SOERMANNS WILHELM ERNST FRIEDRICH, kupiec, senator

Aktualna wersja na dzień 11:51, 27 wrz 2024

Johann Heinrich Soermanns, ojciec Wilhelma Ernsta

Friedrich Christian Mohrheim, tekst kantaty Der träumende Schäfer na ślub Johanna Heinricha Soermannsa z Charlottą Uphagen 2 XII 1760

WILHELM ERNST FRIEDRICH SOERMANNS (Soermans; 15 III 1763 Gdańsk – 11 VI 1825 Gdańsk), kupiec, senator I Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Wnuk urodzonego w Giessen-Oudekert koło Dordrecht (Niderlandy) Heinricha (2 VI 1700 – 13 VIII 1775 Gdańsk), który 25 X 1727 za 1000 guldenów nabył kupieckie obywatelstwo Gdańska, w 1773 ufundował na Lastadii dom dla biednych członków gminy kalwińskiej (po jego śmierci pod zarządem Niderlandzkiej Kasy Ubogich) i pochowany został w kościele św. Piotra i Pawła pod zakupiona w 1763 płytą nr 99 (z herbem z wyobrażeniem łabędzia i trzech gwiazd, z gwiazdą w klejnocie). Do Gdańska przybył z nim (za nim?) brat Diederich Florus (zm. 1759), posiadacz gdańskiego obywatelstwa od 1 VIII 1729. M.in. w 1740 obaj zamówili u gdańskiego cieśli Petera Jantzena statek „Die Jungfrua Anna Maria”, w latach późniejsze dalsze.

Syn Johanna Heinricha (23 IV 1722 Gdańsk – 21 XII 1775 Gdańsk), od 22 IV 1749 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), od 1750 ławnika Starego Miasta, w sierpniu 1751 – w okresie walki o rozszerzenie uprawnień króla w Gdańsku – wraz z innymi kupcami (m.in. ze stryjem Diederichem Florusem, Peterem Uphagenem i Andreasem Schopenhauerem) sygnatariusza supliki skierowanej do króla, w której domagano się zachowania dawnych przywilejów Gdańska, co naraziło go na konflikt z Trzecim Ordynkiem i z królewskim otoczeniem, rajcy gdańskiego od 1771 i sędziego w 1772, kupca (m.in. w spółce z Andreasem Schopenhauerem), armatora (zob. gdańska flota handlowa 1454–1793), w 1790 wyróżnionego przez króla Stanisława Augusta specjalnym pierścieniem za zaangażowanie się w organizację uroczystości przekazania do Gdańska popiersia Jana Heweliusza i za wygłoszenie jednej z uroczystych mów. Matką była, zamężna za Johanna Heinricha od 2 XII 1760, Charlotta (12 XII 1740 Gdańsk – 14 IX 1763 Gdańsk), córka ławnika Carla Uphagena (1699 Gdańsk – 14 IV 1746 Gdańsk) ( Wilhelm Heinrich Uphagen). Z okazji ślubu rodziców specjalną kantatę przygotował Friedrich Christian Samuel Mohrheim.

Brat chrzczonych (z nim włącznie) w kościele św. Elżbiety kupca Johanna Heinricha (28 IV 1750 Gdańsk – 18 VII 1802 Gdańsk), od 6 VII 1789 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind), Anny Charlotty (chrzest 17 XI 1755 – pochowana 13 II 1756) i Johanna Carla Heinricha (chrzest 28 X 1761 –1785 Lipsk), 24 X 1776 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, studenta w Getyndze.

Jego przyjście na świat uczcił drukowanym utworem gratulacyjnym dla ojca Johann Wilhelm Günther. Po latach sam był ojcem chrzestnym Arthura Schopenhauera (1788). Od 14 I 1790 posiadał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind. W 1807 ławnik sądu WMG, od marca 1808 do 1814 jego senator. W 1821 współzałożyciel Gdańskiej Kasy Oszczędnościowej (Danziger Sparkasse), jej udziałowiec w okresie 1821–1825. W latach 1797–1817 po ojcu właściciel firmy handlu hurtowego zbożem i drewnem „H. Soermanns und Sohn” („H. Soermanns i Syn”). W 1808, po Johannie Carlu Friese, właściciel kamienic przy Langgasse 390 (ul. Długa 25), gdzie mieszkał, przy Hundegasse 246 (ul. Ogarna 25), gdzie miał kantor i do której należał dom tylny przy Hintergasse 119 (ul. Za Murami 12), kamienicy na Hundegasse 338 (ul. Ogarna 114), po przodkach był właścicielem Królewskiej Doliny.

Od 21 I 1790 żonaty był z Augustą Chrisitiną (1767 Gdańsk – kwiecień 1826 Gdańsk), córką Carla Joachima Frese (zob. Johann Carl Friese) i Renaty Weickhmann (jej bratanek, nadburmistrz Joachim Heinrich Weickhmann miał w związku z tym udziały w firmie „Soermanns und Sohn”). Po wczesnej śmierci syna Carla Wilhelma (26 X 1790 – 27 VI 1814), który na krótko przed śmiercią, 25 I 1814 nabył obywatelstwo Gdańska, spadkobierczynią została córka Charlotta Levina Augusta (1791 Gdańsk – 14 VII 1868 Drezno), od 15 III 1820 żona Johanna Mathiasa Petera Heidfelda. W styczniu 1823 przejął on kierownictwo firmy teścia, a po jego śmierci, jeszcze w 1825, sprzedał kamienice przy Langgasse 390 (ul. Długa 25) i przy Hundegasse 338 (ul. Ogarna 114) gminie miejskiej na potrzeby budowy siedziby gdańskiej policji. W jego posiadanie przeszły po teściu Królewska Dolina i kamienica przy Hundegasse 246 (Ogarna 25).

Pochowny w rodzinnym grobie w kościele św. Katarzyny w Gdańsku. MrGl