BLUKIS MICHAŁ, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
MICHAŁ BLUKIS (20 V 1904 Wilno – 5 IV 1972 Gdańsk), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu sierżanta rezerwy, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Feliksa i Katarzyny z domu Muraszko, brat Mikołaja (1895–1945), Władysława i Marii. W 1923 absolwent czterech klas Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie. Od 1923 do 1926 pracownik Zakładów Przyrządów Celowniczych „Cel” w Wilnie. W 1925 powołany do odbycia czynnej służby wojskowej w 2. Pułku Saperów Kolejowych w Jabłonnie. Ukończył szkołę podoficerską i pozostał w służbie zawodowej. W kwietniu 1926 przeniesiony do Kompanii Silników Spalinowych w Modlinie.
W czerwcu 1926 przeniesiony do WST i przydzielony do plutonu technicznego na stanowisko magazyniera, następnie pracownika kancelarii technicznej. 1 X 1928 zwolniony ze służby wojskowej do rezerwy i przyjęty jako pracownik cywilny WST – niższy funkcjonariusz kontraktowy na stanowisku mechanika-elektromontera. Działacz organizacji polonijnych w Gdańsku: Towarzystwa Byłych Powstańców i Wojaków, Związku Podoficerów Rezerwy, Klubu Sportowego Gedanii, Rady Sportowej, oraz Gminy Polskiej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. Instruktor strzelecki w ramach Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Brzeźnie i Nowym Porcie.
Jako pracownik cywilny WST zmobilizowany 24 VIII 1939 w stopniu sierżanta rezerwy. Od 1 IX 1939 aż do kapitulacji WST walczył w obsadzie placówki „Elektrownia”. W niewoli od 7 września (numer jeńca 2476) przebywał w Stalagu I A Stablack (obecnie Stabławki, gmina Górowo Iławeckie, powiat bartoszycki, województwo warmińsko-mazurskie). 24 (25?) IV 1941 przeniesiony do Stalagu XXI A w Schildbergu (obecnie Ostrzeszów). Z powodu choroby w 1942 zwolniony z niewoli. Zamieszkał w Poznaniu u rodziny innego z obrońców Westerplatte, Michała Gawlickiego. Podjął pracę w charakterze montera w miejscowej firmie Siemens-Schuckert.
Po wyzwoleniu w 1945 wstąpił do Milicji Obywatelskiej. 4 IV 1945 przybył do Gdańska z grupą przedstawicieli MO z Poznania, pod dowództwem kpt. Mieczysława Konwizora (zob. Milicja Obywatelska). 1 XI 1946 był zastępcą szefa Wydziału Konsumów (WK) Komendy Wojewódzkiej MO, od 1 I 1949 inspektor, od 1 VII 1949 do 15 III 1951 zastępca szefa WK w gdańskim Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. Od 10 VIII 1953 sekretarz wojewódzki Komitetu Kultury Fizycznej w Gdańsku. Członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Od 1959 na rencie inwalidzkiej.
Od pierwszych dni pobytu w Gdańsku włączył się w organizowanie gdańskiego sportu. Był współzałożycielem Milicyjnego Klubu Sportowego oraz Okręgowych Związków: Bokserskiego i Piłkarskiego. Uzyskał uprawnienia państwowe sędziego bokserskiego, a następnie instruktora sędziów bokserskich. Na emeryturze sekretarz Okręgowego Związku Bokserskiego w Gdańsku.
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1945), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1954), Brązowym Medalem „Za długoletnią służbę” (1938), Odznaką Grunwaldzką (1946), Medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1984 pośmiertnie), Medalem za Odrę, Nysę i Bałtyk (1947), Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), Złotą Odznaką Polskiego Związku Bokserskiego (1963), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1960), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (1965), Medalem „Za zasługi w Tysiącleciu Państwa Polskiego 966-1966” (1966), Medalem „Założenie Gminy Polskiej w Macierzy Szkolnej 1921–1971" (1971).
Żonaty był z Ireną z domu Tylewską (10 X 1910 – 10 X 1993 Gdańsk), ojciec Barbary, absolwentki farmacji Akademii Medycznej w Gdańsku, pracownicy apteki Państwowego Szpitala Klinicznego nr 2 w Gdańsku. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko. Pośmiertnie, od 21 V 1998, wspólnie z innymi Westerplatczykami od honorowy obywatel miasta Gdańska.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta KGRP, sygn. 259/1068, k. 61, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 52 z dnia 29 września 1938 r.
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 2012 (wyd. 2 uzupełnione i poprawione).
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023 (przez indeks).
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski, Warszawa 1978.
