DREWNIAK BOGUSŁAW, profesor Uniwersytetu Gdańskiego

Aktualna wersja na dzień 12:08, 23 cze 2024

Bogusław Drewniak (w środku), podczas wręczania dyplomów doktorskich Mieczysławowi Nurkowi (z lewej) i Mirosławowi Glińskiemu (z prawej), 1977

BOGUSŁAW DREWNIAK (6 II 1927 Poznań – 4 VI 2017 Gdańsk), historyk, profesor Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Syn przedsiębiorcy Józefa, uczestnika powstania wielkopolskiego, oraz Heleny z domu Wieczorek. W Poznaniu w 1939 ukończył sześcioklasową Prywatną Szkołę Powszechną im. Marii Brownsford, wykazując zainteresowanie językiem niemieckim i zdobywając jako harcerz w 1938 sprawność „tłumacza”. W styczniu 1940 wysiedlony z rodziną do Tarnowa. Rok później wywieziony do pracy przymusowej, początkowo w cukrowni w Ziębicach, następnie przebywał w obozie pracy w fabryce wagonów we Wrocławiu. Po ucieczce aresztowany w Tarnowie, przetrzymywany był kilka miesięcy w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich.

W marcu 1945 rozpoczął naukę w Gimnazjum i Liceum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W 1947 zdał maturę i rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ukończył w 1951 jako seminarzysta prof. Janusza Pajewskiego broniąc pracę magisterską Ustawa wywłaszczeniowa Sejmu Pruskiego z 1908 roku. Z nakazu pracy w roku szkolnym 1951/1952 był nauczycielem w Kole, następnie urzędnikiem w Poznaniu, w Państwowym Przedsiębiorstwie Budowlanym i inspektorem w Zjednoczeniu Robót Lądowo-Inżynieryjnych. W okresie 1953–1961 pracował w Archiwum Państwowym (AP) w Szczecinie, od 1958 doktor (na podstawie dysertacji Robotnicy sezonowi na Pomorzu Zachodnim 1890–1918, przewód na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, promotor: prof. Janusz Pajewski). Od 1961 do 1963 dyrektor AP w Koszalinie, od 1963 doktor habilitowany (przewód na UAM Poznań).

W Gdańsku od 30 VII 1963 do 30 III 1964 był dyrektorem Instytutu Bałtyckiego, podjął jednocześnie od 1 IX 1963 pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej, początkowo na stanowisku adiunkta, od kwietnia 1964 na stanowisku docenta. Od 1 IX 1964 był prodziekanem Wydziału Filologiczno-Historycznego WSP, od 1 IX 1966 dziekanem tego Wydziału (od 1967 funkcjonował pod nazwą: Wydział Humanistyczny). W atmosferze wydarzeń marca 1968, stając w obronie zwalnianej z pracy docent Ireny Szumilewicz, 6 VIII 1968 złożył rezygnację z funkcji dziekana.

Od 1970 do 1995 pracownik Instytutu Historii UG, jednocześnie latach 1969–1971 rektor Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Słupsku. Od 1971 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1982 profesor zwyczajny. Od 1 I 1993 do przejścia na emeryturę 31 XII 1995 był kierownikiem Zakładu Germanistyki Wydziału Filologiczno-Historycznego UG (pierwszą propozycję objęcia kierownictwa nad tym Zakładem w październiku 1986 odrzucił). W 1985 był promotorem doktoratu honoris causa profesora Gerarda Labudy, w 1996 doktoratu honoris causa prezydenta Niemiec Richarda von Weizsäckera na UG. W latach 2001–2005 był wykładowcą w Pomorskiej Szkole Wyższej w Starogardzie Gdańskim, od 2003 do 2005 w Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej, w roku akademickim 2005/2006 w Wyższej Szkole Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych w Gdyni.

Członek krajowych i niemieckich towarzystw naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Historycznego (od 1953), Stowarzyszenia Instytutu Zachodniego (od 1961), Stowarzyszenia Filmowców Polskich (od 1974). Od 1970 członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w latach 1984–1991 Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce i przewodniczący Komisji Okręgowej w Gdańsku. W 1991–1996 był przewodniczącym Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku. Był członkiem Rady Naukowej Muzeum Stutthof (1964–1969, 1972–1992). Od 1963 był członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego, w latach 1962–1981 członkiem PZPR.

Autor m.in. monografii książek Teatr i film Trzeciej Rzeszy. W systemie hitlerowskiej propagandy (1972, 2011) (pierwsze wydanie cenzura nakazała wycofać ze sprzedaży i uniemożliwiła autorowi naukowy wyjazd do RFN), Das Theater im NS-Staat. Szenarium deutscher Zeitgeschichte 1933–1945 (1983), Der deutsche Film 1938–1945. Ein Gesamtüberblick (1987), Polen und Deutschland 1919–1939. Wege und Irrwege kultureller Zusammenarbeit (1999), Polsko-niemieckie zbliżenia w kręgu kultury 1919–1939 (2005). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Żonaty był z Heleną z domu Łucejko (ur. 1934), doktorem germanistyki UG (dokorat Literatura piękna na listach piśmiennictwa niepożądanego w Trzeciej Rzeszy (1933–1944) obroniła w 1978 na Uniwersytecie Adama Mickiewiczaw Poznaniu), w roku akademickim 1982/1983 kierowniczki Zakładu Fililogii Germańskiej UG, pierwszą prezeską powstałego w 2004 Klubu Seniora UG, w kadencji 2020–2024 członkinią jego Zarządu. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Oliwie (kolumbarium). MA

Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Marzec 1968 w Trójmieście, Warszawa-Gdańsk 2008.
Andrzejewski Marek, Wspomnienia. Profesor Bogusław Drewniak, „Przegląd Zachodni”, 2018, nr 2, s. 315-318.
Gąsiorowski Andrzej, Bogusław Drewniak (1927–2017), w: Słownik biograficzny historyków Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020, s. 100-128.
Nurek Mieczysław, Profesor Bogusław Drewniak, „Rocznik Gdański”, t. 75-76, 2015-2016, s. 221-222.
Romanow Andrzej, In memoriam. Prof. zw. dr hab. Bogusław Drewniak, „Scripta Historica”, 2017, nr 3, s. 323-324.