RADECKI ALEKSANDER, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
ALEKSANDER RADECKI (17 X 1928 Kraśniany, województwo białostockie – 18 VIII 2006 Gdańsk), chemik, farmaceuta, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Syn Wincentego Repucha, właściciela gospodarstwa rolnego, i Marceliny z domu Radeckiej. W wieku 26 lat zmienił nazwisko Repucha na nazwisko rodowe matki. Brat Zofii, nauczycielki, i Henryka, stolarza.
W 1935 rozpoczął edukację w Szkole Podstawowej w Kraśnianach. Po wybuchu II wojny światowej uczęszczał na tajne komplety. W latach 1943–1950 pomagał w gospodarstwie rolnym rodziców. W 1944 podjął naukę w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Sokółce. W 1950 zdał egzamin dojrzałości i ubiegał się bez powodzenia o przyjęcie na studia w Łodzi. W tym samym roku podjął pracę w gorzelni w Sobowidzu na stanowisku pomocnika kierownika. W 1951 rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej (PG). Otrzymywał stypendium premiowe (naukowe), należał do Koła Naukowego przy Katedrze Maszynoznawstwa Chemicznego. Pod koniec studiów podjął pracę w Zakładzie Botaniki PG na stanowisku pomocnika asystenta. W 1955 ukończył studia inżynierskie (inżynier technologii nieorganicznej o specjalności technologia soli i kwasów). Od 1955 pracował w Katedrze Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Wydziału Farmaceutycznego AMG na stanowisku asystenta. W 1956 rozpoczął studia magisterskie na Wydziale Chemicznym PG, ukończył je w 1957 (magister inżynier chemii ze specjalnością technologia kwasów i soli). Od 1957 starszy asystent w Katedrze i Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej AMG, ukończył szkolenie podyplomowe ze spektrofotometrii i podczerwieni w Instytucie Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
W 1963 na podstawie dysertacji Badania nad syntezą, nowymi metodami analizy oraz niektórymi własnościami alkoksybromosilanów (promotor Włodzimierz Rodziewicz) uzyskał tytuł doktora nauk technicznych. Od tego roku też objął stanowisko adiunkta w Katedrze i Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej AMG. W 1964 ukończył kurs z chromatografii gazowej i elektroniki praktycznej w Radioklubie Ligi Obrony Kraju, w 1966 kurs z interpretacji widm absorpcyjnych w podczerwieni zorganizowany przez Instytut Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W 1969, w oparciu o rozprawę Badania nad otrzymaniem i praktycznym wykorzystaniem cieczy alkoksypolisiloksanowych, uzyskał tytuł doktora habilitowanego nauk farmaceutycznych z zakresu chemii nieorganicznej. W tej samej uczelni, w Katedrze Chemii Nieorganicznej Wydziału Farmaceutycznego, objął stanowisko docenta. Jeszcze w tym samym roku został kierownikiem nowo powstałego Zakładu Chemii Fizycznej przy Katedrze Chemii Nieorganicznej i Analitycznej AMG.
W latach 1969–1975 był prodziekanem Wydziału Farmaceutycznego AMG, w 1970–1975 dyrektorem Instytutu Chemii i Analityki AMG, w 1975–1981 dziekanem Wydziału Farmaceutycznego. Od 1976 profesor nadzwyczajny (tytularny). Od 1984 do końca 1999 (do emerytury) był kierownikiem Katedry i Zakładu Chemii Fizycznej z Pracownią Analizy Instrumentalnej AMG. Od 1987 profesor zwyczajny. Od 1987 do 1999 był prorektorem do spraw nauki AMG.
Autor licznych prac naukowych, między innymi Badanie przydatności wyższych frakcji oleju etoksypolisiloksanowego w praktyce farmaceutycznej (Gdańsk 1968), Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej (współautor Ryszard Piękoś, Gdańsk 1974). Opatentował sposób wytwarzania zagęszczonego roztworu wodnego krzemionki koloidalnej. Stworzył też termowagę elektryczną do badań związków termograwimetrycznych oraz wagę elektroniczną do dzielenia proszków aptecznych. Opracował metodę ciągłą produkcji olejów alkoksypolisiloksanowych oraz produkcji alkoholanów glinu. Określił też reaktywność wiązania Si-Br w stosunku do czynników nukleofilowych i efekty termodynamiczne reakcji syntezy alkiloksybromosilanów.
Był członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego (od 1957), Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (od 1962), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (od 1967), Polskiego Towarzystwa Higienicznego (od 1982), Koła Oficerów Rezerwy Akademii Medycznej w Gdańsku (od 1973 kapitan rezerwy), Sekcji Chemii Morza Komitetu Badań Morza Polskiej Akademii Nauk (od 1985). Należał też do Związku Młodzieży Polskiej (od 1950), Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia (1955–1980), Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1969–1981), NSZZ „Solidarność” (w latach 1980–1981).
Odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi (1976), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1979), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1974), Medalem 30-lecia (1975) i 40-lecia (1985) Polski Ludowej, Medalem 30-lecia (1975), 40-lecia (1985) i 50-lecia (1995) Akademii Medycznej w Gdańsku, Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (1979), tytułem honorowym Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1986), Medalem imienia Jana Szastera (1997). Otrzymał również odznaczenie Amicus Studentis od Samorządu Studenckiego Akademii Medycznej w Gdańsku w 2000.
Od 1955 żonaty z Barbarą Teresą Haliną Lewicką, urzędniczką kancelarii w liceum. Ojciec Marii Anny (ur. 1956). Pochowany na cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.
