KAPUCYNI

'''KAPUCYNI''', bracia mniejsi kapucyni, zakon żebrzący z grupy zakonów franciszkańskich, stanowiący obok [[FRANCISZKANIE | franciszkanów]] konwentualnych oraz braci mniejszych ([[BERNARDYNI | bernardynów]] i [[REFORMACI | reformatów]]) trzecią autonomiczną rodzinę i zakonu franciszkanów. Wyłonił się około roku 1525 we Włoszech z franciszkańskiego ruchu obserwanckiego, nastawiając się na życie pokutne, a po uzyskaniu pełnej niezależności w 1619, obok kontemplacji zajmował się aktywnym kaznodziejstwem, misjami ludowymi, katechizacją, duszpasterstwem chorych i więźniów. Nazwa kapucyn pochodzi od charakterystycznego kaptura w jasnobrązowym habicie. Odegrał istotną rolę w rekatolicyzacji i utrwalaniu potrydenckiej reformy Kościoła. W Polsce kapucyni podjęli pierwszą nieudaną próbę osiedlenia się w 1627 (Brodnica w Prusach Królewskich), ostatecznie zakładając swój pierwszy klasztor w Warszawie w latach 1681–1683. Prowincję polskiego zakonu utworzono w roku 1754, a klasztory powstawały głównie na południu Rzeczypospolitej. W 1635 roku (towarzysząc królowi polskiemu Władysławowi IV jako jego spowiednik podczas negocjacji pokojowych ze Szwedami) i po 1648 (prywatnie, goszcząc w klasztorze [[DOMINIKANIE | dominikanów]]) przebywał w Gdańsku kapucyn Walerian Magni. W roku 1648 prowadził dysputy teologiczne, odczyty religijne i działalność naukową (m.in. w kontakcie z [[HEWELIUSZ JAN | Janem Heweliuszem]]). Przed rokiem 1654, pod naciskiem biskupa włocławskiego Mikołaja Wojciecha Gniewosza, opuścił Gdańsk. W 1715, podczas sporu z [[JEZUICI | jezuitami]], proboszcz i oficjał gdański [[KORSZ ANDRZEJ JAKUB | Andrzej Jakub Korsz]] nosił się z zamiarem umieszczenia kapucynów przy [[KAPLICA KRÓLEWSKA I PLEBANIA KOŚCIOŁA NMP | Kaplicy Królewskiej]]. Projekt upadł, nie powiodła się też próba osadzenia ich w Kolibkach (1715 i 1759), podjęta przez rodzinę Przebendowskich. Ponownie kapucyni (prowincji krakowskiej) pojawili się w Gdańsku po II wojnie światowej, w latach 1945–1947 opiekując się [[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY | kościołem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]] przy ul. Łąkowej. W 1947–1948 dysponowali ośrodkiem duszpasterskim we Wrzeszczu, przy ul. Gomółki, przejętym przez zgromadzenie [[ZMARTWYCHWSTAŃCY | Zmartwychwstańców]]. W 1948–1949 wspomagali duszpasterstwo w parafii przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. IGNACEGO | kościele św. Ignacego]] na Oruni. Główny ośrodek założyli w roku 1946 na Starym Mieście, przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościele św. Jakuba]], zakładając tymczasową siedzibę przy ul. Wałowej 28 (obecnie 30), dysponując także budynkami przy ul. Łagiewniki 62–63, mocno zniszczonymi posesjami przy ul. Aksamitnej 9–13 oraz Łagiewniki 57–61, tworzącymi dawniej zespół [[SZPITAL ŚW. JAKUBA | szpitala św. Jakuba]]. Wstępną fazę remontu kościoła i budynków ukończyli w 1948. W latach 1948–1951 przy ul. Łagiewniki 63 mieściło się tzw. małe seminarium, zamknięte z polecenia władz komunistycznych ([[STOCZNIA GDAŃSKA | Stocznia Gdańska]]). Do budynku po seminarium przeniesiona została główna siedziba domu zakonnego, a budynek przy ul. Wałowej 28 (30) przejęty został na mieszkania komunalne. Przed rokiem 1960 kapucyni utracili posesje przy Aksamitnej 9–13 oraz Łagiewniki 57–61, w miejscu których wzniesione zostały m.in.: przychodnia lekarska, przedszkole i wieżowiec mieszkalny. W okresie 1958–1965 wykonano ogrodzenie, częściowo murowane, wyodrębniające teren zakonu spośród innych parcel. Ostatecznie prawa własności kapucynów do kościoła i gruntu zostały uregulowane uchwałą Rady Ministrów z roku 1973, a w 1974 posesję klasztorną przypisano do ul. Wałowej (nr 28). Kapucyni włączyli się w działalność duszpasterską na rzecz tej części miasta, wspomagając działania dominikańskiej parafii św. Mikołaja i prowadząc m.in. katechizację (do utworzenia parafii przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BRYGIDY | kościele św. Brygidy]] w 1972). Od 1981 działali jako kapelani w [[ARESZT ŚLEDCZY W GDAŃSKU | Areszcie Śledczym w Gdańsku]] oraz w szpitalu Stoczni Gdańskiej przy ul. Jana z Kolna ([[PRZEMYSŁOWY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ | Przemysłowy Zakład Opieki Zdrowotnej]]). {{author: SK}}<br /><br />