PAWLAK ANTONI, poeta, publicysta

Aktualna wersja na dzień 12:16, 8 paź 2023

Antoni Pawlak

ANTONI PAWLAK (ur. 4 VIII 1952 Sopot), poeta, publicysta. W 1972 ukończył II Liceum Ogólnokształcące. Związany z Duszpasterstwem Akademickim przy kościele św. Mikołaja, w 1972 skazany na półtora roku więzienia w zawieszeniu za kolportaż ulotek nawołujących do bojkotu wyborów do sejmu. W latach 1974–1975 studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim, 1975–1980 historię filozofii w Akademii Teologii Katolickiej. Od 1977 związany z opozycją demokratyczną. W okresie 1978–1980 w redakcji niezależnego pisma literackiego „Puls”. W sierpniu 1980 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. Współredaktor pisma literackiego „Naprzeciw”. Do 1990 członek Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność”. W 1981 pracował w Komisji Kultury Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”, redaktor naczelny dwutygodnika „IKS – Informator Kulturalny Solidarności”, redaktor gazety „Głos Wolny” wydawanej podczas I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.

Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany, do lipca 1983 przebywał w obozach dla internowanych w Białołęce, Jaworzu i Darłówku. W latach 1983–1989 pracował w katolickim miesięczniku „Powściągliwość i Praca” (m.in. 1987–1989 sekretarz redakcji). Współorganizował spotkania autorskie w Duszpasterstwie Środowisk Twórczych. W okresie 1989–1990 redaktor „Przeglądu Wiadomości Agencyjnych”, 1989–1993 zatrudniony w „Gazecie Wyborczej” (początkowo w sekretariacie, w 1991–1993 kierownik działu kultury i dodatku „Gazeta o Książkach”), 1993–1997 początkowo w sekretariacie dziennika „Super Ekspress”, od 1994 kierownik magazynu „Super Ekspress – Weekend”. W latach 1997–2000 konsultant koncernów prasowych: norweskiego Orkla Media Magazines, Edipresse Polska, Prasa Bałtycka.

W 1999 wrócił do Gdańska i do 2000 był redaktorem „Wieczoru Wybrzeża”, a w okresie 2000–2006 redaktorem naczelnym wydawnictwa Tower Press oraz portalu internetowego port wydawniczy Literatura.net.pl. W latach 2002–2006 redaktor gazety literackiej „Migotania, Przejaśnienia”. W 2006 doradca do spraw kultury prezydenta Gdańska, a od 2007 do 1 II 2017 rzecznik prasowy prezydenta Gdańska.

Debiutował jako poeta w 1973 w „Literach”. Wiersze, szkice, recenzje publikował w czasopismach gdańskich i ogólnopolskich. Wiersze były drukowane w kilkudziesięciu antologiach polskich i zagranicznych. Przed 1989 w oficjalnych wydawnictwach opublikował tomiki poezji Czynny całą dobę (1975), Jestem twoim powolnym mordercą (1976, arkusz poetycki, suplement do „Nowego Wyrazu”), Obudzimy się nagle w pędzących pociągach (1981); poza cenzurą: Czy jesteś gotów (1981), Brulion wojenny (1983), Cztery poematy (1983), Zmierzch i Grypsy (1984); po 1989: Długie noże, krótkie sukienki (1990), Kilka słów o strachu (1990), Nasze kobiety się starzeją (1995), Zmarli tak lubią podróże (1998), Akt personalny (1999), Strach w moich oczach jest głęboki jak studnia (2000). Szkice i felietony: Książeczka wojskowa (1981), z Marianem Terleckim: Portret wspólny (1981), Każdy z was jest Wałęsą (1984). Słuchowisko: Gdańsk. Dwa miasta – te same ulice. Współautor (z Jarosławem Rybickim) scenariusza wystawy historycznej „Drogi do Wolności”. Jego utwory były tłumaczone na języki: angielski, niemiecki, francuski, rosyjski, czeski, węgierski, flamandzki, duński.

W 1979 pełnił funkcję prezesa Koła Młodych przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich; był współzałożycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989) i członkiem zarządu Oddziału Gdańsk (2002). Od 1985 należy do PEN Clubu. Był też członkiem Klubów Samorządnej Rzeczypospolitej (1981–1983), Towarzystwa „Powściągliwość i Praca” (1988–1989) i Ruchu Obywatelskiego – Akcja Demokratyczna (ROAD). Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012), Medalem 25-lecia Solidarności (2005), Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2009). Otrzymał m.in. Nagrodę Literacką Fundacji im. Kościelskich (1983), Nagrodę Artystyczną Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1999, 2004) i Nagrody Honorowe tego Towarzystwa (1999, 2018), Nagrodę Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” (2002), Pomorską Nagrodę Artystyczną za rok 2016. Za tomik poetycki Ale bez rozgrzeszenia otrzymał Nagrodę Literacką 'Wiatr od Morza" za rok 2020 w kategorii najlepsza książka roku. LRB