LIPSKI TADEUSZ, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
TADEUSZ LIPSKI (3 II 1925 Odessa – 4 II 2001 Gdańsk), specjalista w zakresie urządzeń elektrycznych, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Ignacego i Wandy. W 1940 uzyskał maturę w szkole polskiej w Odessie, do 1943 studiował na Politechnice Odesskiej. Po trzecim roku studiów wstąpił do tworzonej I Armii Wojska Polskiego w ZSRR, w lipcu 1944 został skierowany do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Tarasowce pod Żytomierzem. Brał udział w walkach, w lutym 1945 ranny, w marcu zdemobilizowany i skierowany na kontynuowanie studiów na Politechnice Warszawskiej z tymczasową siedzibą w Lublinie.
W Gdańsku od sierpnia 1945, na PG dokończył studia i w październiku 1946 uzyskał dyplom magistra inżyniera elektryka. W latach 1946–2001 pracownik PG. W roku akademickim 1946/1947 młodszy asystent w Katedrze Miernictwa Elektrycznego, kierowanej przez prof. Stanisława Trzetrzewińskiego, od roku akademickiego 1947/1948 asystent, od 1952 adiunkt. Od 1954 doktor, na podstawie pracy „Badania styków silnoprądowych” (przewód na Wydziale Elektrycznym PG, promotor prof. Stanisław Kaniewski). Od 1954 zastępca profesora, od 1956 docent, od 1968 profesor nadzwyczajny, od 1977 profesor zwyczajny. W latach 1954–1968 kierownik Zakładu Aparatów Elektrycznych Niskiego Napięcia w Katedrze Wysokich Napięć i Przyrządów Rozdzielczych, w 1968–1969 Katedry Wysokich Napięć Aparatów Elektrycznych i Urządzeń Trakcyjnych, w 1969–1991 dyrektor Instytutu Wysokich Napięć, Aparatów Elektrycznych i Urządzeń Trakcyjnych na Wydziale Elektrycznym, w 1991–1995 kierownik Katedry Aparatów Elektrycznych. W latach 1978–1981 dziekan Wydziału Elektrycznego. Jednocześnie od 1951 do 1968 pracował w gdańskim oddziale Instytutu Elektrotechniki, należał do pierwszych pracowników naukowych Zakładu Elektrotechniki Morskiej, gdzie od 1952 był kierownikiem Pracowni Bezpieczników. Od 1968 do 2000 zasiadał w Radzie Naukowej tego Instytutu. Wykładał także na uniwersytetach w Braunschweig, Darmstadt, Glasgow, Sheffield, Preston, Bolton, m.in. 10 lat w Technische Hochschule Ilmenau (Niemcy).
W 1954 był jednym z twórców serii niskonapięciowych bezpieczników zwłocznych. Opracowana przez niego teoria działania konwencjonalnych bezpieczników topikowych przy przeciążeniach i zwarciach jest cytowana w większości podręczników bezpiecznikowych na świecie. Autor publikacji na temat elektryki, okrętowej elektrotechniki, urządzeń elektrycznych, współautor czterech monografii i skryptu, autor monografii Bezpieczniki niskonapięciowe (Warszawa 1968). Współtwórca 31 patentów i wzorów użytkowych (m.in. „Bezpiecznik topikowy do prostowników germanowych i krzemowych” 1961).
Od 1946 członek oddziału gdańskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich, od 1961 Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w latach 1972–2001 członek Komitetu Elektrotechniki Polskiej Akademii Nauk, w 1973–1999 członek założyciel, przewodniczący i sekretarz FUSE CLUB (międzynarodowa organizacja z udziałem specjalistów z zakresu tematyki bezpieczników). Członek NSZZ „Solidarność” na PG (1980–1981 i od 1990) i Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych – koło na PG (od 1993) (zob. Organizacje Kombatanckie na Politechnice Gdańskiej).
Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim (1973) i Krzyżem Komandorskim (1985) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1993), medalem „Za udział w walkach o Berlin” (1975), odznaką „Weteran walk o niepodległość” (1995), złotą odznaką honorową Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) (1975). W 1964 i 1966 laureat zespołowej Nagrody Państwowej I stopnia Wojewody Gdańskiego w dziedzinie nauki (1978).
Pochowany na cmentarzu Srebrzysko. Jego imieniem nazwano audytorium na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki PG.
Bibliografia:
Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, red. Lidia Becel, Warszawa 1989.
Perspektywy rozwoju technik przerywania prądu. Sesja naukowa zorganizowana przez Wydział Elektryczny Politechniki Gdańskiej oraz PTETiS z okazji 50-lecia prascy naukowej i 70-lecia urodzin prof. zw. dr inż. Tadeusza Lipskiego, „Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrycznego Politechniki Gdańskiej” 1996, nr 9, s. 11–25.
