STRZELECKA IWONA, konserwator zabytków

Aktualna wersja na dzień 09:39, 31 gru 2022

Iwona Strzelecka

Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk

Partner redakcji

IWONA STRZELECKA (21 III 1932 Włodzimierz Wołyński – 14 IX 2014 Gdańsk), konserwator zabytków sztuki. Córka Marii z domu Tymoszyk (23 III 1900 – 22 VI 1990), nauczycielki języka polskiego w ukraińskiej szkole, i Franciszka Strzeleckiego (1899–1940), porucznika Wojska Polskiego, kierownika szkoły podstawowej we Włodzimierzu Wołyńskim, aresztowanego przez NKWD w październiku 1939 i zamordowanego w 1940 w Bykowni koło Kijowa. Zimą 1940 zamieszkała u dziadków Strzeleckich we Lwowie, w 1941 w Sokalu (w Generalnej Guberni) u dziadków Tymoszyków, z którymi w 1944 przeniosła się do Piławy koło Garwolina, gdzie w tym samym roku ukończyła szkołę podstawową. Od 1944 uczyła się w gimnazjum w Garwolinie. W 1948 zamieszkała z najbliższymi w Sopocie przy ul. Lipowej 16, w 1950 ukończyła sopocką szkołę średnią. Po otrzymaniu przez jej rodzinę urzędowego nakazu opuszczenia Sopotu zamieszkała w Rumi, gdzie jej matka dostała przydział do pracy w szkole jako nauczycielka języka polskiego.

Od 1950 studiowała historię sztuki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po uzyskaniu licencjatu w 1953 nie dostała się na studia magisterskie. W latach 1954–1957 pracowała w Departamencie Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki, tytuł magistra sztuki uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim w trybie eksternistycznym. W październiku 1957 została zatrudniona w Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej Przedsiębiorstwa Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Gdańsku. Tam w ciągu sześciu lat powstały wszystkie jej dokumentacje naukowo-historyczne. W latach 1962–1963 pracowała w gdańskim Urzędzie Miejskim, podlegając miejskiemu konserwatorowi zabytków, 1963–1975 u wojewódzkiego konserwatora zabytków ( konserwatorzy zabytków w Gdańsku). W 1970 przeprowadziła się z Rumi do Gdańska, mieszkała w odbudowywanym spichrzu przy ul. Szpitalnej. Od 1975 była zatrudniona w Biurze Dokumentacji Zabytków, zorganizowanym przez Barbarę Roll, z którą współtworzyła katalogi zabytków Gdańska, w latach 1977–1990 pracowała w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Gdańsku.

W okresie 1962–1975 uczestniczyła w konserwacji kościołów św. Brygidy, św. Katarzyny i św. Jana, w rekonstrukcji wnętrz Ratusza Głównego Miasta, nadzorowała odbudowę Domu Adwokata przy ul. Chlebnickiej, Domu Angielskiego, Domu Trzech Kaznodziejów przy ul. Katarzynki oraz zabezpieczanie bastionu św. Elżbiety i murów obronnych ( fortyfikacje). Zajmowała się rekonstrukcją przedproży wzdłuż Długiego Targu i ul. Mariackiej. Współpracowała z konserwatorami i rzeźbiarzami, wyszukiwała brakujące fragmenty płaskorzeźb w lapidarium kościoła św. Jana, uczestniczyła w komisjach i uzgadniała projekty.

Była między innymi autorką opracowania Gniew. Pomorze w zabytkach sztuki (1982) oraz haseł do publikacji Architektura gotycka w Polsce (trzy tomy, 1995) i do Słownika artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1996), ukazującego się od 1971. W ramach serii Instytutu Sztuki PAN „Katalog Zabytków Sztuki” (Seria Nowa) wspólnie z Barbarą Roll opublikowała wchodzące w skład tomu V zeszyty: Pruszcz Gdański i okolice (1986), Puck, Żarnowiec i okolice (1989 – tu także przy współpracy Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego), Kościerzyna, Skarszewy i okolice (1993), a także tom VIII Miasto Gdańsk, cz. 1: Główne Miasto (2006).

Odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi (1972) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1988) oraz medalem „Za Zasługi dla Gdańska” (1967), złotą odznaką „Za Opiekę nad Zabytkami” (1970), Medalem 30-lecia Polski Ludowej (1974), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1974). Pochowana w rodzinnym grobie (wraz z bratem, bratową i matką) na cmentarzu katolickim we Wrocławiu. CzB