JUSTYNOWICZ BOGDAN, poeta, prozaik

Wersja z 12:41, 9 kwi 2024

BOGDAN JUSTYNOWICZ (ur. 30 VIII 1939 Stara Wilejka pod Wilnem), poeta, prozaik. Syn Mamerta, agronoma, i Jadwigi z domu Szymańskiej, urzędniczki. Od 1946 z rodziną w Gdańsku. W 1956, jako uczeń II Liceum Ogólnokształcącego, zadebiutował wierszami Nad prądem i Przestrzeń, wydrukowanymi w nr 15 „Dziewiątej Fali”, dodatku do „Głosu Wybrzeża”. Współpracował z tą gazetą do 1962 i w latach 1965–1967, także od 1956 do 1961 z „Dziennikiem Bałtyckim”. Pod koniec 1956 był także, wraz z Bolesławem Facem i Bernardem Bolesławem Hęćko, współtwórcą działającej do początku 1957 grupy poetyckiej „Seledyn”.

Po maturze w 1957 przyjęty został na studia (tych studiów nie ukończył) na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. Przed rozpoczęciem nauki, 18 IX 1957, wraz z Mirosławem Stecewiczem, Mieczysławem Czychowskim i jego żoną Haliną Urbaniak-Czychowską współtworzył Gdański Klub Literacki „Współczesność”, będący lokalnym oddziałem ogólnopolskiej Grupy Literackiej „Współczesność”, założonej w Warszawie w marcu 1956. W trakcie studiów wszedł do zespołu redakcyjnego studenckiego dwutygodnika „Uwaga” (1957–1958) i tygodnika „Pomorze” (1957–1969). Od 1957 także członek utworzonej w tym samym roku przez Mirosława Stecewicza i Bolesława Faca Szkoły Grafomanów. Opuścił ją pod koniec 1959, by wraz z Mieczysławem Czychowskim założyć Gdańską Grupę Młodych, funkcjonującą do 1963 pod patronatem Komitetu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Socjalistycznej w Gdańsku. W latach 1962–1968 był pracownikiem Redakcji Literackiej Radia Gdańsk. W tym czasie publikował kolejne wiersze, prozę, recenzje literackie i plastyczne, przekłady z literatury rosyjskiej i gruzińskiej, także w pismach: „Litery” (do 1970), „Nadodrze” (do 1966), „Siódmy Głos Tygodnia” (do 1966), „Wiatraki” (do 1967), „Współczesność” (1966–1969).

Od 1968 mieszka w Warszawie, gdzie w 1970 ukończył Wydział Filozoficzno-Historyczny na Uniwersytecie Warszawskim, wstąpił także do studenckiej grupy Orientacja Poetycka „Hybrydy” (działała do lutego 1971). W 1989 został właścicielem i dyrektorem warszawskiego Domu Wydawniczego „Jota”, publikującego opracowania i bryki szkolne.

Autor m.in. tomików poezji Przenikanie (1960), Ćwiczenie dykcji (1966), Dom (1966), Południk elegii (1968), Miłość, nasz syn (1987), opowieści z czasów II wojny światowej w serii „Żółty Tygrys”: Chrobry zmienia kurs (1970), W cieniu twierdzy Kołobrzeg (1973) i Daleko od brzegu (1973), a także Nabrzeża malarzy. Szkice o gdańskich plastykach (1973), powieści dla dzieci Książka, której się śniło (1990) i tłumaczeń opowiadań dla nich estońskiego pisarza Eno Rauda: Fikmik (1976) i Jak zając hodował ryby (1976). Twórca scenariusza widowiska muzyczno-poetyckiego Znużony blues w opracowaniu muzycznym Włodzimierza Nahornego dla Gdańskiego Studia Rapsodycznego (premiera 1 V 1962), adaptacji Krokodyla Fiodora Dostojewskiego w reżyserii Malwiny Szczepkowskiej (10 IX 1968) oraz Żółtego krzyża Andrzeja Struga w reżyserii Andrzeja Pruskiego (18 odcinków, począwszy od 23 II 1979) dla Teatru Polskiego Radia.

Członek Związku Literatów Polskich (ZLP; od 1960, nowego ZLP od 1983), Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) (od 1961), Polskiego Towarzystwa Socjologicznego (od 1972), Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela (1996–2006). Członek Rady Honorowej kwartalnika "Nowy Obywatel". Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2017). Laureat m.in. nagrody w konkursie Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku i Oddziału Morskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za tomik poezji Przed jutrem (1958), III nagrody w konkursie na wiersz związany z osobą i dziełem „Idee Lenina” (1961). JANSZ

Bibliografia:
Głębicka Ewa, Grupy literackie w Polce 1945–1989, Warszawa 2000, s. 86, 127, 147, 205, 207, 217, 222.
https://pisarzeibadacze.ibl.edu.pl/record_view/1626.
https://encyklopediateatru.pl/osoby/41026/bogdan-justynowicz.