SKIBA KRZYSZTOF, piosenkarz, satyryk, felietonista

Aktualna wersja na dzień 09:41, 4 cze 2024

Krzysztof Skiba

KRZYSZTOF SKIBA (ur. 7 VII 1964 Gdańsk), autor książek i tekstów piosenek, satyryk, felietonista i publicysta, autor scenariuszy i gospodarz programów telewizyjnych, konferansjer, twórca happeningów, wokalista rockowy, współzałożyciel zespołu Big Cyc. W latach 1971–1979 uczeń Szkoły Podstawowej nr 50 w Gdańsku, w 1983 absolwent I Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. Absolwent kulturoznawstwa na Wydziale Teorii Literatury, Teatru i Filmu Uniwersytetu Łódzkiego (specjalność teatrologia, magisterium w 1989 na temat happeningów Pomarańczowej Alternatywy). Jako 10-latek brał udział w pokazach mody szkolnej na Jarmarku Dominikańskim gdzie występował przez trzy sezony jako model. Z kolegą z klasy, Maciejem Kosycarzem, założył szkolny kabaret „Tapeta” (1978–1982), który zdobywał m.in. nagrodę publiczności na Inowrocławskich Spotkaniach Artystycznych (1980) i zorganizował przegląd kabaretów młodzieżowych Błazenada’81 (rozpoczęty 12 XII 1981). W 1980 wspólnie z kolegami z liceum (m.in. Januszem Waluszką, Maciejem Kosycarzem, Wojciechem Lipką) stworzył niezależne pismo „Gilotyna”, w którym publikował pierwsze teksty satyryczne.

Podczas stanu wojennego, w 1983, był jednym ze współzałożycieli Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego (RSA), anarchistycznej formacji głoszącej hasła pełnej wolności, zniesienia cenzury i przymusu służby wojskowej. Brał udział w wielu demonstracjach i happeningach organizowanych przez RSA, publikował również teksty w podziemnym piśmie „Homek”, na którego łamach ogłaszano postulaty i relacje z działań ulicznych RSA. Od 1984 był podsłuchiwany przez Służbę Bezpieczeństwa (SB). W sierpniu 1985 został zatrzymany przez SB w związku z rozrzucaniem antykomunistycznych ulotek na festiwalu rockowym w Jarocinie, co zakończyło się trzymiesięcznym pobytem w areszcie śledczym przy ul. Jasnej w Kaliszu, a SB usiłowała usunąć go ze studiów. W 1986 przyłączył się do niezależnego i pokojowego ruchu Wolność i Pokój, w ramach którego uczestniczył w wielu protestach (między innymi w marszach przeciwko budowie elektrowni atomowej w Żarnowcu). Pod koniec lat 80. włączył się w działalność Pomarańczowej Alternatywy i został liderem jej łódzkiego oddziału, tzw. Galerii Działań Maniakalnych. Zorganizował wiele happeningów (m.in. Światu pokój – dzieciom mieszkania, Galopująca inflacja i Bicie piany), które często kończyły się interwencjami milicji, pobiciami i wysokimi kolegiami. Na podstawie jego akcji happeningowych Józef Robakowski i Maciej Drygas nakręcili film pod tytułem Zabawy Polaków (1989), a Marcin Więcław z Discovery Channel stworzył dokument pod tytułem Byłem figurantem SB (2009).

Aktywny uczestnik działań Teatru Studenckiego „Pstrąg – Grupa 80”, z którym występował w całej Polsce, a także na festiwalach teatralnych we Włoszech i Francji. W marcu 1988, wspólnie z Jackiem Jędrzejakiem, Romanem Lechowiczem i Jarosławem Lisem założył zespół Big Cyc. Nagrał z nim ponad dwadzieścia płyt, w tym album Z gitarą wśród zwierząt (1996) o nakładzie przekraczającym pięćset tysięcy egzemplarzy. Jest współautorem takich przebojów jak Berlin Zachodni, Makumba czy Świat według Kiepskich. Nagrał dwie płyty solowe: Wąchole (1998) i Skiba dla dorosłych (2003).

Wspólnie z Pawłem Konnakiem tworzył program Lalamido, czyli porykiwania szarpidrutów (TVP 2, 1992–1999), na Festiwalu Piosenki w Sopocie (1993) nagrodzony Grand Prix w kategorii najlepszy program muzyczny w telewizji. Ponadto współprowadził programy: Wakacyjna akademia Konja i Skiby (TVP 2, 2002), Uwaga! Hotel (Polsat, 2003), Oko na miasto z Jackiem Kaczyńskim i Tomaszem Raczkiem (Polsat, 2006), Podróże z żartem z Beatą Pawlikowską (TVP 2, 2007), Mini szansa (TVP 2, 2007–2009), Skibomagiel (Tele 5, 2007), Chwyty codzienne z Maciejem Kraszewskim (TVP Info 2009). Od kwietnia 2016 roku jest stałym komentatorem w programie W tyle wizji (TVP Info). Grywał gościnnie epizodyczne role w serialach komediowych: Szpital na perypetiach (Polsat), Świat według Kiepskich (Polsat), Król Przedmieścia (TVN).

Publikował w takich czasopismach jak: „Brulion”, „Gazeta Wyborcza” (w latach 1990–2001 w dodatku trójmiejskim prowadził rubrykę „Z deszczu pod rynnę”), „Dziennik Bałtycki” (rubryka felietonowa „Ława na kawę”), „Przekrój”, „Wprost” (stałe felietony w latach 2002–2013), „Tygodnik Powszechny”, „Trybuna”, „CKM” czy „Playboy”. W 2006 jego felietony radiowe nadawał Pierwszy Program Polskiego Radia w popularnej audycji „Cztery pory roku”. W 2007 roku prezentował satyryczne teksty w radiu Wawa w ramach cyklu Obserwator. W 2013 w Radiu Gdańsk prowadził program Skiba z Masłem. Od lipca 2016 jest gospodarzem codziennej audycji S.O.S. (Szyderczym Okiem Skiby) w Antyradiu.

Wydał zbiór felietonów Skibą w mur (2006), zbiór opowiadań pt. Opowiadania podwodne (2009), książkę Komisariat naszym domem. Pomarańczowa historia (2014, wyd. 2: 2015), w której opisał początki swojej kariery i happeningi z czasów PRL-u. Wspólnie z Jarosławem Janiszewskim i Pawłem Konnakiem napisał wydaną przez Narodowe Centrum Kultury książkę Artyści. Wariaci. Anarchiści, opowiadającą o gdańskiej alternatywie lat 80. (2010, wyd. 2: 2011). W 2008 jego działania happeningowe stały się zadaniem maturalnym na teście egzaminacyjnym z Wiedzy O Społeczeństwie. Test maturalny z tego przedmiotu pisało 230 000 osób.

Od 2009 członek Rady Kultury przy Prezydencie Miasta Gdańska. Został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2013) za udział w młodzieżowych organizacjach antykomunistycznych. Laureat Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury w 2008 (z okazji jubileuszu 20-lecia pracy artystycznej) i w 2013 (z okazji 25-lecia działalności artystycznej). TS