POWSTAŃCÓW WARSZAWSKICH, ulica
| < Poprzednie | Następne > |
POWSTAŃCÓW WARSZAWSKICH, ulica między Aniołkami (do których przypisano numery parzyste od 12 do 46) i Siedlcami (do których przypisano numery nieparzyste od 1 do 41 i od 61 do 71). Zaplanowana w latach 1910–1919 jako ulica z linią tramwajową, stanowiąca w zamyśle urbanistów, ze względu na poprowadzenie jej przez morenowe wzgórza ( Suchanino), alternatywne połączenie starego centrum miasta ( Główne Miasto) z nowym ( Wrzeszcza).
Decyzję o budowie podjął 7 X 1919 nadburmistrz Heinrich Sahm. Jej punkt początkowy wyznaczono przy rozebranej w 1921 Bramie Nowych Ogrodów (obecnie ul. Nowe Ogrody), stąd miała być poprowadzona pod stosunkowo ostrym kątem na szczyt Cygańskiej Góry, a następnie krawędzią tego wzgórza zataczała łuk wokół wschodniej części Suchanina. Planowano następnie jej sprowadzenie w wąwóz Potoku Królewskiej Doliny i poprzez Diabełkowo, Królewską Dolinę i Świętą Studzienkę doprowadzenie do Wrzeszcza.
Z powodu kryzysu gospodarczego zdołano zrealizować jedynie początkowy odcinek nowej ulicy, z Nowych Ogrodów do Suchanina, nadając jej miano Heinrich-Scholtz-Weg, na cześć pomysłodawcy przedsięwzięcia nadburmistrza Heinricha Scholtza (poprzednika Heinricha Sahma na tym urzędzie). Dalszy jej ciąg pozostał przygotowanym do poprowadzenia linii tramwajowej gruntowym podkładem, schodzącym z wzniesienia Suchanina do Potoku Królewskiej Doliny wykopem równoległym do obecnej ul. Mozarta, przecinającym się następnie z Königstalerweg (ul. Sobieskiego) i biegnącym (jako gruntowa droga) równolegle do niej aż do osiedla Studzienka.
Rezygnację z budowy spowodowało także wytyczenie w okresie 1935–1937 nowych ulic: Beethoven-Weg (ul. Beethovena) i Franz-Schubert-Weg (ul. Szuberta), które stanowiąc arterie osiedla domków na Suchaninie, w inny sposób połączyły Heinrich-Scholtz-Weg z Königstaler Weg (ul. Sobieskiego) we Wrzeszczu. W latach 30. XX wieku powstała w dolnej części Heinrich-Scholtz-Weg czynszowa zabudowa modernistycznych trzykondygnacyjnych kamienic z czerwonej cegły, krytych karpiówką (obecnie nr. 12–46). Przy skrzyżowaniu z Neugarten (ul. Nowe Ogrody) pod nr. 1–2 zbudowana została w 1939 prywatna klinika położnictwa i chorób kobiecych dr. Kurta Schulemanna.
Po 1945 (1968–1992) nazwą Powstańców Warszawskich określano zarówno wybudowany odcinek od Nowych Ogrodów do ul. Beethovena, jak i niewybudowaną część od Suchanina do Wrzeszcza. Przy arterii między ul. Nowe Ogrody a Suchaninem, w dawnej klinice Kurta Schulemanna, od 1945 działa Szpital Kolejowy (nr 1–2), w latach 60. XX wieku wybudowano jedenastopiętrowy wieżowiec (nr 3), w 1961 otwarto Wojskowy Cmentarz Francuski. W 1970 pod nr. 25A zainaugurował działalność Zespół Szkół Budownictwa Komunalnego (później Zespół Szkół Budowlano-Architektonicznych), miesił się tu także Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i Przychodnia Rejonowa. W latach 70. XX wieku powstał kolejny odcinek ulicy na terenie Suchanina, poprowadzony przygotowanym w okresie międzywojennym szlakiem wzdłuż krawędzi wzgórza, w ramach osiedla Gdańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (od 1991 – SM „Suchanino”), z blokami o nr. 66–70 w ciągu tej ulicy. Po 1995 w górnej partii ulicy powstało spółdzielcze osiedle mieszkaniowe Wzgórze Focha, a w 2002 w jego pobliżu i w sąsiedztwie cmentarza żołnierzy francuskich erygowano rzymsko-katolicką parafię przy kościele św. Teresy od Dzieciątka Jezus.
