GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | + | [[File: ZZPZP.jpg |thumb| Wiceprezes [[LENDZION ANTONI, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Antoni Lendzion]] (z lewej) i członek Zarządu Ignacy Kurzyński]] |
| + | [[File:Gmina_Polska_Związek_Polaków__w_Wolnym_Miescie.jpg|thumb|Numer „Straży Gdańskiej” z 15 VII 1937]] | ||
| + | |||
| + | '''GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU''' powstała 23 V 1937 z połączenia [[GMINA POLSKA | Gminy Polskiej]] (GP) i [[ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku]] (ZPwWMG); celem było zakończenie rozbicia gdańskiej Polonii. Pierwsze rozmowy, przy pośrednictwie [[KOMISARIAT GENERALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W II WMG | Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej]], odbyły się w 1935. Akt konsolidacji podpisano uroczyście 2 V 1937 w byłym budynku [[DYREKCJA KOLEI | Dyrekcji Kolei]] przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna).<br/><br/> | ||
| + | W skład pierwszego Zarządu Głównego weszli przedstawiciele GP i ZPwWMG. Marszałkami zostali Zygmunt Kierski i Stanisław Czarnowski. W skład Prezydium weszli: prezes [[BUDZYŃSKI BRONISŁAW, działacz gdańskiej Polonii | Bronisław Budzyński]], wiceprezesi [[LENDZION ANTONI, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Antoni Lendzion]], ks. [[KOMOROWSKI BRONISŁAW, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron placu | Bronisław Komorowski]], [[TARNAWSKI EUSTACHY, działacz gdańskiej Polonii, profesor Politechniki Gdańskiej| Eustachy Tarnawski]], Bolesław Paszota, Augustyn Wesołowski. Członkami Zarządu zostali: [[BELLWON MICHAŁ, działacz gdańskiej Polonii |Michał Bellwon]], [[JEŻ PIOTR, nauczyciel w Gimnazjum Polskim | Piotr Jeż]], [[KRĘCKI FRANCISZEK LEON, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Franciszek Kręcki]], [[MILEWSKI BERNARD, radny, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Bernard Milewski]], [[PASTWA JAN FRANCISZEK, pedagog | Jan Pastwa]], [[ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron ulicy | ks. Franciszek Rogaczewski]], [[SĘDZICKI FRANCISZEK, poeta, pisarz, działacz gdańskiej Polonii | Franciszek Sędzicki]], Piotr Blitek, Władysław Deik, Ignacy Kurzyński, Ludwik Lisiński (zob. [[RYNARZEWO | Rynarzewo]]), Teodor Maliszewski, Józef Mey, Witold Nełkowski, Augustyn Perszon, Józef Schwarz, Konrad Sojecki. Kierownikiem Komisji Rewizyjnej został Karol Sroczyński, w jej skład wchodzili Józef Rotnicki, Kazimierz Szczygłowski, [[WIKA-CZARNOWSKI ANASTAZY, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Anastazy Wika-Czarnowski]], Hirsz, Tadeusz Smulkowski, Majkowski. <br/><br/> | ||
| + | Po reorganizacji, w 1938 istniały: Wydział I – organizacyjny, Wydział II – finansowy, Wydział III – kościelno-oświatowy, Wydział IV – opieki społecznej, Wydział V – zawodowo-gospodarczy, Wydział VI – polityczno-propagandowy, Wydział VII – młodzieżowy, Wydział VIII – Polek, działy też: Kasa Pogrzebowa i Straż Porządkowa. 16 II 1938 utworzono Radę Kultury Polskiej. Organem prasowym była „Straż Gdańska”. <br/><br/> | ||
| + | Zarządowi Głównemu podlegały początkowo Okręgi Terenowe, tym z kolei 26 filii (w Gdańsku działających w poszczególnych dzielnicach) oraz 12 kół (w urzędach i większych zakładach pracy). Okręgi Terenowe zlikwidowano już 23 VIII 1937, od tego momentu filie i koła podlegały bezpośrednio Zarządowi. Filie miały obowiązek odbywania raz na miesiąc zebrania z udziałem członka Zarządu Głównego, raz w miesiącu odbywały się też zebrania wszystkich kierowników kół i filii. Kierownicy w większości zarządzali także świetlicami polskimi – na terenie II WMG było ich 17, na terenie Gdańska osiem: w samym Gdańsku im. Tadeusza Hołówki i im. Lisa-Kuli, we Wrzeszczu im. Józefa Piłsudskiego, w Nowym Porcie im. 4 Pułku Piechoty Legionów, w Brzeźnie, Oliwie, Oruni i Siedlcach. <br/><br/> | ||
| + | Według stanu na 31 III 1938 organizacja liczyła 11 499 członków, w tym 4357 kobiet, 7562 osób z [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwem gdańskim]], 3842 z obywatelstwem polskim i 95 z obywatelstwem innym. Po zakończeniu II wojny światowej jej byli członkowie zebrali się 3 VI 1945 w dawnej [[SPORTHALLE (Opera Bałtycka) | Sporthalle]]. Zebraniu przewodził Bronisław Budzyński, zebrani poparli ówczesne władze Gdańska i państwa oraz zwrócili się o pomoc dla osób dawnej Polonii Wolnego Miasta Gdańska. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:39, 24 wrz 2024
GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU powstała 23 V 1937 z połączenia Gminy Polskiej (GP) i Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku (ZPwWMG); celem było zakończenie rozbicia gdańskiej Polonii. Pierwsze rozmowy, przy pośrednictwie Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej, odbyły się w 1935. Akt konsolidacji podpisano uroczyście 2 V 1937 w byłym budynku Dyrekcji Kolei przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna).
W skład pierwszego Zarządu Głównego weszli przedstawiciele GP i ZPwWMG. Marszałkami zostali Zygmunt Kierski i Stanisław Czarnowski. W skład Prezydium weszli: prezes Bronisław Budzyński, wiceprezesi Antoni Lendzion, ks. Bronisław Komorowski, Eustachy Tarnawski, Bolesław Paszota, Augustyn Wesołowski. Członkami Zarządu zostali: Michał Bellwon, Piotr Jeż, Franciszek Kręcki, Bernard Milewski, Jan Pastwa, ks. Franciszek Rogaczewski, Franciszek Sędzicki, Piotr Blitek, Władysław Deik, Ignacy Kurzyński, Ludwik Lisiński (zob. Rynarzewo), Teodor Maliszewski, Józef Mey, Witold Nełkowski, Augustyn Perszon, Józef Schwarz, Konrad Sojecki. Kierownikiem Komisji Rewizyjnej został Karol Sroczyński, w jej skład wchodzili Józef Rotnicki, Kazimierz Szczygłowski, Anastazy Wika-Czarnowski, Hirsz, Tadeusz Smulkowski, Majkowski.
Po reorganizacji, w 1938 istniały: Wydział I – organizacyjny, Wydział II – finansowy, Wydział III – kościelno-oświatowy, Wydział IV – opieki społecznej, Wydział V – zawodowo-gospodarczy, Wydział VI – polityczno-propagandowy, Wydział VII – młodzieżowy, Wydział VIII – Polek, działy też: Kasa Pogrzebowa i Straż Porządkowa. 16 II 1938 utworzono Radę Kultury Polskiej. Organem prasowym była „Straż Gdańska”.
Zarządowi Głównemu podlegały początkowo Okręgi Terenowe, tym z kolei 26 filii (w Gdańsku działających w poszczególnych dzielnicach) oraz 12 kół (w urzędach i większych zakładach pracy). Okręgi Terenowe zlikwidowano już 23 VIII 1937, od tego momentu filie i koła podlegały bezpośrednio Zarządowi. Filie miały obowiązek odbywania raz na miesiąc zebrania z udziałem członka Zarządu Głównego, raz w miesiącu odbywały się też zebrania wszystkich kierowników kół i filii. Kierownicy w większości zarządzali także świetlicami polskimi – na terenie II WMG było ich 17, na terenie Gdańska osiem: w samym Gdańsku im. Tadeusza Hołówki i im. Lisa-Kuli, we Wrzeszczu im. Józefa Piłsudskiego, w Nowym Porcie im. 4 Pułku Piechoty Legionów, w Brzeźnie, Oliwie, Oruni i Siedlcach.
Według stanu na 31 III 1938 organizacja liczyła 11 499 członków, w tym 4357 kobiet, 7562 osób z obywatelstwem gdańskim, 3842 z obywatelstwem polskim i 95 z obywatelstwem innym. Po zakończeniu II wojny światowej jej byli członkowie zebrali się 3 VI 1945 w dawnej Sporthalle. Zebraniu przewodził Bronisław Budzyński, zebrani poparli ówczesne władze Gdańska i państwa oraz zwrócili się o pomoc dla osób dawnej Polonii Wolnego Miasta Gdańska.
