KOCHANOWSKI MARIAN, archeolog

Aktualna wersja na dzień 17:54, 29 lis 2022

Marian Kochanowski

Marian Kochanowski w wykopie archeologicznym poprzedzającym budowę podziemnego przejścia dla pieszych pod skrzyżowaniem ul. Podwale Przedmiejskie i ul. Łąkowej, 1995

MARIAN KOCHANOWSKI (ur. 21 VIII 1952 Grudziądz), archeolog. Syn Alfreda (26 X 1912 – 2 X 1988) i Antoniny z domu Majewskiej (13 VII 1911 – 27 IX 1998).

W latach 1959–1967 uczeń Szkoły Podstawowej nr 6 w Grudziądzu, następnie tamtejszego Liceum Ogólnokształcącego nr 1 im. Bolesława Chrobrego. Po maturze w 1971 studiował archeologię Polski i powszechną na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, od 1976 magister archeologii (na podstawie pracy Obrządek pogrzebowy ludności kultury pucharów lejkowatych w dorzeczu górnej i środkowej Łaby, promotor prof. dr hab. Jan Żak). Ukończył Podyplomowe Studium Muzeologiczne (sekcja archeologii) na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1991–1992), w 1998 w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego (IH UG) otworzył nieukończony jednak przewód doktorski (Wielki Młyn w Gdańsku w świetle źródeł archeologicznych i historycznych).

Od października 1976 pracownik Muzeum w Grudziądzu, był członkiem zespołu inwentaryzującego i weryfikującego obiekty wczesno- i późnośredniowieczne z północnej części ziemi chełmińskiej. Od XII 1979 w Gdańsku, pracował w Muzeum Archeologicznym (MAG), od III 1980 – na etacie w Muzeum w Lęborku. Przeprowadził badania wykopaliskowe na grodzisku kasztelańskim kasztelanii w Białogardzie oraz badania powierzchniowe w gminie Wicko i w okolicach Łeby. Jednocześnie od XI 1981 do połowy III 1982 pracował na pół etatu jako inspektor do spraw zabytków w Urzędzie Miasta w Gniewie.

Od 2 III 1982 etatowy pracownik MAG. Początkowo zatrudniony w dziale oświatowym, w latach 1982–1987 – jego kierownik; 1987–1996 pracownik magazynu zbiorów wczesnego średniowiecza; 1996–2008 Główny Inwentaryzator Zbiorów MAG; 2012–2017 opiekun ekspozycji w Oddziale Grodzisko w Sopocie. W latach 2001–2003 jednocześnie wykładowca w IH UG. Od 30 XI 2017 na emeryturze.

Prowadził badania archeologiczne na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Gniewie (stanowisko 5, 1981), w obrębie Starego Miasta w Gniewie i na obrzeżu (stanowisko 2 oraz 9, 1982–1983), badania ratownicze na cmentarzysku grobów skrzynkowych kultury pomorskiej w Warznie, w gminie Szemud (1982–1983). Był kierownikiem badań archeologicznych w obrębie starówek w Tczewie (1990–1992) i Starogardzie Gdańskim (1992–2004), w Gdańsku na Spichlerzach, w kompleksie Wielkiego Młyna, przy zbiegu ul. Piwnej i ul. Kaletniczej, przy ul. Chmielnej, przy ul. Jaskółczej. W latach 1998–2004 uczestniczył w badaniach archeologicznych poprzedzających budowę autostrady A–1, był kierownikiem badań na stanowisku Bobrowiec-Kornatka (stanowisko 5, 1999), Kościelna Jania (stanowisko 13, 2002, 2004), Mieścin (stanowisko 13, 2003).

Autor prac prezentujących efekty badań archeologicznych, między innymi Gdańsk w pradziejach i wczesnym średniowieczu (w: Wielka Księga Miasta Gdańska, red. Andrzej Januszajtis, Gdańsk 1997); Z problematyki odkryć archeologicznych w obrębie Wielkiego Młyna w Gdańsku (w: Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych odkryć archeologicznych i historycznych, Gdańsk 1998); Ze studiów nad osadnictwem średniowiecznym w obrębie Głównego Miasta w Gdańsku. Głos archeologa („Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza” nr 6, Gdańsk 1999); Ratownicze badania wykopaliskowe u zbiegu ulic Piwnej/Kaletniczej. Przyczynek do rozpoznania średniowiecznego osadnictwa na Głównym Mieście w Gdańsku („Pomorania Antiqua” nr 19, 2003); Zagadnienie Wielkiego Młyna w Gdańsku – stan badań archeologicznych („Pomorania Antiqua” nr 21, 2006); Młynarstwo w średniowiecznym Gdańsku – przyczynek do zagadnienia rozwoju tego rzemiosła (w: Stan badań archeologicznych miast w Polsce, Gdańsk 2009), a także w serii MAG „Ginące zawody i dawne rzemiosło”: Dawne kowalstwo (Gdańsk 1994). Był między innymi organizatorem sesji popularnonaukowej poświęconej pradziejom ziemi kartuskiej (1987) oraz sesji naukowej Przedchrześcijańskie wierzenia religijne na ziemiach polskich (1987). W latach 1987–2010 sekretarz redakcji czasopisma naukowego „Pomorania Antiqua”.

W latach 1977–1997 członek Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego (PTAiN): 1977–1979 członek zarządu (sekretarz) oddziału w Grudziądzu; od 1980 sekretarz w oddziale gdańskim; 1981–1984 członek Zarządu Głównego; 1981–1986 członek Komisji Archeologicznej przy ZG PTAiN; od 1987 wiceprezes oddziału gdańskiego PTAiN. Członek Towarzystwa Przyjaciół Gdańska (od 1981) i założyciel Koła Młodych „Gryf”. W latach 1989– 1998 członek założyciel oddziału gdańskiego Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, 1994–1998 prezes oddziału. W latach 1999–2016 członek zarządu i sekretarz Stowarzyszenia Promocji Zabytków Archeologicznych z siedzibą w Gdańsku. Od 1989 członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, sekretarz Komisji Archeologicznej (1999 –2003).

Od IX 1980 członek NSZZ „Solidarność”, współzałożyciel tego związku w Muzeum w Lęborku, następnie członek Komisji Zakładowej w MAG, w latach 2001–2009 jej przewodniczący. Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (1988), dwukrotnie wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1983 i 1986).

Od 1979 żonaty z Hanną Marią z domu Lewandowską, ojciec Emilii Marii (ur. 27 III 1985) i Małgorzaty Anny (ur. 4 VII 1987). BŚ