DOBROWOLSKI JAN, profesor Politechniki Gdańskiej

Aktualna wersja na dzień 16:25, 2 lip 2024

Jan Dobrowolski

JAN DOBROWOLSKI (13 VII 1919 Tarnów – 25 I 1998 Gdańsk), profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Piotra i Stefanii z domu Lorenc. W 1937 absolwent III Państwowego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Tarnowie. W latach 1937–1939 student Politechniki Lwowskiej na Wydziale Chemii, członek Legii Akademickiej. Od czerwca do września 1940 i od maja do września 1941 wcielony do „Polnischer Baudienst” w Tarnowie. Od 1941 żołnierz Związku Walki Zbrojnej, następnie Armii Krajowej, od 15 I 1941 do 2 IX 1942 łącznik i kurier prasy podziemnej. 3 IX 1942 uwięziony w tarnowskim więzieniu, od 20 XI 1942 do 13 IV 1943 przebywał w KL Auschwitz, od kwietnia 1943 do 5 V 1945 w KL Mauthausen-Gusen. Po wyzwoleniu obozu przez wojska amerykańskie, od maja do czerwca 1945 był pracownikiem szpitala.

W Polsce od listopada 1945. W latach 1945–1946 pracował jako sekretarz w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Gdańsku. W 1948 absolwent Wydziału Chemicznego PG, magister inżynier chemik. W latach 1947–1989 zatrudniony na PG, od 1961 doktor, od 1966 doktor habilitowany (na Wydziale Chemicznym PG), od 1974 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1982 profesor zwyczajny. W latach 1964–1969 był kierownikiem Katedry Chemii Ogólnej, w 1969–1974 zastępcą dyrektora Instytutu Chemii i Technologii Nieorganicznej, w 1976–1989 kierownikiem Zakładu Chemii Nieorganicznej, w 1981–1984 dziekanem Wydziału Chemicznego. Jednocześnie w latach 1949–1958 pracował w Akademii Medycznej w Gdańsku i Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, w której od 1954 do 1958 był kierownikiem Katedry Chemii Nieorganicznej, od 1954 do 1955 prodziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii. Od 1989 na emeryturze.

Specjalista chemii nieorganicznej, organicznej, pierwiastków rzadkich. Prowadził unikatowe badania z zakresu chemii telluru, selenu, cyrkonu i metali szlachetnych. Twórca wdrożenia przemysłowej produkcji związków cyrkonu, współtwórca trzech patentów. Autor i współautor czterech skryptów z chemii nieorganicznej, m.in. Zbiór zadań z chemii ogólnej i nieorganicznej (Gdańsk 1958), z Wiesławem Wojnowskim Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i technicznej (1963), trzech monografii, m.in. Chemia analityczna (z Andrzejem Chimiakiem, Warszawa 1972), Analiza chemiczna (Warszawa 1976). Był też tłumaczem chemicznej literatury naukowej z języka francuskiego.

Członek m.in. Komitetu Chemii Analitycznej PAN (1977–1989), Komitetu Nauk Chemicznych PAN (1984–1998). W latach 1947–1998 członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego, od 1968 do 1970 w Zarządzie Głównym, od 1980 do 1984 prezes oddziału gdańskiego. W 1968 współzałożyciel koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na PG, w 1968–1970, 1988–1990 jego prezes. Od 1990 działał w Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych: przewodniczący w 1990–1992 i 1994–1998. Był także członkiem i wiceprezesem gdańskiego Klubu Więźniów Obozu Koncentracyjnego Mauthausen-Gusen. Awansowany na podporucznika rezerwy.

Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1964), Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Zwycięstwa i Wolności” (1969), odznakami „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1966), „Za zasługi dla Gdańska”, odznaką Polskiego Towarzystwa Chemicznego (1982). Żonaty był z Modestą z domu Brogowską (4 I 1919 – 3 XI 1981). Pochowany z żoną na cmentarzu Srebrzysko. WP







Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej 1945–2017, red. Wojciech Chrzanowski, Gdańsk 2017, s. 73–74.