SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Sandgrube)
Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''SZPITAL MIEJSKI''', Lazaret przy Sandgrube 9/15 (Lazarett in der Sandgrube (ul. Rogaczewskiego)), założony jako szpital miejski na przełomie 1885/1886 | + | [[File:Szpitale_1793-1945_(002).jpg|thumb|Szpital Miejski, Lazaret przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego), przełom XIX i XX wieku]] |
| + | [[File:SZPITAL_MIEJSKI,_Lazaret_przy_Sandgrube.jpg|thumb|Szpital Miejski, Lazaret przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego), początek XX wieku]] | ||
| + | [[File:1_Lazaret_przy_Sandbrube.jpg |thumb|Były Szpital Miejski przy Sandgrube (ul. Rogaczewskigo) po zniszczeniach z marca 1945]] | ||
| + | [[File: 2_Lazaret_przy_Sandgrube.jpg |thumb| Były Szpital Miejski przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego) po zniszczeniach z marca 1945]] | ||
| + | [[File: Szpital_Lazaret.jpg |thumb| Po odbudowie, bez skrzydeł bocznych]] | ||
| + | [[File:2_Szpital_Miejski_(Lazaret_przy_Sandgrube).JPG|thumb|Siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w dawnym budynku Szpitala Miejskiego, 2019]] | ||
| + | |||
| + | '''SZPITAL MIEJSKI''', Lazaret przy Sandgrube 9/15 (Lazarett in der Sandgrube (ul. Rogaczewskiego)), założony jako szpital miejski na przełomie 1885/1886 i nowoczesna diagnostyczno-terapeutyczna placówka chirurgiczna dla obszaru Gdańska, mająca odciążyć Lazaret przy Bramie Oliwskiej, traktowany jako jego oddział. Powstał w miejscu wywłaszczonego z końcem 1874 roku ogrodnictwa [[RATHKE ANTON, ogrodnik | Antona Rathkego]]. Oddany do użytku 21 XII 1887, z ogrodem rekreacyjnym dla pacjentów, centralnym ogrzewaniem, gazowym oświetleniem i bieżącą wodą. Wybudowany przez firmę [[PROCHNOW JOHANN HEINRICH HERMANN, mistrz budowlany | Hermanna Prochnowa]]. <br/><br/> | ||
| + | W czteropiętrowym budynku głównym znajdowały się po dwie sale z szesnastoma łóżkami na każdej kondygnacji i pokoje pojedyncze. Na I piętrze była sala operacyjna. Obok budynku głównego wydzielono osobne budynki dla chorych zakaźnie, dla kobiet ze schorzeniami ginekologicznymi i położnictwo. Dysponował 220 łóżkami, posiadał pracownię rentgenowską, mikrobiologiczną, poliklinikę zaopatrującą chorych ambulatoryjnie (zwłaszcza – nieodpłatnie – ubogich). Przyjmował także chorych psychicznie przed przekazaniem ich do Prowincjonalnego Zakładu dla Psychicznie Chorych. Współpracował z pogotowiem ratunkowym (Unfallstation) oraz zakładem opieki społecznej, położonym na posesji szpitala (Arbeits- und Siechenhaus). Miał wspólny zarząd z [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | lazaretem przy Bramie Oliwskiej]], za to odrębnego ordynatora i pięciu lekarzy. Jego kierownictwo powierzono chirurgowi dr. [[BAUM GEORG WILHELM, lekarz | Georgowi Wilhelmowi Baumowi]] (1836–1896), a po jego niespodziewanej śmierci – prof. dr. [[BARTH ARTUR, lekarz | Arturowi Barthowi]] (1858–1927). Opiekę pielęgniarską sprawowały [[DIAKONISY | diakonisy ewangelickie]]. <br/><br/> | ||
| + | Wiosną 1911 został przeniesiony do nowej siedziby przy Delbrückallee 7 (ul. Dębinki) i połączony ze [[SZPITAL MIEJSKI WE WRZESZCZU | Szpitalem Miejskim]]. W opuszczonych budynkach ulokowano, działający dotychczas przy ul. Garncarskiej, [[MIEJSKI ZAKŁAD OPIEKI SPOŁECZNEJ| Miejski Zakład Opieki Społecznej]] oraz miejskie przychodnie specjalistyczne i polikliniki. {{author: ASZ}} <br/><br/> | ||
{| class="tableGda" | {| class="tableGda" | ||
|- | |- | ||
|+ Ordynatorzy Szpitala Miejskiego przy Sandgrube | |+ Ordynatorzy Szpitala Miejskiego przy Sandgrube | ||
| 1887–1896 | | 1887–1896 | ||
| − | | | + | | dr [[BAUM GEORG WILHELM, lekarz | Georg Wilhelm Baum]] (oddział chirurgiczny) |
|- | |- | ||
| 1896–1911 | | 1896–1911 | ||
| − | | | + | | prof. dr [[BARTH ARTUR, lekarz | Arthur Barth]] (oddział chirurgiczny) |
|- | |- | ||
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}} | | class="authorEgTab" | {{author: MrGl}} | ||
| Linia 72: | Linia 81: | ||
| 196** | | 196** | ||
|- | |- | ||
| − | | class="authorEgTab" | *Chorzy przeniesieni ze szpitala przy Bramie Oliwskiej.<br /> **Chorzy zostali przeniesieni do nowego szpitala przy ul. Dębinki.<br />{{author: MrGl}} | + | | class="authorEgTab" | *Chorzy przeniesieni ze szpitala przy Bramie Oliwskiej. <br/> **Chorzy zostali przeniesieni do nowego szpitala przy ul. Dębinki. <br/> {{author: MrGl}} |
| − | |} | + | |} <br/> Na zespół architektoniczny szpitala składały się: budynek główny z dwoma niewielkimi skrzydłami bocznymi, ujmującymi dziedziniec, oraz trzy inne budynki, znajdujące się w głębi działki. Główny gmach wybudowano na wydłużonym planie, z ryzalitami w części środkowej i w skrajnych osiach. Nakrywały go wysokie dachy ceramiczne, a elewacja części środkowej flankowana była wieżyczkami mieszczącymi klatki schodowe, zwieńczonymi hełmami. Budowlę wzniesiono w formach nawiązujących do niemieckiej architektury renesansowej. W marcu 1945 budynek został częściowo zburzony (utracił boczne skrzydła). W zachowanej części centralnej w tym samym roku uruchomiono tymczasowy szpital zakaźny ([[SZPITALE 1945–2010 | szpitale 1945–2010]]), następnie - po remoncie, ze zmianami w elewacjach (między innymi usunięto zwieńczenia wieżyczek schodowych) - w 1949 przekazano w użytkowanie [[REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH (RDLP) W GDAŃSKU | Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku]]. {{author: WS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
| − | [[Category: Encyklopedia]] | + | |
Aktualna wersja na dzień 09:34, 23 cze 2023
.jpg)
.JPG)
SZPITAL MIEJSKI, Lazaret przy Sandgrube 9/15 (Lazarett in der Sandgrube (ul. Rogaczewskiego)), założony jako szpital miejski na przełomie 1885/1886 i nowoczesna diagnostyczno-terapeutyczna placówka chirurgiczna dla obszaru Gdańska, mająca odciążyć Lazaret przy Bramie Oliwskiej, traktowany jako jego oddział. Powstał w miejscu wywłaszczonego z końcem 1874 roku ogrodnictwa Antona Rathkego. Oddany do użytku 21 XII 1887, z ogrodem rekreacyjnym dla pacjentów, centralnym ogrzewaniem, gazowym oświetleniem i bieżącą wodą. Wybudowany przez firmę Hermanna Prochnowa.
W czteropiętrowym budynku głównym znajdowały się po dwie sale z szesnastoma łóżkami na każdej kondygnacji i pokoje pojedyncze. Na I piętrze była sala operacyjna. Obok budynku głównego wydzielono osobne budynki dla chorych zakaźnie, dla kobiet ze schorzeniami ginekologicznymi i położnictwo. Dysponował 220 łóżkami, posiadał pracownię rentgenowską, mikrobiologiczną, poliklinikę zaopatrującą chorych ambulatoryjnie (zwłaszcza – nieodpłatnie – ubogich). Przyjmował także chorych psychicznie przed przekazaniem ich do Prowincjonalnego Zakładu dla Psychicznie Chorych. Współpracował z pogotowiem ratunkowym (Unfallstation) oraz zakładem opieki społecznej, położonym na posesji szpitala (Arbeits- und Siechenhaus). Miał wspólny zarząd z lazaretem przy Bramie Oliwskiej, za to odrębnego ordynatora i pięciu lekarzy. Jego kierownictwo powierzono chirurgowi dr. Georgowi Wilhelmowi Baumowi (1836–1896), a po jego niespodziewanej śmierci – prof. dr. Arturowi Barthowi (1858–1927). Opiekę pielęgniarską sprawowały diakonisy ewangelickie.
Wiosną 1911 został przeniesiony do nowej siedziby przy Delbrückallee 7 (ul. Dębinki) i połączony ze Szpitalem Miejskim. W opuszczonych budynkach ulokowano, działający dotychczas przy ul. Garncarskiej, Miejski Zakład Opieki Społecznej oraz miejskie przychodnie specjalistyczne i polikliniki.
| 1887–1896 | dr Georg Wilhelm Baum (oddział chirurgiczny) |
| 1896–1911 | prof. dr Arthur Barth (oddział chirurgiczny) |
| Rok | Stan na 1 kwietnia | Przyjęci w ciągu roku | Wypisani w ciągu roku | Zmarli w ciągu roku | Stan na 31 marca |
|---|---|---|---|---|---|
| 1887 | 96* | ||||
| 1892 | 179 | 2036 | 1843 | 181 | 191 |
| 1894 | 148 | 1944 | 1762 | 161 | 169 |
| 1895 | 169 | 2015 | 1910 | 132 | 142 |
| 1896 | 142 | 2001 | 1849 | 160 | 134 |
| 1897 | 142 | 2001 | 1849 | 160 | 134 |
| 1910 | 191 | 3131 | 2930 | 196 | 196** |
| *Chorzy przeniesieni ze szpitala przy Bramie Oliwskiej. **Chorzy zostali przeniesieni do nowego szpitala przy ul. Dębinki. |
Na zespół architektoniczny szpitala składały się: budynek główny z dwoma niewielkimi skrzydłami bocznymi, ujmującymi dziedziniec, oraz trzy inne budynki, znajdujące się w głębi działki. Główny gmach wybudowano na wydłużonym planie, z ryzalitami w części środkowej i w skrajnych osiach. Nakrywały go wysokie dachy ceramiczne, a elewacja części środkowej flankowana była wieżyczkami mieszczącymi klatki schodowe, zwieńczonymi hełmami. Budowlę wzniesiono w formach nawiązujących do niemieckiej architektury renesansowej. W marcu 1945 budynek został częściowo zburzony (utracił boczne skrzydła). W zachowanej części centralnej w tym samym roku uruchomiono tymczasowy szpital zakaźny ( szpitale 1945–2010), następnie - po remoncie, ze zmianami w elewacjach (między innymi usunięto zwieńczenia wieżyczek schodowych) - w 1949 przekazano w użytkowanie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku.
