MAKURATH WANDA, dominikanka, pedagog
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''WANDA MAKURATH''' (5 V 1911 Stegna – 16 XII 1999 Gdańsk), pedagog. Córka Bernarda, pracownika gdańskiej poczty przy Langgasse (ul. Długa), na krótko delegowanego do Stegny w charakterze listonosza, od | + | '''WANDA MAKURATH''' (Makurat; 5 V 1911 Stegna – 16 XII 1999 Gdańsk), dominikanka, pedagog. Córka Bernarda (zm. 20 VIII 1956 Gdańsk), pracownika gdańskiej poczty przy Langgasse (ul. Długa), na krótko delegowanego do Stegny w charakterze listonosza, od 1911 z rodziną ponownie w Gdańsku, zamieszkałego przy Wiesengasse 8 (ul. Łąkowa), oraz Marty z domu Mazurowskiej (zm. 21 VI 1976 Gdańsk). Siostra Alojzego (2 IV 1904 Stegna – 21 XI 1983 Gdańsk), Agnieszki (25 IV 1906 Stegna – 3 V 1986 Gdańsk), zmarłego po narodzeniu Alfonsa Bernarda (11–12 I 1913 Gdańsk) i Bernadety (ur. 3 XI 1916 Gdańsk), w 1935 maturzystki w [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskim]].<br/><br/> |
| + | W 1920 uczęszczała na kursy języka polskiego, uczyła się w nowo otwartej, pierwszej [[SZKOŁY SENACKIE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | szkole senackiej]] przy Johannisgasse (ul. Świętojańska). Od 1924 kontynuowała naukę w Seminarium Nauczycielskim we Lwowie, Złoczowie, Kielcach i w latach 1934–1937 w Skarszewach. W czasie nauki (1928) wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Dominika, przyjęła imię siostry Lucjany. Należała do [[GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Gminy Polskiej i Związku Polaków]]. Od 17 IV 1937 nauczycielka w Szkole Powszechnej im. Józefa Czyżewskiego w Piekle, otwartej w nowo zbudowanym Domu Polskim dzięki staraniom [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]]. Prowadziła lekcje śpiewu, inicjowała powstanie polskiego stowarzyszenia świeckich i religijnych, między innymi: chóru mieszanego, który w 1938 wziął udział w zjeździe chórów polskich w Gdańsku. Nauczała języka polskiego, prac ręcznych i gimnastyki, założyła drużyny Związku Harcerstwa Polskiego dla dziewcząt i chłopców. Tuż przed II wojną światową szkoła i grono nauczycielskie stały się obiektem ataków bojówek nazistowskich. Aresztowana 1 IX 1939, przetrzymywana w więzieniach w Malborku i Elblągu. Na początku grudnia 1939 zwolniona, pod warunkiem opuszczenia Gdańska i z zakazem nauczania. <br/><br/> | ||
| + | Okupację spędziła w klasztorach sióstr dominikanek w Generalnym Gubernatorstwie. Represje dotknęły jej ojca Bernarda, aresztowanego 1 IX 1939 w Gdańsku, przetrzymywanego w [[VICTORIASCHULE | Victoriaschule]], następnie osadzonego w [[OBÓZ STUTTHOF | obozie Stutthof]]. Matka, siostry i brat Alojzy 9 V 1940 razem z innymi polskimi rodzinami zostali wysiedleni do Generalnego Gubernatorstwa, w okolice Lublina. Po zakończeniu II wojny światowej przebywała w klasztorze w Orzeszu na Górnym Śląsku, od 7 VII 1945 do 31 VIII 1953 pracowała jako nauczycielka religii w miejscowej szkole podstawowej. W 1956 została skierowana do Gdańska, do domu zakonnego przy ul. Świętojańskiej 49 (tzw. Dom [[ZAPPIO ZACHARIAS, kupiec, filantrop | Zachariasa Zappio]]), do 1958 pracowała w Szkole Podstawowej nr 16, w której prowadziła też chór. Samodzielną postawą naraziła się władzom kościelnym, 15 VII 1957 otrzymała nakaz opuszczenia zakonu, co zrealizowała dopiero w 1959. Od 1962 była dominikańską tercjarką.<br/><br/> | ||
| + | Jako osoba świecka zamieszkała we Wrzeszczu przy ul. Kossaka 3/5, do emerytury w 1968 pracowała jako nauczycielka w SP nr 27, a także przygotowywała dzieci do I komunii św. w [[KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ NIEUSTAJĄCEJ POMOCY | kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy]] w Gdańsku-Brętowie oraz uczyła religii sześciolatków w [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA JEZUSOWEGO | kościele Najświętszego Serca Jezusowego]]. Jako emerytka pracowała w sekcji historycznej i opiekuńczej Związku Nauczycielstwa Polskiego, działała w Polskim Komitecie Pomocy Społecznej. Odznaczona między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1976), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1980), dwukrotnie Medalem 50-lecia Gminy Polskiej i Macierzy Szkolnej w Gdańsku (1975, 1983), Medalem Rodła (1986), odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]] 1970), Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego (1975), dwukrotnie Srebrną Odznaką Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej (1975, 1983). Pochowana na [[CMENTARZ SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: EG}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:27, 1 sty 2023
WANDA MAKURATH (Makurat; 5 V 1911 Stegna – 16 XII 1999 Gdańsk), dominikanka, pedagog. Córka Bernarda (zm. 20 VIII 1956 Gdańsk), pracownika gdańskiej poczty przy Langgasse (ul. Długa), na krótko delegowanego do Stegny w charakterze listonosza, od 1911 z rodziną ponownie w Gdańsku, zamieszkałego przy Wiesengasse 8 (ul. Łąkowa), oraz Marty z domu Mazurowskiej (zm. 21 VI 1976 Gdańsk). Siostra Alojzego (2 IV 1904 Stegna – 21 XI 1983 Gdańsk), Agnieszki (25 IV 1906 Stegna – 3 V 1986 Gdańsk), zmarłego po narodzeniu Alfonsa Bernarda (11–12 I 1913 Gdańsk) i Bernadety (ur. 3 XI 1916 Gdańsk), w 1935 maturzystki w Gimnazjum Polskim.
W 1920 uczęszczała na kursy języka polskiego, uczyła się w nowo otwartej, pierwszej szkole senackiej przy Johannisgasse (ul. Świętojańska). Od 1924 kontynuowała naukę w Seminarium Nauczycielskim we Lwowie, Złoczowie, Kielcach i w latach 1934–1937 w Skarszewach. W czasie nauki (1928) wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Dominika, przyjęła imię siostry Lucjany. Należała do Gminy Polskiej i Związku Polaków. Od 17 IV 1937 nauczycielka w Szkole Powszechnej im. Józefa Czyżewskiego w Piekle, otwartej w nowo zbudowanym Domu Polskim dzięki staraniom Gdańskiej Macierzy Szkolnej. Prowadziła lekcje śpiewu, inicjowała powstanie polskiego stowarzyszenia świeckich i religijnych, między innymi: chóru mieszanego, który w 1938 wziął udział w zjeździe chórów polskich w Gdańsku. Nauczała języka polskiego, prac ręcznych i gimnastyki, założyła drużyny Związku Harcerstwa Polskiego dla dziewcząt i chłopców. Tuż przed II wojną światową szkoła i grono nauczycielskie stały się obiektem ataków bojówek nazistowskich. Aresztowana 1 IX 1939, przetrzymywana w więzieniach w Malborku i Elblągu. Na początku grudnia 1939 zwolniona, pod warunkiem opuszczenia Gdańska i z zakazem nauczania.
Okupację spędziła w klasztorach sióstr dominikanek w Generalnym Gubernatorstwie. Represje dotknęły jej ojca Bernarda, aresztowanego 1 IX 1939 w Gdańsku, przetrzymywanego w Victoriaschule, następnie osadzonego w obozie Stutthof. Matka, siostry i brat Alojzy 9 V 1940 razem z innymi polskimi rodzinami zostali wysiedleni do Generalnego Gubernatorstwa, w okolice Lublina. Po zakończeniu II wojny światowej przebywała w klasztorze w Orzeszu na Górnym Śląsku, od 7 VII 1945 do 31 VIII 1953 pracowała jako nauczycielka religii w miejscowej szkole podstawowej. W 1956 została skierowana do Gdańska, do domu zakonnego przy ul. Świętojańskiej 49 (tzw. Dom Zachariasa Zappio), do 1958 pracowała w Szkole Podstawowej nr 16, w której prowadziła też chór. Samodzielną postawą naraziła się władzom kościelnym, 15 VII 1957 otrzymała nakaz opuszczenia zakonu, co zrealizowała dopiero w 1959. Od 1962 była dominikańską tercjarką.
Jako osoba świecka zamieszkała we Wrzeszczu przy ul. Kossaka 3/5, do emerytury w 1968 pracowała jako nauczycielka w SP nr 27, a także przygotowywała dzieci do I komunii św. w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Gdańsku-Brętowie oraz uczyła religii sześciolatków w kościele Najświętszego Serca Jezusowego. Jako emerytka pracowała w sekcji historycznej i opiekuńczej Związku Nauczycielstwa Polskiego, działała w Polskim Komitecie Pomocy Społecznej. Odznaczona między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1976), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1980), dwukrotnie Medalem 50-lecia Gminy Polskiej i Macierzy Szkolnej w Gdańsku (1975, 1983), Medalem Rodła (1986), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” 1970), Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego (1975), dwukrotnie Srebrną Odznaką Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej (1975, 1983). Pochowana na cmentarzu Srebrzysko.
