu w związku z podejrzeniami o popełnione przez niego czyny pedofilskie.<br/><br/>
+
Obecnie za honorowych obywateli uważa się tylko tych, którzy otrzymali tytuły po 1990. Podczas uroczystej sesji Rady Miasta oprócz dyplomu i wpisu do księgi pamiątkowej wyróżniony otrzymuje replikę dawnego krzesła w stylu gdańskim, prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej (od kwietnia 2007 wprowadzono specjalne legitymacje) i miejsce pochówku w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym. 7 III 2019 Rada Miasta Gdańska zadecydowała o pośmiertnym odebraniu honorowego obywatelstwa ks. Henrykowi Jankowskiemu w związku z podejrzeniami o popełnione przez niego czyny pedofilskie.<br/><br/>
−
Tytułem honorowym, niższym rangą od honorowego obywatela, był do 1945 roku [[STARSZY OBYWATEL | starszy obywatel]] (''Stadtältester''). {{author: BŚ}} {{author: MrGl}} <br/><br/>   
+
Tytułem honorowym, niższym rangą od honorowego obywatela, był do 1945 [[STARSZY OBYWATEL | starszy obywatel]] (''Stadtältester''). {{author: BŚ}} {{author: MrGl}} <br/><br/>   
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
Linia 278: Linia 278:
 
| style="vertical-align:top" | Za zaangażowanie obywatelskie w odbudowie demokratycznego państwa.
 
| style="vertical-align:top" | Za zaangażowanie obywatelskie w odbudowie demokratycznego państwa.
 
|-
 
|-
−
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
+
| 25 VIII 2022
 +
| style="vertical-align:top" | [[WAŁĘSA DANUTA MIROSŁAWA | Danuta Mirosława Wałęsa]]
 +
| style="vertical-align:top" |
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}} {{author: BŚ}}
 
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]
 
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]

Wersja z 10:13, 25 sie 2022

Otto Theodor von Manteuffel, honorowy obywatel Gdańska
w 1853
Leo von Caprivi, honorowy obywatel Gdańska w 1894
Wyciąg z uchwały Miejskiej Rady Narodowej z 7 VII 1947 o przyznaniu honorowego obywatelstwa Gdańska Bolesławowi Bierutowi z okazji uroczystości 950-lecia miasta
Konstanty Rokossowski (z lewej), honorowy obywatel w 1949 i Paweł Batow, honorowy obywatel w 1965
Dieter Schenk, honorowy obywatel Gdańska w 2002

HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA, przyznawane osobom szczególnie zasłużonym dla miasta, niezależnie od miejsca zamieszkania, nawiązuje do dawnych praw miejskich. Ustanowione przez pruską ustawę o samorządzie z 17 III 1831, obowiązującą w Gdańsku do 1920 roku. Z honorowym obywatelstwem nie wiązały się żadne przywileje, wnioski zgłaszało prezydium Rady Miejskiej lub Zarząd Miasta, wygasało z chwilą śmierci. Nominatowi wręczano dyplom podczas uroczystego bankietu. W latach 1831–1919 w Gdańsku wyróżniono tym tytułem 26 osób. W okresie II Wolnego Miasta Gdańska (WMG) brak było ustawodawstwa w tej kwestii, w nawiązaniu do dawnych pruskich ustaw nadano tytuł trzem osobom. W trakcie II wojny światowej Zarząd Miasta przyznał jedno honorowe obywatelstwo, w okresie 1945–1990, mimo braku ogólnopolskich przepisów, Rada Miejska zadecydowała o przyznaniu czterech dalszych. Na podstawie ustawy o samorządach z 8 III 1990 Rada Miasta 6 IV 1993 podjęła uchwałę o zasadach przyznawania honorowego obywatelstwa.

Brak uzgodnień w sprawie odebrania honorowego obywatelstwa był powodem licznych dyskusji, głównie dotyczących cofnięcia nadania tytułu zbrodniarzom wojennym ( Albert Forster, Adolf Hitler, Hermann Göring) czy przedstawicielom reżimu komunistycznego (Bolesław Bierut, Konstanty Rokossowski, Paweł Batow, Wiktor Kulikow). Sprawę odebrania im tytułu podnosił (w roku 2000) zwłaszcza ks. Henryk Jankowski, a nazistowskim zbrodniarzom (w 2008) Hans-Lothar Fauth (obaj otrzymali honorowe obywatelstwo – w 2000 i 1994). Nieformalne stanowisko władz Gdańska zakładało, że wygasa ono z chwilą śmierci uhonorowanego, dlatego nie trzeba tworzyć odrębnych przepisów. Sprzeczność z praktyką ujawniła się w 1998, z chwilą przyznania pośmiertnego honorowego obywatelstwa obrońcom ( obrona) Poczty Polskiej i Westerplatte, a w 2000 działaczom Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i sygnatariuszom porozumień sierpniowych z 1980 (w tym niektórym osobom pośmiertnie). W 2006 roku dyskusja rozgorzała na nowo po ujawnieniu przez Güntera Grassa jego służby w formacjach SS. 27 XI 2008 Rada Miasta wydała oświadczenie, że w sprawie honorowego obywatelstwa sprzed 1945 stosuje punkt 3. dekretu Krajowej Rady Narodowej z 30 III 1945 o utworzeniu województwa gdańskiego, mówiący o utraceniu mocy na obszarach byłego II WMG wszystkich przepisów sprzecznych z ustrojem demokratycznego państwa polskiego. Uznano to za wystarczające, by honorowe obywatelstwo nadane przez władze II WMG i III Rzeszę uznać za niebyłe. W wypadku tytułów nadanych przed 1990 powołano się na uchwałę Rady Miasta z 18 XII 1990, która wyliczając wcześniejsze akty prawne nadal obowiązujące, nie przywołała wcześniejszych uchwał w sprawie honorowego obywatelstwa, czyli tym samym uznała je za niebyłe.

Obecnie za honorowych obywateli uważa się tylko tych, którzy otrzymali tytuły po 1990. Podczas uroczystej sesji Rady Miasta oprócz dyplomu i wpisu do księgi pamiątkowej wyróżniony otrzymuje replikę dawnego krzesła w stylu gdańskim, prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej (od kwietnia 2007 wprowadzono specjalne legitymacje) i miejsce pochówku w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym. 7 III 2019 Rada Miasta Gdańska zadecydowała o pośmiertnym odebraniu honorowego obywatelstwa ks. Henrykowi Jankowskiemu w związku z podejrzeniami o popełnione przez niego czyny pedofilskie.

Tytułem honorowym, niższym rangą od honorowego obywatela, był do 1945 starszy obywatel (Stadtältester). BŚ MrGl

Honorowi obywatele miasta Gdańska
Data przyznania i wręczenia Imię i nazwisko Funkcja, zasługi
Marzec 1831 Johann Friedrich Constantin von Lossau Generał lejtnant, 1825–1831 komendant twierdzy Gdańsk i dowódca 2. dywizji piechoty; tytuł z chwilą opuszczenia Gdańska.
Koniec 1831 Wilhelm Baum Doktor medycyny, kierownik Szpitala Miejskiego w Gdańsku; tytuł za kierowanie walką z epidemią cholery w Gdańsku w 1831 roku.
1833 Gustav Adolf Leo Dyrektor generalny rejencji gdańskiej; tytuł z chwilą zakończenia pracy na tym stanowisku.
Luty 1841 Johann Karl Rothe Prezydent rejencji Gdańska; tytuł przy przejściu na emeryturę.
6 II 1842 Jacob Friedrich von Rüchel-Kleist Generał lejtnant, generał-gubernator twierdzy Gdańsk; tytuł na 50-lecie służby wojskowej.
17 II 1847
uroczystość wręczenia:
20 II 1847 w Nowym Porcie 		Paul Matthias Wundsch Od 17 II 1847 królewski inspektor celny w Nowym Porcie; tytuł za 50 lat służby i popieranie rozwoju gdańskiego handlu.
13 VI 1849 Adolf Heinrich Wilhelm von Grabow Generał lejtnant, gubernator Gdańska; tytuł nadany przed objęciem stanowiska dowódcy okręgu wojskowego w Szczecinie.
1 IX 1849 ks. Stanisław Kostka Rosołkiewicz Proboszcz Kaplicy Królewskiej; tytuł w 50-lecie kapłaństwa.
7 XI 1849 Emil Friedrich Götz Lekarz, kierownik Szpitala Miejskiego w Gdańsku; tytuł za zasługi w walce z epidemiami cholery.
30 XI 1853
uroczystość wręczenia:
19 XII 1853 w Berlinie 		Otto Theodor von Manteuffel
(3 II 1805 Lübben, Niemcy – 26 XI 1882 Krossen k. Luckau) 		Polityk, minister spraw wewnętrznych Prus, od 19 XII 1850 do 5 XI 1858 premier Prus; tytuł za zasługi polityczne.
16 XII 1856 Friedrich Wilhelm Clausewitz 1842–1875 prezydent gdańskiej policji, organizator pierwszej w Gdańsku zawodowej straży pożarnej; tytuł w 25-lecie pracy zawodowej.
5 VI 1863 Robert Ludwig Werner Blumenthal 1841–1863 prezydent rejencji gdańskiej, czynny w sprawach miasta; tytuł przed mianowaniem na prezydenta rejencji w Sigmaringen (Badenia-Wirtembergia).
5 XII 1865 Matthias Gotthilf Löschin Pedagog, historyk, członek Rady Miejskiej; tytuł za wybitne zasługi na niwie oświaty, nauki i kultury w 50-lecie pracy zawodowej.
6 I 1885
uroczystość wręczenia:
10 II 1885 w Berlinie 		Eduard Friedrich Wiebe Inżynier budownictwa, projektant systemu kanalizacyjnego Gdańska i osuszenia Dolnego Miasta; tytuł z okazji 80. urodzin.
4 IX 1888
uroczystość wręczenia:
6 XI 1889 w Berlinie 		Karl Adolf Ernsthausen 1879–1888 nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie w Gdańsku, 1879–1880 prezydent rejencji gdańskiej, organizator życia administracyjnego i społecznego.
10 VII 1890 Leopold von Winter Nadburmistrz Gdańska 1863–1890, jedna z najwybitniejszych osobowości miasta 2. połowy XIX w.; tytuł po przejściu na emeryturę.
3 I 1893 Julius Albert Licht Inżynier budownictwa, architekt, 1856–1893 miejski radca budowlany, miał decydujący wpływ na inwestycje budowlane; tytuł w związku z przejściem na emeryturę.
21 III 1894
uroczystość wręczenia:
20 X 1894 w Berlinie 		Leo von Caprivi
(24 II 1831 Berlin – 6 II 1899 Skórzyn k. Krosna Odrzańskiego) 		Od 20 III 1890 do 1892 roku kanclerz Niemiec, 1890–1894 premier Prus; tytuł za wkład w rozwój wolnego handlu, przede wszystkim z Rosją. Dyplom ozdobiony malunkami Adolfa Männchena z widokami Gdańska.
9 XI 1895 Heinrich Rickert Poseł Gdańska do Reichstagu; tytuł za reprezentowanie interesów Gdańska, pozyskiwanie dotacji na inwestycje przemysłowe, portowe i drogowe; w 25-lecie pracy parlamentarnej.
25 III 1896 Carl Otto Steffens Przewodniczący Rady Miejskiej 1881–1898; tytuł w 70. rocznicę urodzin za wkład w rozwój gdańskiego przemysłu, portu, żeglugi, kultury i oświaty.
12 IV 1897
miejsce i uroczystość wręczenia:
14 IV 1897 w Dworze Artusa 		Richard Theodor Damme Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej 1864–1899, prezes korporacji kupców gdańskich 1884–1901.
2 VI 1898
miejsce wręczenia:
Zakład Kształcenia Położnych; bankiet wieczorem w sali Bractwa Strzeleckiego 		Georg Friedrich Heinrich Abegg Lekarz w Gdańsku, położnik, prezes Fundacji Abegga; tytuł w 50-lecie pracy.
1 V 1899 Gustav Heinrich Gossler Prawnik, 1891–1902 nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie ze stolicą w Gdańsku; tytuł za uzyskanie w 1899 zgody cesarza Wilhelma II na powołanie Technische Hochschule.
15 II 1903 Carl Hermann Emil Berenz Kupiec, przewodniczący Rady Miejskiej 1899–1901; tytuł za działalność społeczną w 70. urodziny.
6 VIII 1915
data wręczenia:
zapewne 24 IX 1915 		Paul von Beneckendorff Hindenburg
(2 X 1847 Poznań – 2 VIII 1934 Ogrodzieniec / Neudeck k. Ostródy) 		Feldmarszałek, 1925–1933 prezydent Niemiec; tytuł za zwycięstwa z 1914 roku.
6 VIII 1915 August Anton Ludwig von Mackensen Feldmarszałek, 1893–1898 dowódca regimentu huzarów w Gdańsku, 1901–1908 dowódca brygady huzarów w Gdańsku; tytuł za działania wojenne z 1914 roku.
3 X 1925
miejsce wręczenia:
Monachium 		Max Halbe Dramaturg, powieściopisarz; tytuł w 60-lecie urodzin.
14 VII 1933
uroczystość wręczenia:
11 VIII 1933 w Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta 		Albert Maria Forster 15 X 1930 specjalny pełnomocnik Adolfa Hitlera w Gdańsku, od października 1939 gauleiter Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie; tytuł za zwycięstwo NSDAP w wyborach w Gdańsku.
Uroczystość wręczenia:
20 IV 1939 w kancelarii Rzeszy w Berlinie 		Adolf Hitler
(20 IV 1889 w Braunau, Austria – 30 IV 1945 Berlin) 		Kanclerz III Rzeszy; tytuł z inicjatywy gauleitera Alberta Forstera i Senatu II Wolnego Miasta Gdańska z okazji 50. urodzin.
Uroczystość wręczenia:
12 I 1943 w Berlinie 		Hermann Wilhelm Göring
(12 I 1893 Rosenheim – 15 X 1946 Norymberga) 		Marszałek III Rzeszy, dowódca Luftwaffe; tytuł z inicjatywy gauleitera Alberta Forstera z okazji 50. urodzin. Za futerał dyplomu służyła podstawa modelu okrętu „Peter von Danzig”.
7 VII 1947
uroczystość wręczenia:
Belweder w Warszawie 		Bolesław Bierut, właśc. Bolesław Biernacki
(18 IV 1892 Rury Jezuickie, ob. część Lublina – 12 III 1956 Moskwa) 		Prezydent PRL od 1947, premier PRL od 1952; Rada Miejska przyznała tytuł przez aklamację, licząc (bezskutecznie) na wsparcie finansowe obchodów 950-lecia Gdańska.
30 III 1949
uroczystość wręczenia:
10 IV 1949 w Legnicy 		Konstanty Rokossowski
(21 XII 1896 Warszawa – 3 VIII 1968 Moskwa) 		Od 29 VI 1944 marszałek ZSRR, od 7 XI 1949 marszałek Polski, od jesieni 1944 dowódca II Frontu Białoruskiego, walczącego następnie na Pomorzu Gdańskim; tytuł w 4. rocznicę zdobycia Gdańska, przyznany mocą wspólnej uchwały Miejskich Rad Narodowych Gdańska, Gdyni i Sopotu, przyjętej w gmachu Opery Bałtyckiej.
30 III 1965
uroczystość wręczenia:
podczas akademii w Hali Stoczni Gdańskiej z okazji 20-lecia zajęcia Gdańska 		Paweł Batow
(1 VI 1897 Flisowo, gubernia jarosławska – 19 IV 1985 Moskwa) 		W marcu 1945 dowódca 65. armii atakującej Gdańsk od strony Kolbud, Oruni, Żukowa i Siedlec, z punktem dowodzenia na Biskupiej Górce; generał armii ZSRR.
19 II 1977
uroczystość wręczenia:
21 II 1977 w Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta 		Wiktor Kulikow
(5 VII 1921 Wierchniaja Liubowsza, Kraj Stawropolski – 28 V 2013 Moskwa) 		Szef sztabu 66. gwardyjskiej brygady pancernej, która w marcu 1945 walczyła w Gdańsku-Oruni (dworzec towarowy przy ul. Toruńskiej); od 1976 marszałek ZSRR; inicjatywa nadania honorowego obywatelstwa wyszła od władz państwowych.
18 V 1993
uroczystość wręczenia:
26 VII 1993 w Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta 		Günter Grass Pisarz, noblista.
8 III 1994
uroczystość wręczenia:
14 III 1994 w Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta 		Hans-Lothar Fauth Radny Lubeki, od 1981 organizator pomocy dla Gdańska.
25 V 1994
uroczystość wręczenia:
28 VI 1994 w Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta 		Gerard Labuda
(28 XII 1916 Nowa Wieś k. Kartuz – 1 X 2010 Poznań) 		Historyk, mediewista, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracownik Polskiej Akademii Nauk, autor prac naukowych o Gdańsku i Pomorzu.
25 V 1994
uroczystość wręczenia:
28 VI 1994 w Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta 		Ignacy Adamczewski Fizyk, prof. Politechniki Gdańskiej, specjalista z dziedziny jonizacji i przewodnictwa elektrycznego ciekłych dielektryków.
8 IX 1994
uroczystość wręczenia:
7 XI 1994 w Dworze Artusa 		Hans Koschnick Polityk, burmistrz i prezydent Bremy 1967–1985; tytuł za zasługi dla współpracy polsko-niemieckiej.
24 IV 1997
uroczystość wręczenia:
30 VI 1997 w Dworze Artusa 		George Herbert Walker Bush
(ur. 12 VI 1924 Milton, USA) 		Prezydent USA 1989–1993; tytuł za wkład w działania na rzecz demokracji w Polsce.
24 IV 1997
uroczystość wręczenia:
30 VI 1997 w Dworze Artusa 		Richard Karl von Weizsäcker
(15 IV 1920 Stuttgart – 31 I 2015 Berlin) 		Prezydent RFN od 1 VII 1984 do 30 VI 1994; tytuł za wkład na rzecz demokracji w Polsce.
24 IV 1997
uroczystość wręczenia:
30 VI 1997 w Dworze Artusa 		Lech Wałęsa Przywódca Solidarności, prezydent Polski 1990–1995, noblista; tytuł za działania na rzecz demokracji w Polsce.
18 IX 1997
uroczystość wręczenia:
12 XII 1997 w Dworze Artusa 		Marian Kołodziej Scenograf związany z Teatrem Wybrzeże; tytuł za całokształt twórczości artystycznej.
19 III 1998
uroczystość wręczenia:
3 V 1998 w Dworze Artusa 		Ryszard Kukliński
(13 VI 1930 Warszawa – 11 II 2004 Tampa, USA) 		Pułkownik Wojska Polskiego i armii amerykańskiej, agent CIA, przekazywał informacje dotyczące Układu Warszawskiego i wprowadzenia stanu wojennego w Polsce w 1981 roku.
21 V 1998
uroczystość wręczenia:
31 VIII 1999 w Ratuszu Staromiejskim 		członkowie załogi Westerplatte z 1939 Tytuł przyznano 210 imiennie ustalonym członkom załogi, w tym 23 żyjącym, reszcie pośmiertnie; dyplom odebrały osobiście 2 osoby, pozostałym dostarczono go lub przesłano pocztą.
21 VI 1998
uroczystość wręczenia:
31 VIII 1999 w Ratuszu Staromiejskim 		obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku w 1939 56 tytułów nadanych pośmiertnie, dyplomy odebrali członkowie rodzin.
24 VIII 2000
uroczystość wręczenia dla większości:
15 XII 2000 w Dworze Artusa 		Działacze Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i sygnatariusze porozumień sierpniowych w 1980: Lech Bądkowski (pośmiertnie), Henryka Krzywonos, Jerzy Borowczak, Stefan Lewandowski, Bogdan Borusewicz, Bogdan Lis, Joanna Duda-Gwiazda, Alina Pienkowska, Bogdan Felski, Ludwik Prądzyński, Wojciech Gruszecki, Józef Przybylski, Andrzej Gwiazda, Jerzy Sikorski, Stefan Izdebski, Lech Sobieszek, Jerzy Kmiecik, Tadeusz Stanny, Zdzisław Kobyliński, Andrzej Kołodziej, Anna Walentynowicz, Florian Wiśniewski W 20. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych i powstania NSSZ „Solidarność”; przyjęcia tytułu odmówiła Anna Walentynowicz; Stefan Izdebski odebrał tytuł 18 II 2009; w 2003 ogłoszono, że Florian Wiśniewski był tajnym współpracownikiem SB, podjęto (bezskuteczną) próbę usunięcia go z listy honorowych obywateli.
24 VIII 2000
uroczystość wręczenia:
15 XII 2000 w Dworze Artusa 		ks. Henryk Jankowski Proboszcz parafii św. Brygidy, kapelan Solidarności.
24 VIII 2000
uroczystość wręczenia:
31 VIII 2000 w Dworze Artusa 		Margaret Hilda Thatcher
(13 X 1924 Grantham – 8 IV 2013 Londyn) 		Premier Wielkiej Brytanii 1979–1990; tytuł w 20-lecie strajków sierpniowych za wspieranie Solidarności i demokratycznej opozycji.
24 VIII 2000
dyplom przekazany drogą dyplomatyczną 		Ronald Reagan
(6 II 1911 Tampico – 5 VI 2004 Bel Air, Kalifornia) 		Prezydent USA 1981–1989; tytuł w 20-lecie strajków sierpniowych za wspieranie Solidarności i demokratycznej opozycji.
24 I 2002
uroczystość wręczenia:
14 V 2002 w Dworze Artusa 		Andrzej Januszajtis Fizyk, znawca i popularyzator historii Gdańska, przewodniczący Rady Miasta 1990–1994.
29 VIII 2002
dyplom nieodebrany 		Zbigniew Kazimierz Brzeziński
(28 III 1928 Warszawa – 26 V 2017 Falls Church, Wirginia, USA) 		Amerykański politolog, 1977–1981 doradca ds. bezpieczeństwa prezydenta USA Jamesa Cartera; tytuł w uznaniu zasług.
29 VIII 2002
uroczystość wręczenia:
6 X 2002 w Dworze Artusa 		Jan Nowak-Jeziorański, właśc. Zdzisław Jeziorański
(3 X 1914 Berlin – 20 I 2005 Warszawa) 		Polityk, politolog, żołnierz Armii Krajowej; tytuł w uznaniu zasług na rzecz niepodległej, demokratycznej Polski.
29 VIII 2002
uroczystość wręczenia:
28 IV 2003 w Dworze Artusa 		Dieter Schenk
(ur. 4 III 1937 Frankfurt n. Menem) 		Prawnik, pracownik policji, działacz Amnesty International, opublikował w Niemczech książkę Poczta Polska w Gdańsku – dzieje niemieckiego zabójstwa sądowego; przyczynił się do przeprowadzenia w 1998 przez sąd krajowy w Lubece rewizji nadzwyczajnej procesu obrońców Poczty Polskiej w 1939; tytuł nadany na wniosek rodzin zamordowanych pocztowców.
10 VII 2003 Zygmunt Chychła Bokser, zdobył pierwszy polski złoty medal olimpijski po II wojnie światowej: 1952 Helsinki).
18 X 2004 ks. Stanisław Bogdanowicz Proboszcz kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny 1979, pisarz, historyk.
31 I 2008 Ryszard Kaczorowski
(ur. 26 XI 1919 Białystok – 10 IV 2010 Smoleńsk) 		Ostatni prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie: 19 VII 1989 – 22 XII 1990.
23 IV 2009
uroczystość wręczenia:
21 VI 2010 w Dworze Artusa 		Tadeusz Mazowiecki
(18 IV 1927 Płock – 28 X 2013 Warszawa) 		Premier Rzeczypospolitej Polskiej (1989–1990); tytuł za walkę z systemem, reformy gospodarcze i działania na rzecz pojednania polsko-niemieckiego.
23 IV 2009
uroczystość wręczenia:
19 V 2010 w Ludwigshafen 		Helmut Kohl
(3 IV 1930 – 16 VI 2017) 		Kanclerz Niemiec (1982–1998); tytuł za działania na rzecz pojednania polsko-niemieckiego.
26 V 2011
uroczystość wręczenia:
18 VI 2011 w Dworze Artusa 		Ludwik Wiśniewski Dominikanin, duszpasterz akademicki przy kościele św. Mikołaja 1963–1966 i 1968–1972; tytuł za „wychowanie pokoleń gdańskich niepokornych”, ukształtowanie młodych gdańskich działaczy opozycji w czasach PRL.
26 V 2011
uroczystość wręczenia:
9 IX 2011 w Dworze Artusa 		Andrzej Zbierski Za działalność patriotyczną i naukową.
28 I 2016
uroczystość wręczenia:
12 III 2016 w Dworze Artusa 		Andrzej Wajda Reżyser teatralny i filmowy; tytuł przyznany jako wyraz uznania za działania popularyzujące i promujące Gdańsk w kraju i za granicą.
28 IV 2016 Tadeusz Gocłowski
29 III 2018
uroczystość wręczenia:
26 V 2018 w Europejskim Centrum Solidarności 		Joanna Muszkowska-Penson Za działalność publiczną i zaangażowanie w odbudowę demokratycznego państwa.
27 II 2020
uroczystość wręczenia:
14 IX 2020 w Dworze Artusa 		małżeństwo Halina Winiarska i Jerzy Kiszkis Za zaangażowanie obywatelskie w odbudowie demokratycznego państwa.
25 VIII 2022 Danuta Mirosława Wałęsa
MrGl BŚ
Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=HONOROWE_OBYWATELSTWO_MIASTA&oldid=93916”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania