OSIPÓW ANDRZEJ, działacz opozycji demokratycznej, menadżer
| < Poprzednie | Następne > |
ANDRZEJ OSIPÓW (ur. 31 III 1953 Osieczna koło Starogardu Gdańskiego), działacz opozycji demokratycznej, menedżer. Syn maszynisty kolejowego Jana i Gertrudy z domu Połczyńskiej. Po skończonej szkole podstawowej od 1968 uczeń Przyzakładowej Szkoły Zawodowej przy Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego (ZNTK) w Gdańsku- Przeróbce. Mieszkał z rodziną na gdańskim Dolnym Mieście.
W Grudniu’ 70, jako uczeń trzeciej klasy, 15 tego miesiąca, z protestującymi z ZNTK brał udział w marszu do centrum Gdańska i w starciach ulicznych, m.in. pod budynkiem Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) i przy Dworcu Gdańsk Główny. Po ukończeniu szkoły zawodowej pracował w ZNTK, na Wydziale Narzędziowym. W 1975 ukończył maturą Technikum Mechaniczno-Przemysłowe dla Pracujących w Gdańsku. Po przeprowadzce rodziny do Gdańska-Oliwy, od 1976 pracował na stanowisku starszego magazyniera ds. sprzętu w Bazie Sprzętu Przedsiębiorstwa Robót Kolejowych PRK–12 (u zbiegu al. Grunwaldzkiej i ul. Kołobrzeskiej). Po maturze bezskutecznie zdawał egzaminy na studia prawnicze na Uniwersytecie Gdańskim (UG). Aby uniknąć powołania do wojska, przez trzy miesiące pracował przy budowie Huty Katowice, krążyły bowiem informacje (jak się okazało nieprawdziwe), że można w ten sposób odroczyć zasadniczą służbę wojskową. Odbył ją w latach 1977–1979 w Marynarce Wojennej, początkowo w Ustce, na kursie pisania na dalekopisie, następnie w Świnoujściu. Po ukończeniu służby wrócił do pracy w PRK–12. Zatrudniony został w zakładzie ślusarsko-blacharskim jako starszy technik, następnie dyspozytor dźwigu.
W Sierpniu ’80, po rozpoczęciu strajku w PRK-12, został szefem komitetu strajkowego w Bazie Sprzętu i delegatem do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS) w Stoczni Gdańskiej, w której przebywał dwa tygodnie. Po strajkach został w PRK-12 przewodniczącym komitetu założycielskiego, a następnie Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”.
Od września do października 1980 był też członkiem komisji redakcyjnej protokołu uzgodnień, wynegocjowanych przez przedstawicieli załóg przedsiębiorstw budownictwa kolejowego z ministrem Komunikacji, następnie wchodził w skład komisji nadzorującej realizację tych uzgodnień. W lipcu 1981, w Teatrze Muzycznym w Gdyni, był uczestnikiem I Walnego Zebrania Delegatów Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”, wchodził w skład Prezydium Sekcji Krajowej Przedsiębiorstw Budownictwa Kolejowego (PBK)//PRK. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w dniach 14–17 XII 1981 współorganizował strajk protestacyjny w swoim zakładzie. 15 II 1982 został aresztowany i osadzony w gdańskim Areszcie Śledczym. 19 IV 1982 Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni skazał go na cztery lata pozbawienia wolności i dwa lata pozbawienia praw publicznych. Wywieziony 5 V 1982 do Zakładu Karnego w Potulicach, był tam uczestnikiem dwóch głodówek. Na mocy ustawy o amnestii, od 12 IV 1983 zwolniony warunkowo, odmówił podpisania zobowiązania, że nie powróci do działalności antypaństwowej. Przywrócony został do pracy w PRK-12, w bazie przy ul. Litewskiej. W 1983 został przewodniczącym Tajnego Komitetu Zakładowego w PRK-12 i członek Tymczasowej Komisji Wykonawczej PBK/PRK i Zakładów Budownictwa Kolejowego (ZBK) w Polsce. Od kwietnia tego roku do stycznia 1990 współredaktor pisma „Solidarność Podziemna PBK/PRK”. W latach 1989–1991 przebywał w USA. Od 1990 do 1991 był wiceprzewodniczącym Sekcji Krajowej Budownictwa Kolejowego „Solidarności”, w 1991 przewodniczącym Rady Pracowniczej ZBK.
W 2001 absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, w 2002 tamże studiów podyplomowych w zakresie prawa europejskiego, a na UG w zakresie integracji europejskiej, fundusz pomocowych i zarządzania przedsiębiorstwem w UE. W latach 1991–2001 dyrektor gdańskich Zakładów Budownictwa Kolejowego (byłe PRK-12); od 2002 do 2006 prezes Przedsiębiorstwa Robót Komunikacyjnych S.A, od 2006 do 2009 prezes Szybkiej Kolei Miejskiej. W latach 2000–2014 był członkiem Rady Nadzorczej w Zarządzie Morskiego Portu Gdańsk. W 2017 został dyrektorem Regionu Północnego Centrum Realizacji Inwestycji w Polskich Kolejach Państwowych Polskich Liniach Kolejowych (PKP PLK) S.A.
W 2002, z listy Platformy Obywatelskiej, bezskutecznie kandydował do Rady Miasta Gdańska (otrzymał 390 głosów). W latach 2011–2019 był przewodniczącym Rady Dzielnicy Oliwa ( rady dzielnic miasta Gdańska). W 1994 współzałożyciel i wiceprezes Stowarzyszenia „Godność” w Gdańsku, od 2003 prezes gdańskiego oddziału Związku Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944–1956 „Jaworzniacy”. Od 2016 przewodniczący Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych. Od 2017 członek Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy gdańskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. W 2001 współinicjator budowy pomnika Zbigniewa Herberta w Sopocie; w 2004 odsłonięcia w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku tablicy upamiętniającej prowadzone modlitwy w intencji wolnej Polski i tablicy poświęconej płk. Ryszardowi Kuklińskiemu; w 2012 budowy pomnika Jana Pawła II i prezydenta USA Ronalda Reagana; w 2015 odsłonięcia tablicy upamiętniającej spotkanie Jana Pawła II z młodzieżą na Westerplatte w czerwcu 1981; w 2015 inicjator budowy pomnika Anny Walentynowicz.
Wyróżniony odznaką „Zasłużony dla Transportu RP” (2000), Krzyżem Więźnia Politycznego lat 1939–1989 (2004), Medalem „Pro Memoria”, Złotym Medalem Ministerstwa Obrony Narodowej „Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Srebrnym Medalem „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej” (2007), Medalem „100-lecia Odzyskania Niepodległości” (2019). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) i Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).
Bibliografia:
Relacje Andrzeja Osipowa (2010 i lata późniejsze).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, akta Prokuratury i Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni.
Archiwum Państwowe Gdańsk, akta delegatów na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” lipiec 1981.
