PARK UPHAGENA
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
'''PARK UPHAGENA''', we Wrzeszczu, obecnie między al. Grunwaldzką i ul. Uphagena, pierwotnie część posiadłości Monplaisir (Moja Przyjemność); ciągnął się od Potoku Królewskiej Doliny na zachód aż po początek obecnej al. Zwycięstwa na wschód, kompozycyjnie związany z barokowym dworem, który znajdował się w miejscu późniejszego [[DWÓR UPHAGENA (Wrzeszcz) | Dworu Uphagena]] (al. Grunwaldzka 5). Posiadłość założona w początku XVIII wieku przez burmistrza [[BÖMELN GABRIEL, burmistrz Gdańska | Gabriela Bömelna]], po jego śmierci (1740) własność jego zięcia hrabiego Constantina von Unruha. Sprzedana w 1763 na licytacji po śmierci hrabiego, należała następnie do członka [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]] [[REMUS GEORG ERNST, lekarz, botanik | Georga Ernsta Remusa]], nabyta 30 III 1790 przez [[UPHAGEN JOHANN, bibliofil, historyk, rajca | Johanna Uphagena]].<br/><br/> | '''PARK UPHAGENA''', we Wrzeszczu, obecnie między al. Grunwaldzką i ul. Uphagena, pierwotnie część posiadłości Monplaisir (Moja Przyjemność); ciągnął się od Potoku Królewskiej Doliny na zachód aż po początek obecnej al. Zwycięstwa na wschód, kompozycyjnie związany z barokowym dworem, który znajdował się w miejscu późniejszego [[DWÓR UPHAGENA (Wrzeszcz) | Dworu Uphagena]] (al. Grunwaldzka 5). Posiadłość założona w początku XVIII wieku przez burmistrza [[BÖMELN GABRIEL, burmistrz Gdańska | Gabriela Bömelna]], po jego śmierci (1740) własność jego zięcia hrabiego Constantina von Unruha. Sprzedana w 1763 na licytacji po śmierci hrabiego, należała następnie do członka [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]] [[REMUS GEORG ERNST, lekarz, botanik | Georga Ernsta Remusa]], nabyta 30 III 1790 przez [[UPHAGEN JOHANN, bibliofil, historyk, rajca | Johanna Uphagena]].<br/><br/> | ||
| − | W 1896 posiadłość przejęły od [[ZWIĄZEK RODZINNY UPHAGENÓW | Związku Rodzinnego Uphagenów]] władze Gdańska z zamiarem parcelacji. W latach 1898 i 1906 w biurze mierniczego miejskiego Maximiliana Blocka (1853–1931) powstały dwie wersje projektu podziału jej gruntów. Wobec oporu mieszkańców i [[TOWARZYSTWO UPIĘKSZANIA I POPIERANIA WRZESZCZA | Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza]] parcelację powstrzymano na linii obecnej ul. Uphagena (za wzniesioną na rozparcelowanym gruncie willą [[PATSCHKE RUDOLF | Rudolfa Patschkego]]), część zachodnią uratowano, w 1913 udostępniono jako park miejski.<br/><br/> | + | W 1896 posiadłość przejęły od [[ZWIĄZEK RODZINNY UPHAGENÓW | Związku Rodzinnego Uphagenów]] władze Gdańska z zamiarem parcelacji. W latach 1898 i 1906 w biurze mierniczego miejskiego Maximiliana Blocka (1853–1931) powstały dwie wersje projektu podziału jej gruntów. Wobec oporu mieszkańców i [[TOWARZYSTWO UPIĘKSZANIA I POPIERANIA WRZESZCZA | Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza]] parcelację powstrzymano na linii obecnej ul. Uphagena (za wzniesioną na rozparcelowanym gruncie willą [[PATSCHKE RUDOLF, przedsiębiorca | Rudolfa Patschkego]]), część zachodnią uratowano, w 1913 udostępniono jako park miejski.<br/><br/> |
| − | Z dawnej barokowej kompozycji parku pozostał regularny zarys i fragmenty starych obrzeżnych alej: lipowej i kasztanowcowej. W miejscu przecięcia się skośnych ścieżek powstał okrągły placyk, od strony północno-zachodniej, po półokręgu, obsadzony formowanymi lipami; po drugiej stronie posadzono róże. Dosadzono szereg drzew ozdobnych, | + | Z dawnej barokowej kompozycji parku pozostał regularny zarys i fragmenty starych obrzeżnych alej: lipowej i kasztanowcowej. W miejscu przecięcia się skośnych ścieżek powstał okrągły placyk, od strony północno-zachodniej, po półokręgu, obsadzony formowanymi lipami; po drugiej stronie posadzono róże. Dosadzono szereg drzew ozdobnych, m.in. rosnący i obecnie buk odmiany czerwonolistnej. Uporządkowano północną, nieregularną część, ukształtowano staw na [[POTOK KRÓLEWSKI | Potoku Królewskim]] i wybudowano drewnianą toaletę. Po stronie północnej monumentalnej alei kasztanowcowej przed rokiem 1918 staraniem Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza wybudowano korty tenisowe, w latach 20. przekazane przez władze Gdańska [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]]. Na terenie przyległym do kortów (obecnie ul. Uphagena 25) wybudowano siedzibę korporacji studenckiej Alemannia (Alemanniahaus). 17 VII 1927 postawiono [[POMNIK POLEGŁYCH W I WOJNIE ŚWIATOWEJ ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH (Park Uphagena) | pomnik ku czci poległych w I wojnie światowej żołnierzy niemieckich]] z Wrzeszcza, po 1945 rozebrany.<br/><br/> |
| − | + | W 1948, w związku z poszerzaniem al. Grunwaldzkiej, okrojony od strony zachodniej. W latach 60. XX wieku przez środek parku przeprowadzono ciepłociąg, co odbiło się niekorzystnie na kondycji drzew. W 1969 byłą siedzibę korporacji studenckiej, po II wojnie światowej siedzibę harcerzy, przekazano w gestię Akademickiego Związku Sportowego. {{author: KR}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | |
Aktualna wersja na dzień 07:14, 7 cze 2024
PARK UPHAGENA, we Wrzeszczu, obecnie między al. Grunwaldzką i ul. Uphagena, pierwotnie część posiadłości Monplaisir (Moja Przyjemność); ciągnął się od Potoku Królewskiej Doliny na zachód aż po początek obecnej al. Zwycięstwa na wschód, kompozycyjnie związany z barokowym dworem, który znajdował się w miejscu późniejszego Dworu Uphagena (al. Grunwaldzka 5). Posiadłość założona w początku XVIII wieku przez burmistrza Gabriela Bömelna, po jego śmierci (1740) własność jego zięcia hrabiego Constantina von Unruha. Sprzedana w 1763 na licytacji po śmierci hrabiego, należała następnie do członka Towarzystwa Przyrodniczego Georga Ernsta Remusa, nabyta 30 III 1790 przez Johanna Uphagena.
W 1896 posiadłość przejęły od Związku Rodzinnego Uphagenów władze Gdańska z zamiarem parcelacji. W latach 1898 i 1906 w biurze mierniczego miejskiego Maximiliana Blocka (1853–1931) powstały dwie wersje projektu podziału jej gruntów. Wobec oporu mieszkańców i Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza parcelację powstrzymano na linii obecnej ul. Uphagena (za wzniesioną na rozparcelowanym gruncie willą Rudolfa Patschkego), część zachodnią uratowano, w 1913 udostępniono jako park miejski.
Z dawnej barokowej kompozycji parku pozostał regularny zarys i fragmenty starych obrzeżnych alej: lipowej i kasztanowcowej. W miejscu przecięcia się skośnych ścieżek powstał okrągły placyk, od strony północno-zachodniej, po półokręgu, obsadzony formowanymi lipami; po drugiej stronie posadzono róże. Dosadzono szereg drzew ozdobnych, m.in. rosnący i obecnie buk odmiany czerwonolistnej. Uporządkowano północną, nieregularną część, ukształtowano staw na Potoku Królewskim i wybudowano drewnianą toaletę. Po stronie północnej monumentalnej alei kasztanowcowej przed rokiem 1918 staraniem Towarzystwa Upiększania i Popierania Wrzeszcza wybudowano korty tenisowe, w latach 20. przekazane przez władze Gdańska Technische Hochschule Danzig. Na terenie przyległym do kortów (obecnie ul. Uphagena 25) wybudowano siedzibę korporacji studenckiej Alemannia (Alemanniahaus). 17 VII 1927 postawiono pomnik ku czci poległych w I wojnie światowej żołnierzy niemieckich z Wrzeszcza, po 1945 rozebrany.
W 1948, w związku z poszerzaniem al. Grunwaldzkiej, okrojony od strony zachodniej. W latach 60. XX wieku przez środek parku przeprowadzono ciepłociąg, co odbiło się niekorzystnie na kondycji drzew. W 1969 byłą siedzibę korporacji studenckiej, po II wojnie światowej siedzibę harcerzy, przekazano w gestię Akademickiego Związku Sportowego.
