WIZYTY PREZYDENTA REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC JOACHIMA GAUCKA W GDAŃSKU, 2014, 2016
| < Poprzednie | Następne > |
WIZYTY PREZYDENTA REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC JOACHIMA GAUCKA (ur. 24 I 1940 Rostock, Niemcy), pastora ewangelicko-luterańskiego Kościoła Meklemburgii, publicysty, prezydenta Republiki Federalnej Niemiec w latach 2012–2017, federalnego pełnomocnika do spraw archiwów Służby Bezpieczeństwa NRD w latach 1990–2000, przewodniczącego stowarzyszenia Przeciwko Niepamięci Na rzecz Demokracji (od 2003), członka zarządu Europejskiego Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii (obecnej Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej) w latach 2001–2004, laureata Międzynarodowej Nagrody na rzecz Pokoju, Wolności i Współpracy w Europie, przyznanej mu w 2021 przez Fundację im. św. Wojciecha.
Pierwsza wizyta (2014)
Po raz pierwszy Gauck przybył do Gdańska 1 IX 2014 z oficjalną, kilkugodzinną wizytą jako Prezydent Republiki Federalnej Niemiec na zaproszenie polskiego prezydenta Bronisława Komorowskiego. Celem pobytu były obchody 75. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Samolot Airbus A340–300 z niemieckim prezydentem wylądował w godzinach popołudniowych na gdańskim lotnisku w Rębiechowie. Wprawdzie obchody rocznicowe na Westerplatte rozpoczęły się, jak co roku, o godzinie 4:45, ale kolejne uroczystości zaplanowano w godzinach popołudniowych.
O godzinie 17.00 niemiecki prezydent Joachim Gauck w towarzystwie prezydenta Bronisława Komorowskiego zapalili znicze na ( cmentarzu na Westerplatte). Następnie wysłuchano oficjalnych wystąpień. Prezydent Niemiec, podobnie jak jego przedmówcy, wyraził olbrzymie zaniepokojenie tym, co działo się na granicy Ukrainy i Rosji. Podkreślił, iż przeciwstawia się wszystkim tym, którzy naruszają prawo międzynarodowe i dokonują aneksji cudzego terytorium. Dodał, że jak uczy historia, z niekontrolowanej eskalacji może wyniknąć sytuacja, która w pewnym momencie wymknie się spod kontroli. Dlatego Niemcy, tak jak cała Unia Europejska, będą prowadzić politykę zagraniczną łączącą wierność zasadom międzynarodowym z dążeniem do deeskalacji. W swoim przemówieniu prezydent Niemiec nawiązał również do ataków fundamentalistów islamskich zwalczających demokrację, a którzy uzyskali wpływy w Syrii i Iraku. Następnie goście wysłuchali zorganizowanego przez Kancelarię Prezydenta RP koncertu Orkiestry Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Jacka Kaspszyka. Uroczystości zakończyło złożenie przez obu prezydentów wieńców pod Pomnikiem Obrońców Westerplatte.
Następnie obaj prezydenci, wykorzystując półgodzinny rejs katamaranem Żeglugi Gdańskiej z Westerplatte do Długiego Pobrzeża, odbyli debatę historyczną z grupą ok. 30 młodych ludzi (w wieku 18–25 lat) z Polski, Niemiec i Czech, należących do założonej w 1991 organizacji „Polsko–Niemiecka Współpraca Młodzieży”, która uczestniczyła w programie „Democracy Under Construction” z udziałem młodzieży z Czech.
W godzinach wieczornych prezydenci Polski i Niemiec wzięli udział w pokazie spektaklu filmowo-multimedialnego Wybuch w reżyserii Andrzeja Wajdy, zrealizowanego przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Film wyświetlono na wielkoformatowym ekranie wewnątrz byłego zbiornika gazowego na gaz koksowniczy na terenie Polskiej Spółki Gazownictwa przy ul. Podstocznej. Była to prezentacja multimedialna ukazująca początek i okrucieństwo II wojny światowej, która powstała dzięki videomappingowi i animacji 3D. Użyto w niej archiwalne zdjęcia i filmy, a także fragmenty filmów „Lotna” i „Katyń” w reżyserii Andrzeja Wajdy. Animacja została zrealizowana przez krakowski studio „Nolabel”. Poza prezydentami podczas spektaklu obecni byli również Andrzej Wajda oraz m.in. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzata Omilanowska), prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej Paweł Machcewicz. W premierze wzięła udział również młodzież z Polski i Niemiec.
Prezydent Niemiec jeszcze tego samego dnia (1 IX 2014) w godzinach wieczornych opuścił Gdańsk.
Druga wizyta (2016)
Prezydent Niemiec Joachim Gauck po raz drugi gościł w Gdańsku 10 XI 2016. Wizyta trwała kilka godzin i miała charakter prywatny. Przybył on na zaproszenie dyrektora Europejskiego Centrum Solidarności (ECS) Basila Kerskiego w celu obejrzenia tamtejszej wystawy stałej. Wprawdzie zaproszenie zostało wystosowane do prezydenta dwa lata wcześniej z okazji otwarcia ECS (30 VIII 2014), jednak ze względu na ograniczenia terminowe jego przybycie nie było wówczas możliwe. Data drugiej wizyty niemieckiego prezydenta przypadła na okres między rocznicą upadku muru berlińskiego (9/10 listopada) a świętem odzyskania przez Polskę niepodległości (11 listopada).
W podróży do Gdańska towarzyszyła mu Helga Hirsch, niemiecka dziennikarka, autorka biografii prezydenta, która pracowała w jego sztabie wyborczym w 2010. Została ona uhonorowana przez ECS Medalem Wdzięczności. W wizycie uczestniczył też polski minister Kancelarii Prezydenta Krzysztof Szczerski.
Bezpośrednio z gdańskiego lotniska w Rębiechowie niemiecki prezydent w towarzystwie przedstawicieli polskiej Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy i władz lokalnych, m.in. prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza i marszałka województwa Mieczysława Struka, udał się pod pomnik Poległych Stoczniowców 1970, gdzie o godzinie 14: 0 złożył wieniec z biało-czerwonych kwiatów, udekorowany wstęgą w barwach Niemiec z napisem „Prezydent Republiki Federalnej Niemiec”.
Następnie goście udali się do ECS przez historyczną Bramę numer 2 Stoczni Gdańskiej. Tam delegacje niemiecka i polska obejrzały wystawę stałą o historii Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” i ruchach opozycyjnych, które doprowadziły do przemian demokratycznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Gość nie ukrywał, że był poruszony wystawą, szczególnie jej szerokim spojrzeniem na historię. Na karteczce, którą zostawił na ścianie w Sali F, napisał: „Solidarność zmieniła Europę i świat. Jej dziedzictwo jest dla nas przykładem i zobowiązaniem na przyszłość.” Podczas zwiedzania wystawy gościom nie towarzyszyły media, krótkie oświadczenie dla prasy niemiecki prezydent wygłosił po jej obejrzeniu. Następnie goście zapoznali się z pamiątkowymi tablicami i makietą ustawionymi przy pomniku Poległych Stoczniowców 1970.
Media podkreśliły, że niemiecki prezydent przybył do Gdańska z wizytą jako świadek i uczestnik walki o wolność oraz jako jeden z bohaterów wystawy stałej w ECS. Jego biogram znajduje się w części ekspozycji poświęconej demokratycznym przemianom w byłej NRD. Jeszcze tego samego dnia, 10 XI 2016, w godzinach popołudniowych prezydent opuścił Gdańsk i udał się do Berlina.
Bibliografia:
75. rocznica wybuchu II wojny światowej. O Ukrainie na Westerplatte, „Gazeta Trójmiasto” 2 IX 2014, s. 1.
Adamkowicz Marek, Ofiara Września nie poszła na marne, „Dziennik Bałtycki” 2 IX 2014, nr 203 (21227), s. 7.
Borowski Rafał, Prezydent Niemiec odwiedził Gdańsk, https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/n107305.html?strona=4.
dln\mtom, Komorowski: relacje z Niemcami znakomite jak nigdy, https://tvn24.pl/polska/,ra464096-3411109 .
Dudek Bartosz, Gauck na Westerplatte: Polska strasznie ucierpiała, https://www.dw.com/pl/gauck-na-westerplatte-polska-strasznie-ucierpiała/a-17893733.
Gdańsk w rocznicę wybuchu wojny o zagrożonym pokoju, „Dziennik Bałtycki” 2 IX 2014, nr 203 (21227), s. 1.
Gulda Przemysław, Niezwykłe widowisko na 75. rocznicę wybuchu wojny, „Gazeta Trójmiasto” 1 IX 2014, s. 5.
Joachim Gauck nadal krytykowany za przemówienie na Westerplatte, https://www.money.pl/archiwum/wiadomosci/artykul/98,0,1613154.html.
Kozłowska Aleksandra, Prezydent Joachim Gauck w Gdańsku, „Gazeta Wyborcza” 12 XI 2016, s. 4.
Pietrzak Maciej, Tusk na Westerplatte przypomniał słowa: „Nigdy więcej wojny”, „Dziennik Bałtycki” 2 IX 2014, nr 203 (21227), s. 6.
Prezydenci Polski i Niemiec na pokazie spektaklu „Wybuch” z okazji 75. rocznicy wybuchu wojny, https://muzeum1939.pl//aktualnosci/293.html.
