ŻYLICZ MACIEJ, profesor nauk biologicznych
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: Maciej_Żylicz.jpg |thumb| Maciej Żylicz]] | [[File: Maciej_Żylicz.jpg |thumb| Maciej Żylicz]] | ||
| − | '''MACIEJ ŻYLICZ''' (ur. 21 IX 1953 Gdańsk), naukowiec. Syn Andrzeja Żylicza, inżyniera budowy okrętów, wykładowcy na Politechnice Wrocławskiej. Szkołę średnią ukończył we Wrocławiu. W latach 1972–1977 studiował na [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytecie Gdańskim]] (UG) fizykę doświadczalną i biologię. W 1980 uzyskał doktorat z biochemii na Akademii Medycznej w Gdańsku ([[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Gdański Uniwersytet Medyczny]]) | + | '''MACIEJ ŻYLICZ''' (ur. 21 IX 1953 Gdańsk), naukowiec. Syn Andrzeja Żylicza, inżyniera budowy okrętów, wykładowcy na Politechnice Wrocławskiej. Szkołę średnią ukończył we Wrocławiu. W latach 1972–1977 studiował na [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytecie Gdańskim]] (UG) fizykę doświadczalną i biologię. W 1980 uzyskał doktorat z biochemii na Akademii Medycznej w Gdańsku ([[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Gdański Uniwersytet Medyczny]]). W latach 1982–1984 odbył staż naukowy w |
| + | University of Utah (USA). Od 1986 doktor habilitowany (z zakresu biologii molekularnej, przewód w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie), od 17 IV 1992 profesor tytularny, profesor zwyczajny od 1996. W latach 1980–1999 pracował na UG (w Zakładzie Biochemii, Katedrze Biologii Molekularnej Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii), od 1985 kierwonik Pracowni Biofizyki przy Katedrze Biologii Molekularnej. W latach 1990–1993 prorektor do spraw nauki UG. W 1993–1994 ''visiting professor'' w Instytucie Onkologii w University of Utah, w latach 1994–1999 kierownik Katedry Biologii Molekularnej i Komórkowej w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG-AMG.<br/><br/> | ||
Od 1999 (po wygranym konkursie i otrzymaniu od Fundacji Na rzecz nauki Polskiej tzw. „polskiego Nobla”) kierownik Zakładu Biologii Molekularnej w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Specjalista w zakresie biologii molekularnej białek szoku termicznego. Jako pierwszy wyizolował i opisał biochemiczne własności białek opiekuńczych (1984). Jego badania umożliwiły prace nad nowymi metodami leczenia chorób nowotworowych, układu krążenia, układu odpornościowego i chorób wywołanych infekcją prionową. <br/><br/> | Od 1999 (po wygranym konkursie i otrzymaniu od Fundacji Na rzecz nauki Polskiej tzw. „polskiego Nobla”) kierownik Zakładu Biologii Molekularnej w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Specjalista w zakresie biologii molekularnej białek szoku termicznego. Jako pierwszy wyizolował i opisał biochemiczne własności białek opiekuńczych (1984). Jego badania umożliwiły prace nad nowymi metodami leczenia chorób nowotworowych, układu krążenia, układu odpornościowego i chorób wywołanych infekcją prionową. <br/><br/> | ||
Od 1973 związany z antykomunistyczną opozycją, między innymi w 1976 sygnatariusz „Listu 66” do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W latach 1980–1989 wiceprzewodniczący i przewodniczący Komisji Zakładowej [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]] UG. Po ogłoszeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] stał na czele strajku okupacyjnego na UG (13–15 XII 1981). Po wyborach do Sejmu RP w 1989 wycofał się z polityki, poświęcając się nauce. <br/><br/> | Od 1973 związany z antykomunistyczną opozycją, między innymi w 1976 sygnatariusz „Listu 66” do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W latach 1980–1989 wiceprzewodniczący i przewodniczący Komisji Zakładowej [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]] UG. Po ogłoszeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] stał na czele strajku okupacyjnego na UG (13–15 XII 1981). Po wyborach do Sejmu RP w 1989 wycofał się z polityki, poświęcając się nauce. <br/><br/> | ||
Od 1994 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 2007 członek rzeczywisty), członek Polskiej Akademii Umiejętności, Academia Europaea, European Molecular Biology Organization (Europejska Organizacja Biologii Molekularnej, w latach 2003–2007 członek jej rady), American Society of Biochemistry and Molecular Biology (Amerykańskie Towarzystwo Biochemii i Biologii Molekularnej), Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina (Niemiecka Akademia Nauk Przyrodniczych Leopoldina), European Organisation for Research and Treatment of Cancer (Europejska Akademia do Badań nad Rakiem), senatu Max-Planck-Gesellschaft (Towarzystwo im. Maxa Plancka), Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Genetycznego. W latach 2001–2002 przewodniczący Komisji Nauk Podstawowych Komitetu Badań Naukowych. Od 2004 w Radzie Fundacji Nauki Polskiej, 20 V 2005 powołany na stanowisko prezesa zarządu. Doradca społeczny Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 3 IX 2010 do 5 VIII 2015. <br/><br/> | Od 1994 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 2007 członek rzeczywisty), członek Polskiej Akademii Umiejętności, Academia Europaea, European Molecular Biology Organization (Europejska Organizacja Biologii Molekularnej, w latach 2003–2007 członek jej rady), American Society of Biochemistry and Molecular Biology (Amerykańskie Towarzystwo Biochemii i Biologii Molekularnej), Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina (Niemiecka Akademia Nauk Przyrodniczych Leopoldina), European Organisation for Research and Treatment of Cancer (Europejska Akademia do Badań nad Rakiem), senatu Max-Planck-Gesellschaft (Towarzystwo im. Maxa Plancka), Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Genetycznego. W latach 2001–2002 przewodniczący Komisji Nauk Podstawowych Komitetu Badań Naukowych. Od 2004 w Radzie Fundacji Nauki Polskiej, 20 V 2005 powołany na stanowisko prezesa zarządu. Doradca społeczny Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 3 IX 2010 do 5 VIII 2015. <br/><br/> | ||
W 1992 otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza ([[NAGRODY MIASTA GDAŃSKA: KULTURALNE I NAUKOWE | nagrody miasta Gdańska: kulturalne i naukowe]]), w 1999 laureat Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, w 2002 nagrody Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe; doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007), UG (2011) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (2013). Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1998), Medalem Leona Marchlewskiego (2001), Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (2006), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).<br/><br/> | W 1992 otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza ([[NAGRODY MIASTA GDAŃSKA: KULTURALNE I NAUKOWE | nagrody miasta Gdańska: kulturalne i naukowe]]), w 1999 laureat Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, w 2002 nagrody Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe; doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007), UG (2011) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (2013). Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1998), Medalem Leona Marchlewskiego (2001), Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (2006), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).<br/><br/> | ||
| − | Z małżeństwa z Magdalena Marią doczekał się Barbary (ur. 1978), Piotra (ur. 1979), Andrzeja (ur. 1981) i Jana (ur. 1986). Żonaty z Alicją (ur. 30 III 1952 Modzele Stare, województwo podlaskie), w 1971 absolwentką liceum w Zambrowie, w 1976 Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UG, do 1990 pracowniczki Instytutu Chemii UG, w 1992–1994 Wydziału Biologii UG, w 1995–2000 Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej w Gdańsku]], od 1985 doktora nauk chemicznych, od 1998 doktora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie biochemii (przewód w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu), od 2000 z mężem w Warszawie, od 2003 profesora (tytularnego), do 2019 pracującej | + | Z małżeństwa z Magdalena Marią, pedagogiem, doczekał się Barbary (ur. 1978), Piotra (ur. 1979), Andrzeja (ur. 1981) i Jana (ur. 1986). Żonaty z Alicją (ur. 30 III 1952 Modzele Stare, województwo podlaskie), w 1971 absolwentką liceum w Zambrowie, w 1976 Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UG, do 1990 pracowniczki Instytutu Chemii UG, w 1992–1994 Wydziału Biologii UG, w 1995–2000 Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej w Gdańsku]], od 1985 doktora nauk chemicznych, od 1998 doktora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie biochemii (przewód w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu), od 2000 z mężem w Warszawie, od 2003 profesora (tytularnego), do 2019 pracującej m.in. w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 06:33, 8 cze 2023
MACIEJ ŻYLICZ (ur. 21 IX 1953 Gdańsk), naukowiec. Syn Andrzeja Żylicza, inżyniera budowy okrętów, wykładowcy na Politechnice Wrocławskiej. Szkołę średnią ukończył we Wrocławiu. W latach 1972–1977 studiował na Uniwersytecie Gdańskim (UG) fizykę doświadczalną i biologię. W 1980 uzyskał doktorat z biochemii na Akademii Medycznej w Gdańsku ( Gdański Uniwersytet Medyczny). W latach 1982–1984 odbył staż naukowy w
University of Utah (USA). Od 1986 doktor habilitowany (z zakresu biologii molekularnej, przewód w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie), od 17 IV 1992 profesor tytularny, profesor zwyczajny od 1996. W latach 1980–1999 pracował na UG (w Zakładzie Biochemii, Katedrze Biologii Molekularnej Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii), od 1985 kierwonik Pracowni Biofizyki przy Katedrze Biologii Molekularnej. W latach 1990–1993 prorektor do spraw nauki UG. W 1993–1994 visiting professor w Instytucie Onkologii w University of Utah, w latach 1994–1999 kierownik Katedry Biologii Molekularnej i Komórkowej w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG-AMG.
Od 1999 (po wygranym konkursie i otrzymaniu od Fundacji Na rzecz nauki Polskiej tzw. „polskiego Nobla”) kierownik Zakładu Biologii Molekularnej w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Specjalista w zakresie biologii molekularnej białek szoku termicznego. Jako pierwszy wyizolował i opisał biochemiczne własności białek opiekuńczych (1984). Jego badania umożliwiły prace nad nowymi metodami leczenia chorób nowotworowych, układu krążenia, układu odpornościowego i chorób wywołanych infekcją prionową.
Od 1973 związany z antykomunistyczną opozycją, między innymi w 1976 sygnatariusz „Listu 66” do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W latach 1980–1989 wiceprzewodniczący i przewodniczący Komisji Zakładowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” UG. Po ogłoszeniu stanu wojennego stał na czele strajku okupacyjnego na UG (13–15 XII 1981). Po wyborach do Sejmu RP w 1989 wycofał się z polityki, poświęcając się nauce.
Od 1994 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 2007 członek rzeczywisty), członek Polskiej Akademii Umiejętności, Academia Europaea, European Molecular Biology Organization (Europejska Organizacja Biologii Molekularnej, w latach 2003–2007 członek jej rady), American Society of Biochemistry and Molecular Biology (Amerykańskie Towarzystwo Biochemii i Biologii Molekularnej), Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina (Niemiecka Akademia Nauk Przyrodniczych Leopoldina), European Organisation for Research and Treatment of Cancer (Europejska Akademia do Badań nad Rakiem), senatu Max-Planck-Gesellschaft (Towarzystwo im. Maxa Plancka), Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Genetycznego. W latach 2001–2002 przewodniczący Komisji Nauk Podstawowych Komitetu Badań Naukowych. Od 2004 w Radzie Fundacji Nauki Polskiej, 20 V 2005 powołany na stanowisko prezesa zarządu. Doradca społeczny Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 3 IX 2010 do 5 VIII 2015.
W 1992 otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza ( nagrody miasta Gdańska: kulturalne i naukowe), w 1999 laureat Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, w 2002 nagrody Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe; doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007), UG (2011) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (2013). Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1998), Medalem Leona Marchlewskiego (2001), Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (2006), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).
Z małżeństwa z Magdalena Marią, pedagogiem, doczekał się Barbary (ur. 1978), Piotra (ur. 1979), Andrzeja (ur. 1981) i Jana (ur. 1986). Żonaty z Alicją (ur. 30 III 1952 Modzele Stare, województwo podlaskie), w 1971 absolwentką liceum w Zambrowie, w 1976 Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UG, do 1990 pracowniczki Instytutu Chemii UG, w 1992–1994 Wydziału Biologii UG, w 1995–2000 Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i Akademii Medycznej w Gdańsku, od 1985 doktora nauk chemicznych, od 1998 doktora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie biochemii (przewód w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu), od 2000 z mężem w Warszawie, od 2003 profesora (tytularnego), do 2019 pracującej m.in. w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.
