FALK NANETTE, pianistka
| < Poprzednie | Następne > |
NANETTE (Nannette) FALK (Falk-Auerbach) (10 III 1836 Altona/Hamburg – 19 V 1928 Gdańsk), pianistka żydowskiego pochodzenia. Gry na fortepianie uczyła się w Hamburgu u Jacoba Schmitta (1796–1853) i – razem ze starszym o trzy lata Johannesem Brahmsem – u Eduarda Marxsena (1806–1887). Z rekomendacji śpiewaczki Jenny Lind od 1847 uczyła się u Clary Schumann w Dreźnie, a następnie w Düsseldorfie. Z jej najstarszą córką Marie (1 IX 1841 Lipsk – 14 XI 1929 Interlaken, Szwajcaria) korespondowała do końca życia. W 1855 wzięła kilka lekcji u Ferenca Liszta w Weimarze. Koncertowała od siódmego roku życia, występowała między innymi w Hamburgu, Düsseldorfie, Berlinie, Wiedniu, Paryżu (bywała w domu Gioacchina Rossiniego), Szczecinie, Królewcu.
W Gdańsku wystąpiła na czterech koncertach w Gewerbehaus (Dom Towarzystwa Rzemieślniczego) przy Heilige-Geist-Gasse 82 (ul. św. Ducha) w 1856. 10 stycznia wykonała Sonatę f-moll „Appassionata” op. 57 Ludwiga van Beethovena, Rondo capriccioso E-dur op. 14 Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego, Fantazję-Impromptu cis-moll op. 66 Fryderyka Chopina, Preludium i fugę Johanna Sebastiana Bacha, trzy utwory z cyklu Kinderszenen (Sceny dziecięce) op. 14 Roberta Schumanna, Marsz weselny i Taniec elfów Mendelssohna-Bartholdy’ego w transkrypcji Liszta. Program uzupełniła aria Orfeusza z opery Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka i pieśń Der Lindenbaum (Lipa) Franza Schuberta w wykonaniu mezzosopranistki Friederiki Schneider-Dollé, solistki Teatru Miejskiego w sezonie teatralnym 1848–1849. W zastępstwie Friedricha Wilhelma Markulla, krytyka muzycznego „Danziger Dampfboot”, który w dniu koncertu był w Teatrze Miejskim na pierwszym w Gdańsku przedstawieniu opery Linda di Chamounix Gaetana Donizettiego, entuzjastyczną recenzję napisał Franz August Brandstäter.
Program koncertu 21 stycznia obejmował między innymi Sonatę C-dur op. 53 Ludwiga van Beethovena, Nokturn Fis-dur op. 15 nr 5 i Etiudę Ges-dur op. 10 nr 5 (Na czarnych klawiszach) Fryderyka Chopina, Preludium i fugę cis-dur Johanna Sebastiana Bacha, Traumes Wirren (Majaki senne) op. 12 nr 7 Roberta Schumanna oraz utwory wokalne w wykonaniu Herrmanna Fahrenholtza, tenora Teatru Miejskiego. Recenzję napisał Friedrich Wilhelm Markull, podzielając opinię Franza Augusta Brandstätera.
Podczas koncertu 8 listopada u jej boku wystąpił skrzypek Ferdinand Laub (1832–1875), z którym wykonała Sonatę skrzypcową A-dur „Kreutzerowską” op. 47 Ludwiga van Beethovena, Tarantellę op. 22 nr 5 Henri Vieuxtemps’a, Fantazję na tematy z opery „Otello” G. Rossiniego op. 11 Heinricha Wilhelma Ernsta, sama zaś grała między innymi Berceuse (Kołysanka) Des-dur op. 57 Fryderyka Chopina, Rapsodię węgierską Ferenca Liszta.
11 listopada ponownie wystąpili razem. Wykonali Sonatę skrzypcową G-dur op. 96 i Romans G-dur op. 40 Ludwiga van Beethovena, Koncert skrzypcowy e-moll op. 64 Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego, ponadto Ferdinand Laub grał Chaconne z Partity d-moll na skrzypce solo Johanna Sebastiana Bacha, a Nanette Falk – Nokturn i Poloneza Chopina, Traumes Wirren Roberta Schumanna, Etiudę koncertową „La chasse” (Polowanie) op. 29 Stephena Hellera. Anonsowane w prasie programy koncertów podpisali: Maximilian Behrend, Carl Robert von Frantzius (zięć Gottfrieda Götza), adwokat Johann Carl Liebert (1815–1868), Heinrich Theophil Leopold Piwko, Julius Semon i Franz Anton Weber, właściciel księgarni muzycznej przy Langgasse 78 (ul. Długa; zob. tabela: Księgarnie w latach 1800–1945).
W 1867 wyjechała do siostry mieszkającej w Baltimore. Tam poślubiła Josepha Auerbacha (26 VII 1830 Gdańsk 1830 – 1 V 1904 Gdańsk), antykwariusza i bibliotekarza, syna rabina Salomona Leisera Auerbacha (16 IV 1803 Stare Szkoty – 7 VII 1885 Gdańsk; nazwisko nadane przez władze pruskie w 1817) i Susanny z domu Jacobstamm (11 II 1806 Warszawa – 11 IX 1869 Stare Szkoty). Dawała recitale, między innymi w Baltimore, Waszyngtonie, Nowym Jorku, organizowała też koncerty kameralne. W latach 1871–1883 uczyła gry na fortepianie w Peabody Institute of The Johns Hopkins University w Mount Vernon (konserwatorium muzyczne w dzielnicy Baltimore). Około 1883 przyjechała do Gdańska razem z mężem i trojgiem dzieci. Zamieszkała przy Altstädtischer Graben 93 (ul. Podwale Staromiejskie), później przy Langgarten 52 (ul. Długie Ogrody). Od śmierci męża mieszkała przy Straussgasse 2 (ul. Chłodna).
Po jej śmierci „Gazeta Gdańska” zamieściła wspomnienie napisane przez Halinę Kubacz-Dudzińską (30 VIII 1899 Gdańsk – 4 III 1979 Sopot), córkę Franciszka Leona Kubacza i Heleny z domu Starorypińskiej, która często odwiedzała ją w ostatnim okresie życia.
O jej trojgu dzieciach wiadomo niewiele. Syn Max Auerbach w 1905 mieszkał z matką przy Langgarten 52. Jako właściciel ogrodnictwa w 1933 miał sklep z nasionami (Sämereien) przy Heilige-Geist-Gasse 34 (ul. św. Ducha). Córka Susanne Auerbach w 1905 mieszkała z matką przy Langgarten 52. Brak informacji o trzecim dziecku Nanette Falk.
