SKUTNIK TADEUSZ, krytyk literacki, dziennikarz

Wersja z 08:00, 25 lut 2021

TADEUSZ SKUTNIK (6 I 1947 Szczybałty, pow. Giżycko – 1 VII 2011 Gdańsk), eseista, krytyk literacki, dziennikarz. W 1970 roku ukończył filologię polską na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Debiutował na łamach prasy w 1970, w latach 1970–1976 pracował w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, 1976–1981 redaktor w gdańskim oddziale Krajowej Agencji Wydawniczej. W grudniu 1981 na łamach „Głosu Wybrzeża” opublikował artykuł o „różowej burżuazji” z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), który uznawał za jeden z najważniejszych swoich tekstów. Artykuł pt. Dlaczego tak, dlaczego nie opowiadał o motywach jego wystąpienia z PZPR. Członek Solidarności. W stanie wojennym pozbawiony możliwości wykonywania zawodu. Zarabiał jako fachowiec od przeprowadzek i od zwalczania insektów, pracował w dziale wydawniczym Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, pisywał w wydawanym poza cenzurą „Podpunkcie”.

Należał do zespołu redakcyjnego gazety „Punkty Mówione”, mającej swoją comiesięczną edycję w Duszpasterstwie Akademickim przy kościele św. Mikołaja. 6 VI 1987 aresztowany z powodu transparentu „Pobłogosław gdańskich stoczniowców”, który umieścił na swoim bloku podczas wizyty papieża Jana Pawła II na Zaspie; zwolniony po dwóch dniach po osobistej interwencji bp. Tadeusza Gocłowskiego u gen. Czesława Kiszczaka. Transparent żona przekazała 30 III 2015 do archiwum Europejskiego Centrum Solidarności (ECS).

W 1989 jeden z inicjatorów powołania i do 1990 publicysta „Tygodnika Gdańskiego”, 1992–2007 (do emerytury) w „Dzienniku Bałtyckim”, redagował magazyn „Rejsy”. Autor tekstów w katalogach wystaw plastycznych (np. Pod kreską. Mariana Kołodzieja portret własny, NCK 2005), redaktor albumu Andrzeja Drzycimskiego i Stanisławy Górnikiewicz Wojna zaczęła się na Westerplatte (KAW, 1979), we współpracy z Andrzejem Drzycimskim dokumentacji strajkowej wydanej najpierw pt. Zapis rokowań gdańskich. Sierpień 1980 (Paris 1986), w poszerzonej wersji jako Gdańsk Sierpień 80. – zapis rozmów (Paryż 1986, wyd. pol. Oficyna Wydawnicza AIDA, Gdańsk 1990) oraz Zapis wydarzeń. Gdańsk-Sierpień 1980 (Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1999). Z Henryką Dobosz autor publikacji Dojrzewanie, przygotowanej na przyjazd Jana Pawła II do Gdańska w czerwcu 1987.

Przygotował między innymi wybór Myśli Josepha Conrada (1974), antologię poezji, poświęconą Josephowi Conradowi W imię Konrada. Joseph Conrad w poezji polskiej (1977), wydał tom szkiców Morze i myśl (1982), opracował antologię poezji religijnej Trójmiasta Tylko modlitwa ocaleje (1988). Pod pseudonimem Andrzej Tarnawa w 1986 wydał książkę Proces trwa – o procesach politycznych po 1945 roku. Od początku (1990) aktywny współpracownik Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Diecezji Gdańskiej, animator, uczestnik i komentator wielu jego aktywności, od 2003 uczestnik i sprawozdawca gdańskiego Areopagu. Pasjonat i wieloletni komentator Gdańskiego Festiwalu Tańca, któremu poświęcona była jego ostatnia relacja prasowa (24 VI 2011).

Od 2004 autor niepowtarzalnych notek biograficznych prezentowanych dorocznie w Pomorskich Zaduszkach Artystycznych w kościele św. Jana. Jak mówił ks. Krzysztof Niedałtowski żegnając zmarłego 5 VII 2011 w ceremonii pogrzebowej, prowadzonej przez abp. Tadeusza Gocłowskiego na cmentarzu Srebrzysko, stworzył niepowtarzalny gatunek literacki: ni to biografia, ni nekrolog czy klepsydra.

W 2012 wyróżniony pośmiertnie Medalem Księcia Mściwoja II. Żonaty z Grażyną, ojciec Dominiki (ur. 1971) i Mateusza (ur. 1977). AF JANSZ