BEREŚNIEWICZ ALEKSANDER, wykładowca Politechniki Gdańskiej, kapitan żeglugi wielkiej jachtowej
| < Poprzednie | Następne > |
ALEKSANDER BEREŚNIEWICZ (18 III 1908 Strecieńsk, Syberia – 5 I 2007 Gdańsk), starszy wykładowca Politechniki Gdańskiej (PG), kapitan żeglugi wielkiej jachtowej, harcerz, nauczyciel wychowania fizycznego, trener. Syn zesłańców syberyjskich Jana i Heleny z domu Ejdrygiewicz. Brat m.in. Janiny (15 VI 1906 – 13 III 1971 Gdańsk) i Władysława (20 VII 1912 – 3 X 2000 Gdańsk).
W 1919 był harcerzem w hufcu żeglarskim we Władywostoku. W 1924 z grupą sierot przyjechał z Syberii do Wejherowa, wychowanek tamtejszego Domu Wychowawczego Dzieci Syberyjskich dr Józefa Jakóbkiewicza (lekarza sanitarnego we Władywostoku). W latach 1924–1928 należał do Harcerskiego Hufca Syberyjskiego im. Tadeusza Kościuszki w Wejherowie, m.in. w 1927 był bosmanem na jachcie „Beniowski” w rejsach z Gdyni do Helu. W 1928 absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Warszawie. W latach 1929–1930 był wychowawcą w Bursie dla Dzieci z Dalekiego Wschodu w Warszawie. W 1930 instruktor w Państwowym Ośrodku Morskim w Gdyni, w 1932 absolwent Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie. Od 1 IX 1932 do 1 IX 1933 nauczyciel w Prywatnym Gimnazjum w Warszawie. W 1933 uzyskał dyplom kapitana jachtowej żeglugi morskiej i do sierpnia 1939 był nauczycielem gimnastyki i pływania w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, jednocześnie w latach 1937–1939 – w Prywatnym Męskim Liceum i Gimnazjum Towarzystwa Szkół Średnich nr 803 w Gdyni. W 1937 zdał egzamin pedagogiczny na Uniwersytecie Poznańskim, uzyskując dyplom nauczyciela szkół średnich.
W 1935 był III oficerem na jachtach Związku Harcerstwa Polskiego „Temida I”, „Zawisza Czarny” (dowódca Mariusz Zaruski) w dwóch rejsach do Helsinek i Tallina. W 1937 był współzałożycielem Nauczycielskiego Ośrodka Morskiego w Gdyni, gdzie od 13 IX 1937 do sierpnia 1939 pełnił funkcję wicekomandora. W sierpniu 1939 kapitan na jachcie „Mohort” (typu kecz, pierwsza w Polsce konstrukcja stalowa, armator: Oddział Morski Oficerskiego Yacht Klubu Rzeczypospolitej Polskiej w Gdyni) w rejsie z nauczycielami ze Szkoły Budowy Maszyn w Tczewie i szkoły powszechnej w Chojnicach do szwedzkich portów Visby, Kalmar. Do Gdyni powrócił 29 VIII 1939, wysiedlony we wrześniu do Generalnego Gubernatorstwa. W latach 1940–1944 pracował jako konwojent w firmie spedycyjnej Hartwig w Warszawie. Po upadku powstania warszawskiego przebywał w Ożarowie.
W latach 1945–2007 mieszkał w Gdańsku. Od września 1945 do marca 1950 pracował w Hurtowni Artykułów Aptecznych „Chemopharm” sp. z o.o. (Gdańsk-Wrzeszcz, ul. Gołębia 5), gdzie pełnił funkcję kierownika administracyjnego, a od stycznia do marca 1950 – likwidatora. Od 1 IX 1948 do 1 IX 1951 pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego w Gdańskich Technicznych Zakładach Naukowych, w latach 1950–1951 – w Liceum Budowy Okrętów, od sierpnia 1951 do sierpnia 1952 – w Technikum Budowy Okrętów w Gdańsku ( Conradinum). W latach 1951–1991 pracował w Studium Wychowania Fizycznego PG jako instruktor pływania, piłki ręcznej (posiadał uprawnienia trenera I klasy), piłki nożnej, piłki koszykowej i lekkoatletyki. W latach 1957–1973 był zastępcą kierownika Studium Wychowania Fizycznego, od 1972 – starszym wykładowcą. Jednocześnie w roku szkolnym 1968/69 uczył w pierwszej w Gdańsku klasie sportowej o specjalizacji piłki ręcznej, zorganizowanej w Szkole Podstawowej nr 50, a od 1 IX 1969 do 30 IX 1970 był także nauczycielem w gdańskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP), a w latach 1970–1972 – instruktorem wychowania fizycznego z piłki koszykowej w gdańskiej Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego. Od 1 IX 1970 do 30 IX 1973 pracował także w sekcji piłki ręcznej gdańskiego Akademickiego Związku Sportowego, wchodził w skład jego Zarządu. Od 1973 na emeryturze.
Był jednym z inicjatorów budowy, w 1956, w kompleksie ówczesnego Studium Wychowania Fizycznego, basenu oraz powstania hali sportowej do piłki ręcznej (obecne Centrum Sportu Akademickiego PG przy al. Zwycięstwa). Był również inicjatorem trójmiejskich, międzyuczelnianych zawodów w piłce koszykowej (PG, WSP, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Sopocie, Państwowa Szkoła Morska w Gdyni).
Związany był z gdańskimi klubami żeglarskimi: Akademickim Klubem Morskim i Yacht Klubem Północnym. W 1956 zajął trzecie miejsce w regatach na dystansie 300 mil po Morzu Bałtyckim na jachcie „Temida II” Polskiego Związku Żeglarskiego. W 1958 wygrał regaty na Morzu Północnym („Ostsee Woche”) na jachcie „Ewa”. 22 XI 1958 uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej jachtowej. W 1970 podczas Międzynarodowego Tygodnia Zatoki Gdańskiej, na jachcie „Folkboat” zajął trzecie miejsce w eliminacjach w celu wyboru reprezentanta Polski w samotnych zawodach żeglarskich. Od 1 do 21 VI 1971 uczestniczył w eliminacjach do zimowego transatlantyckiego rejsu na jachcie „Swarożyc II” – samotnej podróży na dystansie 600 mil po Morzu Bałtyckim,
po której zyskał pseudonim „Kapitan Mróz”. W 1980 był kapitanem jachtu „Wołodyjowski” Yacht Klubu Stal Stoczni Północnej, który opłynął Islandię. W tym samym roku pełnił też funkcję kapitana na jachcie „Wołodyjowski” w Operacji Żagiel z Gdyni do Kanady. W 1984 był kapitanem-dublerem (1 kapitan: Mario Sas–Bojarski) na jachcie „Wojewoda Pomorski”. Był jednym z projektantów jachtu „Politechnika Gdańska”, którego w 1995 był kapitanem w rejsie po Morzu Bałtyckim.
W 1951 odbudował kamienicę w Gdańsku, odebraną mu w wyniku komunalizacji mienia prywatnego. Był w latach 1932–1939 członkiem Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego „Czarna Czwórka” w Gdyni, 1931–1965 – Akademickiego Związku Morskiego (1949–1956: Akademickiego Zrzeszenia Sportowego), Zrzeszenia Studentów Polskich na Politechnice Gdańskiej, Polskiego Związku Żeglarskiego, Yacht Klubu Stal przy Stoczni Północnej w Gdańsku, 1933–1990 – Związku Nauczycielstwa Polskiego, Związku Harcerstwa Polskiego. Był członkiem honorowym Polskiego Związku Żeglarskiego (1987) i Akademickiego Klubu Morskiego w Gdańsku.
Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1971), odznakami „Za Zasługi dla Gdańska”, „Zasłużony Działacz Żeglarstwa Polskiego” (1958), „Zasłużony Działacz Ruchu Fizycznego” (1968), złotą odznaką AZS i honorowym medalem 50-lecia AZS (1971), wyróżnieniem „Rejs Roku 1971”, otrzymał nagrodę specjalną Polskiego Związku Żeglarskiego „za całokształt dokonań żeglarskich” (1986), nagrodę „Conrada” Bałtyckiego Bractwa Jungów (2000).
Żonaty z Petronelą (14 VIII 1912 Kamyszlew – 4 II 1980 Gdańsk) z domu Jancewicz, córką Piotra i Marianny z domu Meleszkiewicz, nauczycielką, harcerką, w latach 1934–1935 drużynową żeńskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego przy Gimnazjum Urszulanek w Gdyni. Ojciec Mariusza (1 I 1940 Warszawa – 25 III 1988 Gdańsk), Wiktora (1 I 1945 Ożarów – 3 II 1997 Gdańsk) i Ewy Elżbiety Bereśniewicz- Kozłowskiej (ur. 23 IX 1950 Gdańsk), absolwentki Wydziału Elektroniki PG, żeglarki, kapitana żeglugi wielkiej jachtowej, wicekomandor Akademickiego Klubu Wychowania Morskiego Ligi Morskiej i Rzecznej, od 2014 członkini Rady Nadzorczej AWEK Sp. z o.o., producenta systemów informatycznych, wcześniej członkini rad nadzorczych spółek związanych z obsługą kart płatniczych.
Pochowany na cmentarzu w Oliwie. 29 VI 2019 w Alei Żeglarstwa Polskiego na południowym falochronie gdyńskiej mariny odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
9 dni „Kapitana Mroza”, „Morze”, nr 2, 1972, s. 25.
