RENNEN PETER van den, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
PETER van den RENNEN (Renne, poprawnie: von den) (4 IX 1607 Gdańsk – 30 VII 1669 Gdańsk), złotnik. Syn
Reinharda, był szóstym z dziewięciorga rodzeństwa. Zawodu uczył się w warsztacie ojca, w 1626 został wyzwolony na czeladnika. Pracę mistrzowską wykonał w 1631 w warsztacie Heinricha Gottschalcka. 17 II 1633 otrzymał od króla Władysława IV serwitorat, przywilej wyjęcia spod jurysdykcji miejskiej osoby pracującej dla królewskiego dworu. W 1637 uzyskał rzemieślnicze obywatelstwo miejskie Gdańska, 4 II 1648 jego brat Salomon otrzymał wyższe obywatelstwo kupieckie, on zaś takie same 10 września tego roku. Bracia zajmowali się handlem, sprowadzali też gotowe wyroby złotnicze. Za pośrednictwem Petera sprowadzono z Augsburga naczynie służące do mieszania wina z wodą, podarowane przez Radę Miejską Gdańska w 1646 królowi Władysławowi IV i królowej Ludwice Marii Gonzadze.
Od 1654 korzystał z posiadłości nad potokiem Strzyża (najbliżej potoku, od zachodniej strony), którą odstąpił mu Johann Kratzer, został jej właścicielem około 1656 (przejął ja zrujnowną przez wojska szwedzkie) i posiadał do 1659. W kuźni (tzw. dolnej) przy dworze zorganizował miejsce do obróbki srebra, posiadłość nazwano więc Silberhammer (obecnie Srebrzysko).
Najsłynniejszymi dziełami zamówionymi i częściowo wykonanymi w jego warsztacie były relikwiarz sarkofagowy św. Wojciecha dla katedry w Gnieźnie oraz relikwiarz sarkofagowy św. Stanisława dla katedry na Wawelu (niedokończony). W 1644 wykonał tron biskupi dla katedry we Fromborku (przetopiony w czasie wojen szwedzkich) oraz dwie (również niezachowane) misy, z których jedna ze scenami z życia Aleksandra Macedońskiego była wtórnie wykorzystywana jako chrzcielnica i pozostawała co najmniej do 1911 w posiadaniu rodziny Schenk von Tautenburg z Doben (Doba) w powiecie Angerburg (Węgorzewo). Druga z mis, zamówiona przez Radę Miejską Gdańska, została ofiarowana w 1646 królowej Ludwice Marii Gonzadze z okazji zaślubin z królem Władysławem IV. Z nim lub z jego bratem Salomonem łączy się również misę i dzban z bogatym, prawie pełnoplastycznym ornamentem małżowinowo-chrząstkowym, które zostały sprzedane 14 XI 1988 w domu aukcyjnym Sotheby’s w Genewie. Dzieła sygnował literami PR w ozdobnej tarczy lub tylko R. Miał uczniów, ostatnim był Nathanael Springer.
11 IX 1657 zwarł umowę przedślubną z Josiną Bergmann (zm. po 1683) o wzajemnym dziedziczeniu. Małżeństwo doczekało się co najmniej trzech synów: Daniela, Georga i Reinhardta. Pierwszy pobierał nauki u ojca w latach 1655–1660, miał być wyzwolony przez cech w 1674 bez konieczności wykonania pracy mistrzowskiej, pod warunkiem wypłacenia 800 florenów i wyprawienia uczty. Dwaj pozostali synowie rozpoczęli naukę u ojca w 1658, jednak brak informacji o ich dalszych losach.
Zmarł rażony apopleksją w swojej kuźni. Prawdopodobnie został pochowany w kościele św. Trójcy, obok swojego ojca, który wykupił miejsce na pochówek w 1604. Na płycie przed głównym ołtarzem zachował się napis: „VND SEINEN ERB EN”.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 470, 481.
Czihak Eugen von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Leipzig 1908, nr 249.
Rembowska Irena, Rennen Piotr, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t.IV Gdańsk 1997, s. 54–55.
