DELONG TEODOR, dyrektor III LO, komendant Morskiej Chorągwi Harcerstwa
| < Poprzednie | Następne > |
TEODOR DELONG (25 III 1911 Stanisławów koło Wrześni – 1 III 1992 Gdańsk), komendant Morskiej Chorągwi Harcerstwa ( harcerstwo), dyrektor III Liceum Ogólnokształcącego (LO) w Gdańsku. Syn Adolfa (11 II 1875 Stanisławów – 19 I 1948), z zawodu introligatora, kolejarza, po 1918 policjanta, i Teresy z domu Bollenbach (1 VIII 1884 Stanisławów – 13 V 1934 Praszka województwo opolskie). Miał pięciu braci i dwie siostry. Ukończył szkołę podstawową w Skomlinie, w 1930 uzyskał maturę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Ostrzeszowie. W roku szkolnym 1930/1931 był nauczycielem w dwuklasowej wiejskiej szkole podstawowej w Przytocznicy w powiecie ostrzeszowskim, w roku szkolnym 1931/1932 w Szklarce Przygodzickiej w powiece Odolanów.
Jesienią 1932 powołany do odbycia rocznej służby wojskowej w Szczypiornie pod Kaliszem, zakończył ją w stopniu plutonowego podchorążego. Od wiosny 1934 pracował w szkole podstawowej w Zdunach koło Krotoszyna. Po wakacyjnych ćwiczeniach wojskowych w Ostrowie Wielkopolskim, za zgodą Obwodowego Inspektoratu Szkolnego w Krotoszynie, przeniesiony został do pracy w Szkole Podstawowej nr 4 w Gdyni, w której prowadził też lekcje dla uzupełniających swoje podstawowe wykształcenie podoficerów Marynarki Wojennej. W roku szkolnym 1935/1936 nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 6 w Gdyni-Obłużu, po zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego od wiosny 1936 nauczyciel mianowany. W czasie wakacji przebywał na obozie instruktorów harcerskich w Baligrodzie, po którym został drużynowym w Szkole Podstawowej nr 4. W latach 1938–1939 był hufcowym VI Hufca Harcerzy w ramach Morskiego Rejonu Harcerzy w Gdyni. W 1937 brał udział w Jamboree w Holandii, zwiedzając przy okazji Brukselę i Paryż.
W listopadzie 1938 powołany został do 2. Morskiego Batalionu Strzelców w Gdyni i jako dowódca plutonu moździerzy skierowany do zajęcia Zaolzia. W czerwcu 1939 złożył egzamin wstępny na Wyższy Kurs Nauczycielski w Warszawie. W sierpniu tego roku zmobilizowany, jako dowódca plutonu moździerzy 2. Morskiego Pułku Strzelców brał udział w obronie Wybrzeża. Od 19 września w niewoli, przebywał w Oflagu IIA w Prenzlau (Brandenburgia), IIE w Neubrandenburgu i VI B w Dössel (Nadrenia Północna - Westfalia). W obozach jenieckich ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski, był słuchaczem dwuletniego Studium Pedagogiczno–Społecznego. 1 IV 1945 wyzwolony przez armię amerykańską. Na polecenie prezesa Koła Nauczycielskiego zorganizował szkołę dla wysiedlonych polskich dzieci w obozie w Höxter (Nadrenia Północna - Westfalia), w której pracował od maja 1945 do czerwca 1946, następnie zatrudniony został w Centrali Szkolnictwa Polskiego.
Od czerwca 1947 ponownie w Gdyni, był kierownikiem Wydziału Programowego w Komendzie Chorągwi Harcerzy. Odmówił propozycji kierowania Szkołą Podstawową nr 6 w Gdyni–Obłużu, przyjął natomiast pracę nauczyciela w Szkole Podstawowej nr 18 w Gdańsku, w następnym roku szkolnym nauczał w gdańskim Liceum Spółdzielczym. W 1948 został zastępcą komendanta chorągwi, a jesienią tego roku komendantem Gdańsko-Morskiej Chorągwi Harcerzy, urlopowany przez kuratorium do pracy w ZHP. W 1949 otrzymał stopień harcmistrza oraz doprowadził do połączenia Chorągwi Harcerek i Harcerzy w Morską Chorągiew Harcerstwa.
W 1950 zwolniony został funkcji komendanta Chorągwi. Od jesieni tego roku był dyrektorem III LO w Gdyni, od 1952 do 1956 III LO w Gdańsku, od września 1956 do 1961 wizytatorem liceów ogólnokształcących w kuratorium gdańskim. W Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku w 1959 ukończył (przerwane w 1939) studia nauczycielskie, magister historii. W latach 1961–1969 był inspektorem szkolnym w Gdańsku, w 1969–1971 dyrektorem Okręgowego Ośrodka Metodycznego (od 1967 w Sopocie) ( Centrum Edukacji Nauczycieli). Od 1971 na emeryturze.
Jednocześnie od jesieni 1956 powrócił do pracy w ZHP, w składzie pierwszej Komendy Chorągwi Harcerstwa w Gdańsku był kierownikiem Wydziału Programowego. W latach 1957–1960 był m.in. wizytatorem Komendy Chorągwi, członkiem Komisji Weryfikacyjnej dla instruktorów, członkiem Komisji Stopni Instruktorskich oraz sekretarzem Wojewódzkiej Rady Przyjaciół Harcerstwa. W latach 1960–1961 zastępca komendanta chorągwi, w 1959–1964 członek Rady Naczelnej ZHP, w 1964–1974 członek Rady Chorągwi, w 1969–1974 przewodniczący Komisji Instruktorskiej Chorągwi. W 1974 twórca Komisji Historycznej Chorągwi i jej pierwszy przewodniczący, w 1976 przekształcił ją w
Harcerski Krąg Seniorów „Korzenie” i do 1984 był jego pierwszym komendantem.
Od 1930 członek Związku Nauczycielstwa Polskiego, między innymi w latach 1969–1971 przewodniczący Rady Zakładowej ZNP. Od 1950 członek Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, następnie Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Od 1950 członek Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, m.in. wiceprezes Oddziału Dzielnicowego Gdańsk–Wrzeszcz–Oliwa. W latach 1961–1969 członek Szkolnego Związku Sportowego, m.in. prezes Zarządu Miejskiego w Gdańsku.
Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Złotym Krzyżem Za Zasługi dla ZHP z Rozetą–Mieczami. Od 1948 mąż Anny z domu Łabuckiej (17 XII 1909 – 26 II 1978 Gdańsk), nauczycielki, ojciec Wandy (ur. 1954), zamężnej Makowskiej, także nauczycielki. Od 1979 żonaty z Wandą z domu Antoniak (2 XII 1915 – 28 X 1997 Gdańsk). Pochowany z pierwszą żoną na cmentarzu Srebrzysko.
