DOLINA POTOKU PROCHOWEGO
| < Poprzednie | Następne > |
DOLINA POTOKU PROCHOWEGO (także Dolina Świeżej Wody, Dolina Ewy), w ► Trójmiejskim Parku Krajobrazowym, nad uchodzącym do ► Potoku Oliwskiego ► Potokiem Prochowym (Frischwasser – Potok Świeżej Wody, Potok Ewy) i drogą z ► Oliwy do ► Owczarni, na północ od równolegle położonej ► Doliny Marnych Mostów, między wzgórzami Wilk (dawniej Kaiser Wilhelmsberg / Wzgórze Cesarza Wilhelma) na północy i ► Konik na południu, w sąsiedztwie ► Miejskiego Ogrodu Zoologicznego Wybrzeża. Łączy się z niżej położoną ► Doliną Powagi.
U źródeł Potoku Prochowego znajduje się ► rezerwat przyrody Źródliska w Dolinie Ewy, utworzony w 1983 (około 12 ha), fragment doliny erozyjnej z chronionymi zbiorowiskami roślinnymi. Przy potoku, na terenie należącym (do kasaty 1 X 1831) do ► opactwa cystersów w Oliwie, powstały dwa młyny (► młyny nad Potokiem Oliwskim i dopływami). Wyżej położony Młyn XXII nad Potokiem Oliwskim, wspomniany po raz pierwszy w 1811, prawdopodobnie cały czas pracował jako folusz, zlikwidowany w 2. połowie XIX wieku. Poniżej funkcjonował Młyn XXI, zwany Młynem Prochowym (Pulvermühle; ul. Kościerska 10), czynny od końca XVI wieku jako najpewniej młyn prochowy. W 1598 wydzierżawił go od klasztoru oliwskiego za 4000 guldenów Hans Macker (jego syn Hans 26 I 1644 otrzymał kupieckie ► obywatelstwo Gdańska), w 1600 dzierżawcą został mistrz prochowniczy (Pulvermachermeister) Paulus Vorhoff, który w 1636 odsprzedał dzierżawę Arnoldowi Uphagenanowi (1602–1660). W 1710 opat ► Kazimierz Benedykt Dąbrowski wystawił nowy przywilej dla kolejnego dzierżawcy, kupca gdańskiego Carla Beniamina Heinrichsdorffa (1682–1733).
W 1822 Salomon Moeske przebudował młyn prochowy na młyn zbożowy, czynny do XX wieku. Budynek o konstrukcji szkieletowej, z wysokim przyziemiem, z poddaszem, nakryty dwuspadowym dachem. Po 1945 zaadaptowany na budynek mieszkalny, od lat 80. XX wieku magazyn na terenie ► Miejskiego Ogrodu Zoologicznego Wybrzeża. Obok dom murowany z około 1800.
