RATHMANN HERMANN, pastor kościoła św. Katarzyny
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| + | [[File: 1_Hermann_Rathmann.jpg |thumb| Pastor Hermann Rathmann]] | ||
[[File: Hermann_Ratmann.png |thumb| Strona tytułowa kazania wygłoszonego podczas pogrzebu pastora Hermanna Rathmanna przez diakona Michaela Blanckiusa]] | [[File: Hermann_Ratmann.png |thumb| Strona tytułowa kazania wygłoszonego podczas pogrzebu pastora Hermanna Rathmanna przez diakona Michaela Blanckiusa]] | ||
'''HERMANN RATHMANN''' (Rahtmann) (1585 Lubeka (Lübeck) – 30 VI 1628 Gdańsk), teolog, pastor [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] w Gdańsku. Kształcił się w gimnazjach w Lubece, Ratzeburgu i Magdeburgu. Po krótkim pobycie u mieszkającego w Gdańsku brata Johanna, rozpoczął studia w Rostocku. Konstatując, że w ówczesnej sytuacji ewangeliccy duchowni muszą się kształcić na zręcznych obrońców swojej prawdy, około 1607 przeniósł się do Kolonii (Köln), by na tamtejszym katolickim uniwersytecie, u prowadzących zajęcia jezuitów, zgłębiać tajniki i sztukę dysputy. Zarabiał na utrzymanie jako korektor w drukarni. Z powodu jego luterańskich poglądów władze uniwersytetu w Kolonii zwolniły go z religijnej przysięgi przy nadawaniu tytułu magistra. <br/><br/> | '''HERMANN RATHMANN''' (Rahtmann) (1585 Lubeka (Lübeck) – 30 VI 1628 Gdańsk), teolog, pastor [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] w Gdańsku. Kształcił się w gimnazjach w Lubece, Ratzeburgu i Magdeburgu. Po krótkim pobycie u mieszkającego w Gdańsku brata Johanna, rozpoczął studia w Rostocku. Konstatując, że w ówczesnej sytuacji ewangeliccy duchowni muszą się kształcić na zręcznych obrońców swojej prawdy, około 1607 przeniósł się do Kolonii (Köln), by na tamtejszym katolickim uniwersytecie, u prowadzących zajęcia jezuitów, zgłębiać tajniki i sztukę dysputy. Zarabiał na utrzymanie jako korektor w drukarni. Z powodu jego luterańskich poglądów władze uniwersytetu w Kolonii zwolniły go z religijnej przysięgi przy nadawaniu tytułu magistra. <br/><br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 20:35, 26 wrz 2024
HERMANN RATHMANN (Rahtmann) (1585 Lubeka (Lübeck) – 30 VI 1628 Gdańsk), teolog, pastor kościoła św. Katarzyny w Gdańsku. Kształcił się w gimnazjach w Lubece, Ratzeburgu i Magdeburgu. Po krótkim pobycie u mieszkającego w Gdańsku brata Johanna, rozpoczął studia w Rostocku. Konstatując, że w ówczesnej sytuacji ewangeliccy duchowni muszą się kształcić na zręcznych obrońców swojej prawdy, około 1607 przeniósł się do Kolonii (Köln), by na tamtejszym katolickim uniwersytecie, u prowadzących zajęcia jezuitów, zgłębiać tajniki i sztukę dysputy. Zarabiał na utrzymanie jako korektor w drukarni. Z powodu jego luterańskich poglądów władze uniwersytetu w Kolonii zwolniły go z religijnej przysięgi przy nadawaniu tytułu magistra.
Wykładał filozofię na uniwersytetach luterańskich we Frankfurcie nad Menem i Lipsku. Od sierpnia 1612 w Gdańsku był diakonem kościoła św. Jana, od 11 X 1617 diakon kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), wprowadzony przez sekretarza Rady Miejskiej Hermanna Fredera, który jednocześnie ogłosił zarządzenie Rady o odprawianiu liturgii wyłącznie w języku niemieckim. Następnego dnia był pierwszym gdańskim duchownym, który taką mszę odprawił. Od 22 II 1626 do śmierci pastor kościoła św. Katarzyny.
Był autorem mów pogrzebowych, m.in. pastora kościoła NMP, Michaela Coletusa (1616). W 1621 w Gdańsku opublikował dzieło Jesu Christi: des Königs aller Könige und Herrn aller Herren Gnadenreich (Jezus Chrystus: Królestwo Łaski Króla nad Królami i Pana nad Panami), w którym opowiedział się po stronie ojca pietyzmu, Johanna Arndta (1555–1621). Dowodził, że na autorów biblijnych Duch Święty zstąpił bezpośrednio, tak że słowa Biblii spisali bezbłędnie. Ponieważ jednak Słowo samo w sobie nie ma mocy ożywiania wiary, czytelnik Biblii musiałby najpierw niezależnie od Słowa zostać napełniony Duchem Świętym. Doprowadziło to do głośnej dyskusji teologicznej. Jego stanowisku sprzeciwili się najpierw ortodoksyjni luteranie w Gdańsku (np. duchowni Johann Corvin, Johann Botsack, Abraham Calow czy burmistrz Eggert von Kempen), a także pastor katedry w Królewcu, Celestyn Myślenta (27 III 1588 Kuty (koło Węgorzewa) – 20 IV 1653 Królewiec). W dalszej kolejności z polemikami występowali profesorowie wydziałów teologicznych z Wittenbergi, Jeny, Królewca i Helmstedt. Z luterańskich uczelni wsparcie otrzymał jedynie z Rostocku, w Gdańsku ze strony Johanna Jacoba Cramera, pastora kościoła św. Jana. Z dyskusji rozwinęła się luterańska nauka o Piśmie Świętym, jedna z najważniejszych w luterańskiej ortodoksji.
Od 1614 żonaty z Cathariną, córką pastora Enocha Hutzinga I. Ojciec Cathariny (ochrzczona 11 X 1619 w kościele NMP), która 29 III 1639 poślubiła tamże Thomasa Bartsa (Bahr; ur. 15 III 1615); małżeństwo to było bezdzietne.
Pochowany w kościele św. Katarzyny, mowę pogrzebową 3 VII 1628 wygłosił diakon tego kościoła Michael Blanckius.
Bibliografia:
Bertling, Rathmann Hermann, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 27, 1888, s. 357–358.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 34, 42, 48.
Schnaase Eduard, Geschichte der evangelischen Kirche Danzigs actenmässig Dargestellt, Danzig 1863, s. 238 i nn.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf-Schwentine 1986-1992, Bd. 1, 20, 379.
