NOWAK CZESŁAW, polityk, działacz społeczny

Wersja z 12:20, 27 mar 2019

Czesław Nowak, podczas odsłonięcia tablicy upamiętniającej 28 rocznicę spotkania z młodzieżą na Westerplatte papieża Jana Pawła II, 2015

CZESŁAW NOWAK (ur. 11 I 1938 Smykowo, powiat piotrkowski), robotnik, polityk, działacz społeczny. Syn rolników Stanisława i Stanisławy z domu Sobczyk. Wykształcenie średnie (w 1964 roku zdał w Kuratorium Okręgu Szkolnego Gdańskiego maturę eksternistyczną). W Gdańsku od 1960 roku, pracownik portu gdańskiego, operator urządzeń portowych i brygadzista dźwigów w Zarządzie Portu Gdańsk. W latach 1960–1980 był członkiem Związku Zawodowego Marynarzy i Portowców, a od 1972 do 1976 roku wiceprzewodniczącym Rady Zakładowej. Współorganizator strajków w porcie gdańskim w latach 1970 i 1980, od jesieni 1980 członek Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność”, w zarządzie portowej organizacji. Organizował „Solidarność” w Porcie Gdańskim. Inicjator przywrócenia krzyża 30 VIII 1981 na symbolicznym Cmentarzyku Obrońców Składnicy na Westerplatte. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizator 13–21 XII 1981 strajku i blokady portu gdańskiego. Aresztowany przez Służbę Bezpieczeństwa 8 II 1982, skazany przez Sąd Marynarki Wojennej na 4,5 roku więzienia; wyrok odbywał w więzieniu w Potulicach koło Bydgoszczy. W kwietniu 1983 (na mocy amnestii) zwolniony z więzienia oraz z pracy w porcie gdańskim, 1 XI 1983 znalazł zatrudnienie w Spółdzielni Pracy Przyszłość w charakterze palacza, następnie do kwietnia 1988 pracował tam jako mechanik maszyn do szycia. Działał w podziemnych strukturach NSZZ „Solidarność”, jako redaktor naczelny do lipca 1989 wydawał biuletyn jej portowej organizacji „Portowiec”. Za udział w przygotowaniu strajku w Porcie Gdańskim 4 V 1988 roku ponownie skazany za antyrządową działalność na sześć tygodni aresztu, po trzy tygodniach zwolniony z więzienia w Braniewie. W lipcu 1988 roku Tajna Komisja NSZZ „Solidarność” Portu Gdańskiego wybrała go na przewodniczącego. W okresie 1 XI 1988 – 1 IV 1989 roku zatrudniony w Spółdzielni Gdańsk. W kwietniu 1989, po zakończeniu obrad Okrągłego Stołu, powrócił do pracy w Porcie Gdańskim; na stanowisko przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”. W czerwcu 1989 został gdańskim posłem w Sejmie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej X kadencji (z Gdyni; wybory 1989) z ramienia Obywatelskiego Komitetu przy Lechu Wałęsie. W latach 1990–1995 członek Porozumienia Centrum. W 1991 roku ponownie wybrany na posła z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum. Należał do Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej oraz Komisji Polityki Społecznej. W 1993 roku bezskutecznie ubiegał się wybór do Sejmu RP z ramienia PC, podobnie w 1997 do Senatu RP z listy Ruchu Odbudowy Polski. W 1993 roku powrócił do pracy w Zarządzie Portu Gdańsk, działał przy organizacji Wolnego Obszaru Celnego, którego został pierwszym dyrektorem, pełniąc tę funkcję do przejścia na emeryturę w 2008 roku. W latach 1994–1995 wybrany przez załogę na członka Rady Nadzorczej Zarządu Portu. W 1994 roku wybrany na przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zarządzie Portu. Do 1995 zasiadał w Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej. W dwóch kadencjach, w latach 1998–2006 z listy Akacji Wyborczej Solidarność (której był członkiem 1998–2002) i Platformy Obywatelskiej (której był członkiem 2002–2003) radny gdański (w wyborach 1998 otrzymał 2169 głosów). W kadencji 1998–2002 pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Radnych AWS oraz Komisji Polityki Gospodarczej i Morskiej, był również wiceprzewodniczącym Komisji Rewizyjnej. W kadencji 2002–2006 należał do Komisji Polityki Gospodarczej i Morskiej oraz Komisji Rewizyjnej.

Od 1994 roku prezes Stowarzyszenia Godność, zajmującego się między innymi popularyzacją polskich tradycji wolnościowych, w tym bohaterskiej obrony Westerplatte w 1939 roku Inicjator budowy we Wrzeszczu pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego, przyznania honorowego obywatelstwa Gdańska Ryszardowi Kuklińskiemu, Ronaldowi Reaganowi ( Park Nadmorski im. Ronalda Reagana), Margareth Thatcher, Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu, Stanisławowi Bogdanowiczowi. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (2001), Złotym Medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (2007), Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), Nagrodą Honorową IPN „Świadek Historii” (2016). W 2017 roku otrzymał status osoby represjonowanej.

Od 1961 roku żonaty z nauczycielką Edeltraut Krieg, ojciec Alicji (ur. 1964), Adama (ur. 1967) oraz Joanny (ur. 1978). SB