HOMA EDMUND, prorektor Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych
| < Poprzednie | Następne > |
EDMUND HOMA (14 IX 1927 Chojnice – 1 IV 2017 Gdynia), architekt wnętrz, projektant mebli i wzornictwa przemysłowego, prorektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (PWSSP) w Gdańsku (od 1996 Akademia Sztuk Pięknych). Syn pracownika Polskich Kolei Państwowych Franciszka i Anny z domu Buszac, brat Marii i Heleny. Do 1939 uczęszczał do szkoły powszechnej w Chojnicach, w latach 1939–1945 kontynuował naukę w szkole niemieckiej, następnie do 1948 w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Chojnicach. W latach 1948–1955 studiował na Wydziale Architektury Wnętrz PWSSP w Gdańsku. W 1955 obronił pracę dyplomową Projekt Wnętrza Teatru Dramatycznego w Gdańsku (promotor: prof. Lech Kadłubowski).
W latach 1953–1955 pracował w Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych (CBKO) nr 1 przy Stoczni Gdańskiej, w sekcji opracowań plastycznych. W latach 1955–1960 był pracownikiem Przedsiębiorstwa Państwowego „Reklama” w Gdańsku. Zajmował się opracowaniem projektów grafik reklamowych, m.in. kompozycji reklam na słupach przystankowych, szyldów i reklam neonowych. Od 1959 do 1969 pracował na stanowisku rzeczoznawcy Ministerstwa Kultury i Sztuki do spraw oceny projektów plastycznych. W latach 1961–1962 współpracował z Powszechną Spółdzielnią Spożywców (PSS) „Społem” Gdańsk, wykonując projekty placówek handlowych i usługowych oraz sprawując nadzór w dziedzinie reklamy wizualnej. Od 1962 do 1972 był projektantem w Gościcińskiej Fabryce Mebli (GFM). Do jego najważniejszych projektów z tego okresu należą: krzesło GFM-110 (1966), krzesło Pająk (proj. nr 106, 1967), krzesło GFM-134, krzesło GFM-120, fotel GFM-64 czy fotel GFM-142. W latach 1973–1989 współpracował z Biurem Konstrukcji Wyposażenia Wnętrz Okrętowych Fabryki Mebli Okrętowych „FAMOS” w Starogardzie Gdańskim.
Jednocześnie od 1963 pracował w PWSSP w Gdańsku. Do 1967 był asystentem prof. Włodzimierza Padlewskiego, następnie starszym asystentem w Katedrze Mebli Przemysłowych na Wydziale Architektury Wnętrz. W latach 1968–1969, w zespole pod kierunkiem Bolesława Petryckiego, prowadził projekt „Wykorzystanie pras dla kształtek typu 800” na zlecenie Zjednoczenia Płyt, Sklejek i Zapałek w Warszawie. W 1968 otrzymał stypendium artystyczne Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Kopenhadze. Wyjazd miał wpływ na jego późniejsze projekty, w których estetyka i funkcjonalność nowoczesnego, duńskiego designu widoczna jest zwłaszcza w projektowaniu siedzisk. W latach 1971–1975 prowadził Pracownię Projektowania Elementu w Katedrze Projektowania Wstępnego PWSSP. Od 1974 docent, w latach 1975–1987 prodziekan, w 1988–1990 dziekan Wydziału Architektury i Wzornictwa (do 1981 Wydział Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego). W latach 1976–1981 kierował Pracownią Projektowania Wstępnego. W 1990–1996 prorektor do spraw nauki PWSSP. Od 1990 profesor (tytularny), od 1994 profesor zwyczajny. W latach 1997–2009 kierownik Pracowni Projektowania Mebla w Katedrze Wzornictwa Przemysłowego, w 2000–2002 kierownik Katedry Projektowania Mebla. Od 2009 na emeryturze.
Zajmował się projektowaniem mebli siedziskowych, problematyką faz projektowych, efektywnością kształcenia i rozumienia procesu projektowego oraz jego skuteczności, co przyczyniło się do stworzenia metody dydaktycznej, polegającej na stymulowaniu zdolności i predyspozycji studentów przy wykorzystywaniu wybranych metod heurystycznych.
Zaprojektował: w 1953–1955 wnętrza okrętowe, m.in. m/s „Marceli Nowotko” i m/s „Feliks Dzierżyński”; w 1955–1960 kompozycje reklam na słupach przystankowych, szyldów i reklam neonowych w restauracji „Fregata” w Kołobrzegu, w restauracji „Nad Nogatem” w Malborku; wystawę „Port Gdański wczoraj, dziś i jutro” w Ratuszu Głównego Miasta w Gdańsku; w 1955–1963 kolorystykę zakładów przemysłowych i elewacji: elewację Gdańskich Zakładów Radiowych T-18 „Unimor”, hale produkcyjne Zakładów Jedwabnych w Turku, elewacje na rynku w Starogardzie Gdańskim, hale produkcyjne Zakładów Rybnych w Gdańsku; w 1957 wnętrze recepcji hotelu Jantar w Gdańsku i kawiarni „Kaprys” w Słupsku – w zespole z Ryszardem Gruszką; w 1960 wnętrze Spółdzielni „Techno-Mechanik” w Gdańsku; w 1961–1962 reklamę wizualną nad sklepem spożywczym PSS nr 1 w Słupsku oraz Sklepem Centrali Rybnej nr 2 w Gdyni; w 1964 kolorystykę hal produkcyjnych Zakładów Produkcji Elementów Budowlanych Reda II – w zespole z Jerzym Zabłockim, wnętrze Domu Rzemiosła w Chojnicach; w 1965 wnętrze Salonu Radiowo-Telewizyjnego w Chojnicach; w 1965–1968 wnętrza pokoi mieszkalnych i sal rekreacyjno-konsumpcyjnych w hotelu zakładowym Kombinatu Celulozowo-Papierniczego w Świeciu; w 1969 salę widowiskowo-klubową dla pracowników służby zdrowia w Chojnicach.
W 1970 stworzył projekt wnętrza Salonu Mody w Gdyni, w 1971 projekt scenografii dla Festiwalu Piosenki w Sopocie – w zespole z Jerzym Zabłockim; w 1969-1978 wnętrza Instytutu Okrętowego Politechniki Gdańskiej – w zespole z Witoldem Wierzbickim, Marią Petrycką, Józefem Augustynem, Andrzejem Krzemińskim, Jerzym Zabłockim (elementy plastyczne), pod kierunkiem Bolesława Petryckiego; w 1978 wnętrza Planetarium Wyższej Szkoły Morskiej – w zespole z Jerzym Zabłockim; w 1979 wyposażenie sali kinowej promu „Georg Ots”; w 1980 wyposażenie salonu na statku szkolnym „Dar Młodzieży” – w zespole z Kazimierzem Chudzickim, pod kierunkiem Romana Sznajdera; w 1985 zestaw mebli hotelowych do kabiny mieszkalnej na statku handlowym w laminatach Formica - seria doświadczalna; w 1989 wyposażenie wnętrza salonu „Cleopatra” na statku „Fantasy” USA – w zespole Katedry Wzornictwa pod kierunkiem prof. Jacka Popka.
Brał udział w targach, wystawach i konkursach: w 1959 w wystawie „Grafika użytkowa” Centralne Biuro Wystaw Artystycznych (CBWA), Sopot; w 1964 w wystawie „Małe wnętrze mieszkalne”; w latach 1965–1972 w targach i wystawach mebli w kraju i za granicą organizowanych przez
Centralę Handlu Zagranicznego (CHZ) „Paged”; w 1966 w wystawie „Wzornictwo – Społeczeństwu”, Warszawa; w 1967 w wystawie „Obraz bez ram”, Sopot; w 1969 w wystawie „Sztuka użytkowa na 25-lecie PRL”, Poznań, Gdańsk; w 1969 w ogólnopolskim konkursie na malarstwo ścienne dla AWP, Warszawa; w 1971 w konkurs na projekt scenografii XI Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie; w 1973 w Ogólnopolskim Konkursie Meblarskim, Poznań; w 1979 w Biennale Sztuki Gdańskiej, Gdynia; w 1980 w Międzynarodowym Triennale Mebla, Poznań; w 1983 w „Giełdzie Projektów”, lnstytut Wzornictwa Przemysłowego (IWP) Warszawa; w 1994 w ogólnopolskim konkursie „Krzesło 1994”, Kraków; w 1996 w międzynarodowy konkurs na projekt mebli „Hokkaido 96”, Japonia; w 1998 w międzynarodowy konkursie na meble dla „Nowego Stylu”; w 1999 w międzynarodowym konkursie na projekt krzesła „IFDA'99 Asahikawa”, Japonia.
W 2016 polska firma Politura wyprodukowała wedle jego projektu krzesło nr 106 „Pająk” i w tym samym roku zaprezentowała je na międzynarodowych targach meblarskich IMM Cologne 2016 w Kolonii. Prototyp krzesła, zaprojektowany w 1967 z rzadkiego drewna afromozji (drewna afrykańskiego), ostatecznie odrzucony przez Centralną Komisję Zjednoczenia Przemysłu Meblarskiego i nie wdrożony do produkcji GFM, po raz pierwszy zaprezentowano wówczas publicznie. Krzesło znajduje się w Kolekcji Wzornictwa Muzeum Narodowego w Warszawie.
Był członkiem Rady Artystycznej przy Zarządzie Okręgowym Związku Polskich Artystów Plastyków w Gdańsku (1978–1982). Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1978) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2005). Żonaty był z Haliną z domu Bortkiewicz (2 XII 1926 – 24 XIII 2020 ), ojciec Andrzeja. Pochowany 5 IV 2017 na Cmentarzu Katolickim w Sopocie. W 2018 na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku odbyła się upamiętniająca go konferencja "Edmund Homa i jego czasy".
Bibliografia:
Archiwum Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, Akta osobowe pracowników, Edmund Homa 1951-2006.
Edmund Homa, opr. Jacek Miler, Gdańsk 2005.
Jóźwicka Bogumiła, Profesor Edmund Homa. Wybrane fakty z życia i twórczości, w: Profesor Edmund Homa i jego czasy, red. Maciej Świtała, Marta Kołacz, Gdańsk 2020, s. 12-41.
Jóźwicki Marek, Metodyka w dydaktyce i twórczości Profesora Edmunda Homy, w: Profesor Edmund Homa i jego czasy, red. Maciej Świtała, Marya Kołacz, Gdańsk 2020, s. 42-87.
Kołacz Marta, Prof. Edmund Homa. Życie i twórczość, w: Profesor Edmund Homa i jego czasy, red. Maciej Świtała, Marta Kołacz, Gdańsk 2020, s. 190-239.
Leśna M., Profesor Edmund Homa – artysta z Chojnic i Trójmiasta, Zeszyty Chojnickie, 31, 2015, s. 221-229.
Paszyn Przybyrad, PRL a współczesność. Porównanie procesu wdrożeniowego mebla siedziskowego na przykładzie krzesła GFM106, w: Profesor Edmund Homa i jego czasy, red. Maciej Świtała, Marta Kołacz, Gdańsk 2020, s. 108-132.
Zelmańska-Lipnica Anna, Edmund Homa, http://aiw.asp.gda.pl/?page_id=20611.
