NOWA PRYWATNOŚĆ, formacja poetycka
| < Poprzednie | Następne > |
„NOWA PRYWATNOŚĆ”, formacja poetycka istniejąca w drugiej połowie lat 70. i na początku lat 80. XX wieku. Autorką nazwy była Maria Janion. Formację określano także jako „Nowe Roczniki”, „Pokolenie’76” lub – publicystycznie – „Generacja źle obecna”.
Związana głównie z Gdańskiem (Grupa Sytuacyjna Poetów i Artystów „Wspólność”) i Krakowem (grupa „My”). Za prekursorów formacji można uznać Aleksandra Jurewicza, Stanisława Esden-Tempskiego, Antoniego Pawlaka, Marka Bieńkowskiego i Stanisława Gostkowskiego, którzy - sami nie będąc jej członkami - wywarli wpływ na poetykę grupy „Wspólność”, publikując w 1973 w „Literach” wiersze opatrzone wspólnym tytułem Muzea samowiedzy oraz wspólną deklaracją programową twórców formacji poetyckiej. Wspierali ją także Stefan Chwin i Stanisław Rosiek. Do „Nowej Prywatności” należeli m.in. Anna Czekanowicz, Urszula Małgorzata Benka, Anna Janko, Jan Krzysztof Adamkiewicz, Roman Chojnacki, Zbigniew Joachimiak, Grzegorz Musiał, Władysław Zawistowski, Waldemar Ziemnicki.
Członkowie formacji publikowali przede wszystkim w czasopismach „Litteraria” i „Punkt”, w almanachach, takich jak Nowy transport posągów (1977), Debiuty poetyckie (1976, 1977, 1978, 1979), Gdańskie arkusze poetyckie oraz w serii Pokolenie, które wstępuje (1976–1980). Manifesty grupy „Wspólność” (Młoda Sztuka, „Nowy Medyk” 1976/9, Ostatni komunikat, „Poezja”, 1979/3) i grupy „My” (Poezja nigdy nie była i nie jest sztuką masową, „Poezja”, 1976/9) określały główne założenia światopoglądowe i estetyczne nowej formacji, programowa była także dyskusja w czasopiśmie „Punkt” (1978/2), szkic Kilka tez na temat: światopogląd estetyczny młodego pokolenia („Nowy Medyk”, 1978/17) oraz artykuły z książki Stefana Chwina i Stanisława Rośka Bez autorytetu (1981).
Zdaniem członków formacji poezja w Polsce zatraciła walory artystyczne i estetyczne, nie mając realnej mocy wpływania na rzeczywistość społeczną i polityczną, charakterystyczną dla twórców „Nowej Fali”. Głosili autonomiczność literatury i twórcy, potrzebę odsłaniania życia prywatnego, problemów i niepokojów, przy czym prywatność nie oznaczała tu jedynie indywidualizmu, ale również pamięć zbiorową czy rodzinną.
W okresie stanu wojennego członkowie formacji zaangażowali się mimo wszystko politycznie, ich późniejsze wiersze nie odróżniały się już znacząco od poezji twórców nowofalowych, a wielu z nich porzuciło poezję na rzecz prozy.
