MAŁA ZBROJOWNIA
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File:Mała_Zbrojownia,_Der_Stadt_Dantzig…,_1688.jpg|thumb|Mała Zbrojownia, ''Der Stadt Dantzigk...'', 1688]] |
| − | [[File:Mała Zbrojownia, Matthaeus Deisch, 1761–1765.JPG|thumb|Mała Zbrojownia, Matthaeus Deisch, 1761–1765]] | + | [[File:Mała Zbrojownia, Matthaeus Deisch, 1761–1765.JPG|thumb|''Mała Zbrojownia'', Matthaeus Deisch, 1761–1765]] |
| − | '''MAŁA ZBROJOWNIA''', | + | [[File:Mała Zbrojownia, około 1900.JPG|thumb|Mała Zbrojownia,<br/>około 1900]] |
| + | [[File: 6_Mała_Zbrojownia.jpg |thumb| Mała Zbrojownia około 1960]] | ||
| + | [[File:Mała__Zbrojownia-4.jpg|thumb|Mała Zbrojownia, 2010]] | ||
| + | [[File: Mała_Zbrojownia_i_garaże.jpg |thumb| Mała Zbrojownia, widok od strony północnej, w tle byłe garaże, 2022]] | ||
| + | [[File: Mała_Zbrojownia_widok_od_poludnia.jpg |thumb| Mała Zbrojownia, widok od strony południowej, 2022]] | ||
| + | [[File:Mała__Zbrojownia-5.jpg|thumb|Herb Gdańska na Małej Zbrojowni, 2010]] | ||
| + | |||
| + | '''MAŁA ZBROJOWNIA''', zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), [[PLAC WAŁOWY | pl. Wałowy]] 15. Dawny arsenał, położony na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], w południowo-zachodnim narożniku pierścienia [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]]. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645, (nie znajduje jednak potwierdzenia powszechna opinia, że według projektu [[STRAKOWSKI GEORG, budowniczy | Georga Strakowskiego]]), przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu. <br/><br/> | ||
| + | Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku [[WIELKA ZBROJOWNIA | Wielkiej Zbrojowni]]. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny [[HERBY MIASTA GDAŃSKA I DZIELNIC | herb Gdańska]] (przypuszczalnie wykonany w warsztacie [[RICHTER WILHELM, kamieniarz, rzeźbiarz| Wilhelma Richtera]]), podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1833 wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. Od 1876 służyła jako wozownia artyleryjska, od około 1895 do 1908 znajdowało się tu biuro Urzędu Mundurowego [[SIEDEMNASTY KORPUS ARMIJNY| Siedemnastego Korpusu Armijnego]]. | ||
| + | W 1945 częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 urządzono tu garaże dla 150 [[TAKSÓWKI | taksówek miejskich]] (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 krótko funkcjonował tu magazyn [[UNIMOR| Unimoru]]. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademii Sztuk Pięknych]]. {{author: TD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 18:42, 2 sty 2023
około 1900
MAŁA ZBROJOWNIA, zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), pl. Wałowy 15. Dawny arsenał, położony na Starym Przedmieściu, w południowo-zachodnim narożniku pierścienia fortyfikacji. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645, (nie znajduje jednak potwierdzenia powszechna opinia, że według projektu Georga Strakowskiego), przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu.
Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku Wielkiej Zbrojowni. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny herb Gdańska (przypuszczalnie wykonany w warsztacie Wilhelma Richtera), podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1833 wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. Od 1876 służyła jako wozownia artyleryjska, od około 1895 do 1908 znajdowało się tu biuro Urzędu Mundurowego Siedemnastego Korpusu Armijnego.
W 1945 częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 urządzono tu garaże dla 150 taksówek miejskich (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 krótko funkcjonował tu magazyn Unimoru. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych.
