ZIMNY KAZIMIERZ FRANCISZEK, lekkoatleta, olimpijczyk, trener

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
{{web}}
 
{{web}}
 +
[[File: Kazimierz_Zimny_1959.jpeg |thumb| Kazimierz Zimny podczas treningu z [[ŻYLEWICZ JÓZEF | Józefem Żylewiczem]], 1959]]
 
[[File: Zimny_Kazimierz.JPG |thumb| Kazimierz Zimny na czele biegu podczas Przełajowych Mistrzostw Polski, 1966]]
 
[[File: Zimny_Kazimierz.JPG |thumb| Kazimierz Zimny na czele biegu podczas Przełajowych Mistrzostw Polski, 1966]]
'''KAZIMIERZ FRANCISZEK ZIMNY''' (ur. 4 VI 1935 Tczew), lekkoatleta, [[OLIMPIJCZYCY GDAŃSCY | olimpijczyk]], trener, działacz sportowy i związkowy. Syn Władysława i Heleny, brat Felicji (ur. 1932) i Witolda (ur. 1940). Pierwsze trzy lata edukacji (1942–1944) spędził w szkole niemieckiej, po II wojnie światowej ukończył Szkołę Podstawową nr 4, od 1951 uczeń Zasadniczej Szkoły Metalowej w Tczewie. Karierę sportową zaczynał jako sternik w czwórce wioślarskiej Kolejowego Klubu Sportowego Unia Tczew, do biegania namówiony w 1952 po szkolnych eliminacji Biegów Narodowych przez [[ŻYLEWICZ JÓZEF | Józefa Żylewicza]]. W 1954 mistrz Polski juniorów w na 1500 metrów, w 1955 rekordzista Polski na tym dystansie i wicemistrz Polski seniorów w biegach przełajowych. 
+
[[File: Kazimierz_Zimny.jpg |thumb| Kazimierz Zimny (pierwszy z prawej) podczas Gdańskiej Gali Sportu 2015]]
Początkowo trenował w tczewskich klubach SKS (1953), Start (1954), Wisła (1955), następnie – w okresie służby wojskowej –  OWKS (Zawisza) Bydgoszcz (1955–1957). W latach 1958–1967 zawodnik [[LECHIA | Lechii]]. <br/><br/>
+
'''KAZIMIERZ FRANCISZEK ZIMNY''' (4 VI 1935 Tczew – 30 VI 2022 Gdańsk), lekkoatleta, [[OLIMPIJCZYCY GDAŃSCY | olimpijczyk]], trener, działacz sportowy i związkowy. Syn Władysława i Heleny, brat Felicji (ur. 1932) i Witolda (ur. 1940). Pierwsze trzy lata edukacji (1942–1944) spędził w szkole niemieckiej, po II wojnie światowej ukończył Szkołę Podstawową nr 4, od 1951 uczeń Zasadniczej Szkoły Metalowej w Tczewie.<br/><br/>
 +
Karierę sportową zaczynał jako sternik w czwórce wioślarskiej Kolejowego Klubu Sportowego Unia Tczew. Do biegania namówiony w 1952 przez dojeżdżającego z Gdańska trenera Startu Tczew Tadeusza Tessmera, po wygraniu tczewskiego biegu na 1000 m w ramach SPO (Sprawni do Pracy i Obrony). Zawodnik tczewskich klubów SKS (1953), Start (1954), Wisła (1955). Jako junior w 1953 zajął trzecie miejsce w wojewódzkim finale Biegu Narodowego na 1500 m, w okręgowej Spartakiadzie Zrzeszenia Start był pierwszy w biegach na 800 i 1500 m, w listopadzie zwyciężył w wojewódzkim biegu juniorów na przełaj na 2000 m. W 1954, podczas mistrzostw Polski w biegach przełajowych seniorów w Olsztynie na 3000 m zajął szóste miejsce. W tym samym roku mistrz i rekordzista Polski juniorów w biegu na 1500 m (4:01,2). Od wiosny 1954 pozostawał pod opieką [[ŻYLEWICZ JÓZEF | Józefa Żylewicza]] (opracował specjalny plan treningów). W 1955 zdobył tytuł wicemistrza Polski seniorów w biegu przełajowym na 3000 m, 25 września tego roku w kategorii seniorów w meczu korespondencyjnym sportowców wiejskich LZS Polska – Sokol CSRS – Traktor NRD zajął w Krakowie pierwsze miejsce w biegu na 5000 m (po raz pierwszy występował na tym dystansie), wynikiem 14:28,6 uzyskał siódmy czas w historii Polski i ustanowił rekord okręgu gdańskiego. W tym też roku trafił do kadry i był rezerwowym (w biegu na 5000 m) w Warszawie w II Międzynarodowych Igrzyskach Sportowych Młodzieży. Od końca 1955 do 1957 odbywał służbę wojskową w OWKS (Zawisza) Bydgoszcz. W latach 1958–1967 zawodnik [[LECHIA | Lechii]], w 1960 otrzymał mieszkanie przy ul. Toruńskiej. <br/><br/>
 
Po wczesnej stracie rodziców, po ukończeniu szkoły zawodowej pracował w Pomorskiej Fabryce Gazomierzy w Tczewie, następnie jako trzyzmianowy tokarz w tamtejszych zakładach Technicznej Obsługi Rolnictwa, w dziale głównego mechanika jako weryfikator obrabiarek. Po odbyciu służby wojskowej podjął pracę w Gdańskich Zakładach Remontowo-Montażowych w Gdańsku-Oliwie. Równolegle uczył się w Technikum Mechanicznym w Gdyni. Po maturze został w swoim zakładzie zastępcą kierownika kontroli technicznej. <br/><br/>
 
Po wczesnej stracie rodziców, po ukończeniu szkoły zawodowej pracował w Pomorskiej Fabryce Gazomierzy w Tczewie, następnie jako trzyzmianowy tokarz w tamtejszych zakładach Technicznej Obsługi Rolnictwa, w dziale głównego mechanika jako weryfikator obrabiarek. Po odbyciu służby wojskowej podjął pracę w Gdańskich Zakładach Remontowo-Montażowych w Gdańsku-Oliwie. Równolegle uczył się w Technikum Mechanicznym w Gdyni. Po maturze został w swoim zakładzie zastępcą kierownika kontroli technicznej. <br/><br/>
Trzydziestosiedmiokrotny reprezentant Polski w meczach międzynarodowych (1956–1966: 43 starty, 21 zwycięstw indywidualnych). Dwukrotny uczestnik igrzysk olimpijskich: w Melbourne (1956, bez sukcesu, kontuzja) i w Rzymie (1960, brązowy medal w biegu na 5 km). Do wyjazdu do Melbourne nie był przewidziany, zakwalifikował się w ostatniej chwili uzyskując na zwodach górniczych w Brukseli czwarty na świecie wynik na 5 km. Wicemistrz Europy w Sztokholmie (1958) i w Belgradzie (1962). Mistrz Polski w biegach: na 1500 m (1956), na 5 km (1960, 1965 i 1966), w biegach przełajowych na 8 km (1964) i 6 km (1966 i 1967). Czterokrotny rekordzista kraju (3 km, 5 km, 10 km oraz w sztafecie 4 x 1500 m). Członek lekkoatletycznego „Wunderteamu” Jana Mulaka, obok Józefa Chromika, Zdzisława Krzyszkowiaka i Mariana Jochmana w latach 60. XX w. zaliczany do światowej czołówki długodystansowców. Karierę sportową zakończył 30 IX 1967.<br/><br/>
+
Trzydziestosiedmiokrotny reprezentant Polski w meczach międzynarodowych (1956–1966: 43 starty, 21 zwycięstw indywidualnych), debiutował 8 VII 1956 w Poznaniu, w spotkaniu Polska–Węgry (107:104), trzeci na 3000 m. Dwukrotny uczestnik igrzysk olimpijskich: w Melbourne (1956 – w barwach OWKS Bydgoszcz, bez sukcesu, kontuzja nogi: pęknięcie kości) i w Rzymie (1960 – w barwach Lechii , brązowy medal w biegu na 5000 m). Do wyjazdu do Melbourne nie był przewidziany, zakwalifikował się w ostatniej chwili, 18 X 1956 wygrywając i uzyskując na zawodach w Brukseli (zorganizowanych na rzecz pomocy ofiarom katastrofy górniczej w Belgii) czwarty na świecie wynik na 5000 m (13:58,6). Wicemistrz Europy w Sztokholmie (1958) i w Belgradzie (1962). Mistrz Polski w biegach: na 1500 m (1956), na 5000 m (1960, 1965 i 1966), w biegach przełajowych na 8000 m (1964) i 6000 m (1966 i 1967), w 1957 i 1959 czwarty na 1500 m. W 1963 został międzynarodowym mistrzem Anglii w biegu na 3000 m.<br/><br/>
Od 1965 (jeszcze w trakcie kariery sportowej) trener sekcji lekkiej atletyki Lechii, w latach 1974–1975 i 1979 trener Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. 10 IV 1969 absolwent Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego (później Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego) w Poznaniu, w maju tego roku uzyskał uprawnienia trenerskie I klasy. W latach 1972–1974 nauczyciel WF-u w [[ZESPÓŁ SZKÓŁ ŁĄCZNOŚCI | Technikum Łączności w Gdańsku]], w latach 1974–1991 w Studium Wychowania Fizycznego [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytetu Gdańskiego]]. Od 1980 doktor na podstawie pracy ''Wpływ stosowanych środków treningowych na wynik sportowy juniorów i juniorek w biegach na średnie i długie dystanse''.<br/><br/>
+
Startował między innymi w paryskim biegu „L’Humanité” na 10.000 m: w 1958 zajął czwarte miejsce, w 1961 – drugie, w 1963 był pierwszy. W 1961 wygrał bieg o Puchar Ilustrowanego Kuriera Polskiego w Bydgoszczy, w tym samym roku w Memoriale im. Janusza Kusocińskiego wygrał na 3000 m i pobił rekord Polski. Rekordy Polski bił także na nietypowym dystansie 2 mil, 5000 m, 10.000 m oraz w sztafecie 4 x 1500 m. Zwycięzca wielu mitingów lekkoatletycznych, między innymi 18 X 1961 w Bolonii na 5000 m; w czerwcu 1963 w Moguncji na 3000 m. Członek lekkoatletycznego „Wunderteamu” Jana Mulaka, obok Józefa Chromika, Zdzisława Krzyszkowiaka i Mariana Jochmana w latach 60. XX w. zaliczany do światowej czołówki długodystansowców. Karierę sportową zakończył 30 IX 1967, startując na stadionie Lechii w meczu o wejście do I ligi lekkoatletycznej (wygrał bieg na 10.000 m – 30:10,0).<br/><br/>
W 1980 członek i działacz [[NIEZALEŻNY SAMORZĄDNY ZWIĄZEK ZAWODOWY „SOLIDARNOŚĆ” REGION GDAŃSKI | NSZZ „Solidarności”]], przewodniczący regionalnej i wiceprzewodniczący Sekcji Krajowej Kultury Fizycznej i Sportu, z jej ramienia uczestniczący w zespole przygotowującym projekt ustawy sejmowej o kulturze fizycznej. Wieloletni członek Polskiego Komitetu Olimpijskiego, prze cztery kadencje zasiadał w jego Zarządzie. Współzałożyciel i wiceprzewodniczący Towarzystwa Olimpijczyków Polskich. W 1989 uczestnik debaty na temat naprawy polskiego sportu, podczas tworzenia rządu przez [[BIELECKI JAN KRZYSZTOF| Jana Krzysztofa Bieleckiego]] był kandydatem (odmówił) na ministra sportu.<br/><br/>  
+
Od 1965 (jeszcze w trakcie kariery sportowej) trener sekcji lekkiej atletyki Lechii, w latach 1974–1975 i 1979 trener Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. 10 IV 1969 absolwent Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego (później Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego) w Poznaniu, w maju tego roku uzyskał uprawnienia trenerskie I klasy. W latach 1972–1974 nauczyciel WF-u w [[ZESPÓŁ SZKÓŁ ŁĄCZNOŚCI | Technikum Łączności w Gdańsku]], w latach 1974–1991 w Studium Wychowania Fizycznego [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytetu Gdańskiego]]. Od 1980 doktor na podstawie pracy ''Wpływ stosowanych środków treningowych na wynik sportowy juniorów i juniorek w biegach na średnie i długie dystanse''.<br/><br/>
W 1990 odszedł na wcześniejszą emeryturę, w 1991 powrócił do pracy jako koordynator sekcji LA Lechii Gdańsk. Twórca Stowarzyszenia Maratonu ,,Solidarności” ([[MARATON SOLIDARNOŚCI | maraton Solidarności]]), od 1995 jego dyrektor. W czasie tworzenia rządu Jerzego Buzka (1997) raz drugi proponowano mu tekę ministra sportu (ponownie odmówił). W latach 1998–2011 dyrektor Centralnego Ośrodka Sportu w Cetniewie. <br/><br/>
+
W 1980 członek i działacz [[NIEZALEŻNY SAMORZĄDNY ZWIĄZEK ZAWODOWY „SOLIDARNOŚĆ” REGION GDAŃSKI | NSZZ „Solidarności”]], przewodniczący regionalnej i wiceprzewodniczący Sekcji Krajowej Kultury Fizycznej i Sportu, z jej ramienia uczestniczący w zespole przygotowującym projekt ustawy sejmowej o kulturze fizycznej. Wieloletni członek Polskiego Komitetu Olimpijskiego, przez cztery kadencje zasiadał w jego Zarządzie. Współzałożyciel (1992) i wiceprzewodniczący Towarzystwa Olimpijczyków Polskich. W 1989 uczestnik debaty na temat naprawy polskiego sportu, podczas tworzenia rządu przez [[BIELECKI JAN KRZYSZTOF, ekonomista, premier| Jana Krzysztofa Bieleckiego]] był kandydatem (odmówił) na ministra sportu.<br/><br/>  
W 1973 główny inicjator powołaniem do życia corocznego lekkoatletycznego Memoriału im. Józefa Żylewicza, przez wiele lat jeden z głównych organizatorów tej imprezy. Promotor sportu i kultury fizycznej wśród społeczności lokalnej oraz łączenia różnych środowisk społecznych wokół ważnych idei i celów, między innymi pomysłodawca i główny organizator „Sztafety Św. Wojciecha” z Gniezna do Gdańska (1997) (pobiegł na ostatnim, finalnym odcinku do miejscowości Święty Gaj) oraz współorganizator „Biegów Nadwiślańskich” na trasie Barania Góra–Gdańsk (1998, 2000).<br/><br/>
+
W 1990 odszedł na wcześniejszą emeryturę, w 1991 powrócił do pracy jako koordynator sekcji LA Lechii Gdańsk. W 1992 był przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Kultury Fizycznej i Turystyki. Twórca Stowarzyszenia Maratonu ,,Solidarności” ([[MARATON SOLIDARNOŚCI | maraton Solidarności]]), od 1995 jego dyrektor. W czasie tworzenia rządu Jerzego Buzka (1997) raz drugi proponowano mu tekę ministra sportu (ponownie odmówił). W latach 1998–2002 dyrektor Centralnego Ośrodka Sportu w Cetniewie. <br/><br/>
Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim (1960) i Oficerskim (2000) Orderu Odrodzenia Polski, srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Dyplomem Honorowym Polskiego Komitetu Olimpijskiego „Za działalność i zasługi dla rozwoju idei olimpijskiej”, Laurem Jerzego Buzka „za wyjątkowe dokonania" (2001), Medalem 700-lecia Tczewa (1960). W 1958, 1959, 1961 i 1962 zwycięzca plebiscytu [[DZIENNIK BAŁTYCKI | „Dziennika Bałtyckiego”]] na najlepszego sportowca województwa gdańskiego. Czterokrotnie w dziesiątce najlepszych polskich sportowców w plebiscycie "Przeglądu Sportowego":  1959 (6. miejsce), 1960 (9. miejsce), 1961 (6. miejsce), 1962 (7. miejsce). Zasłużony mistrz sportu (1962). Honorowy Obywatel Miasta Tczewa (2015), Członek Honorowy Stowarzyszenia Biegający Tczew (2013). Laureat wyróżnienia „Fair Play” Polskiego Komitetu Olimpijskiego „za całokształt kariery sportowej i godne życie po jej zakończeniu” (2013).<br/><br/>
+
W 1973 główny inicjator powołaniem do życia corocznego lekkoatletycznego Memoriału im. Józefa Żylewicza, przez wiele lat jeden z głównych organizatorów tej imprezy. Promotor sportu i kultury fizycznej wśród społeczności lokalnej oraz łączenia różnych środowisk społecznych wokół ważnych idei i celów, m.in. pomysłodawca i główny organizator „Sztafety Św. Wojciecha” z Gniezna do Gdańska (1997) (pobiegł na ostatnim, finalnym odcinku do miejscowości Święty Gaj) oraz współorganizator „Biegów Nadwiślańskich” na trasie Barania Góra–Gdańsk (1998, 2000).<br/><br/>
Żonaty po raz pierwszy w 1957 z Mirosławą z domu Budnik, jako wdowiec po raz drugi z Urszulą, po raz trzeci z Krystyną, lekarzem. Ojciec Karoliny, absolwentki architektury na PG, Joanny, Jarosława i Andrzeja, wyczynowych koszykarzy. Sportowe trofea przekazał do poświęconej mu Izby Pamięci w Muzeum Fabryka Sztuk w Tczewie. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]
+
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1960) i Oficerskim (2000) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1991), trzykrotnie srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (1958–1962), Dyplomem Honorowym Polskiego Komitetu Olimpijskiego „Za działalność i zasługi dla rozwoju idei olimpijskiej”, Laurem Jerzego Buzka „za wyjątkowe dokonania" (2001), Medalem 700-lecia Tczewa (1960). W 1955, w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” wybrany został najlepszym sportowcem LZS-ów. W 1958, 1959, 1961 i 1962 zwycięzca plebiscytu [[DZIENNIK BAŁTYCKI | „Dziennika Bałtyckiego”]] na najlepszego sportowca województwa gdańskiego. Czterokrotnie w dziesiątce najlepszych polskich sportowców w plebiscycie "Przeglądu Sportowego":  1959 (6. miejsce), 1960 (9. miejsce), 1961 (6. miejsce), 1962 (7. miejsce). W styczniu 1962 wybrany przez [[TELEWIZJA POLSKA GDAŃSK | Telewizję Gdańsk]] Sportowcem Roku 1961. W 2000 wybrany sportowcem wszech czasów Wybrzeża w konkursie [[WIECZÓR WYBRZEŻA | „Wieczoru Wybrzeża”]]. Zasłużony mistrz sportu (1962). Honorowy Obywatel Miasta Tczewa (2015), Członek Honorowy Stowarzyszenia „Biegający Tczew” (2013). Laureat wyróżnienia „Fair Play” Polskiego Komitetu Olimpijskiego „za całokształt kariery sportowej i godne życie po jej zakończeniu” (2013).<br/><br/>
 +
Żonaty po raz pierwszy w 1957 z Mirosławą z domu Budnik, jako wdowiec po raz drugi z Urszulą, po raz trzeci z Krystyną, lekarzem. Ojciec Karoliny, absolwentki architektury na PG, Joanny, Jarosława i Andrzeja (24 VIII 1959 – 11 I 1991), wyczynowych koszykarzy. Sportowe trofea przekazał do poświęconej mu Izby Pamięci w Muzeum „Fabryka Sztuk”  w Tczewie. Pochowany wraz z synem na [[CMENTARZE NA SIEDLCACH | Cmentarzu Komunalnym nr 5]], Łostowickim. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]

Aktualna wersja na dzień 14:33, 25 wrz 2023

Kazimierz Zimny podczas treningu z Józefem Żylewiczem, 1959
Kazimierz Zimny na czele biegu podczas Przełajowych Mistrzostw Polski, 1966
Kazimierz Zimny (pierwszy z prawej) podczas Gdańskiej Gali Sportu 2015

KAZIMIERZ FRANCISZEK ZIMNY (4 VI 1935 Tczew – 30 VI 2022 Gdańsk), lekkoatleta, olimpijczyk, trener, działacz sportowy i związkowy. Syn Władysława i Heleny, brat Felicji (ur. 1932) i Witolda (ur. 1940). Pierwsze trzy lata edukacji (1942–1944) spędził w szkole niemieckiej, po II wojnie światowej ukończył Szkołę Podstawową nr 4, od 1951 uczeń Zasadniczej Szkoły Metalowej w Tczewie.

Karierę sportową zaczynał jako sternik w czwórce wioślarskiej Kolejowego Klubu Sportowego Unia Tczew. Do biegania namówiony w 1952 przez dojeżdżającego z Gdańska trenera Startu Tczew Tadeusza Tessmera, po wygraniu tczewskiego biegu na 1000 m w ramach SPO (Sprawni do Pracy i Obrony). Zawodnik tczewskich klubów SKS (1953), Start (1954), Wisła (1955). Jako junior w 1953 zajął trzecie miejsce w wojewódzkim finale Biegu Narodowego na 1500 m, w okręgowej Spartakiadzie Zrzeszenia Start był pierwszy w biegach na 800 i 1500 m, w listopadzie zwyciężył w wojewódzkim biegu juniorów na przełaj na 2000 m. W 1954, podczas mistrzostw Polski w biegach przełajowych seniorów w Olsztynie na 3000 m zajął szóste miejsce. W tym samym roku mistrz i rekordzista Polski juniorów w biegu na 1500 m (4:01,2). Od wiosny 1954 pozostawał pod opieką Józefa Żylewicza (opracował specjalny plan treningów). W 1955 zdobył tytuł wicemistrza Polski seniorów w biegu przełajowym na 3000 m, 25 września tego roku w kategorii seniorów w meczu korespondencyjnym sportowców wiejskich LZS Polska – Sokol CSRS – Traktor NRD zajął w Krakowie pierwsze miejsce w biegu na 5000 m (po raz pierwszy występował na tym dystansie), wynikiem 14:28,6 uzyskał siódmy czas w historii Polski i ustanowił rekord okręgu gdańskiego. W tym też roku trafił do kadry i był rezerwowym (w biegu na 5000 m) w Warszawie w II Międzynarodowych Igrzyskach Sportowych Młodzieży. Od końca 1955 do 1957 odbywał służbę wojskową w OWKS (Zawisza) Bydgoszcz. W latach 1958–1967 zawodnik Lechii, w 1960 otrzymał mieszkanie przy ul. Toruńskiej.

Po wczesnej stracie rodziców, po ukończeniu szkoły zawodowej pracował w Pomorskiej Fabryce Gazomierzy w Tczewie, następnie jako trzyzmianowy tokarz w tamtejszych zakładach Technicznej Obsługi Rolnictwa, w dziale głównego mechanika jako weryfikator obrabiarek. Po odbyciu służby wojskowej podjął pracę w Gdańskich Zakładach Remontowo-Montażowych w Gdańsku-Oliwie. Równolegle uczył się w Technikum Mechanicznym w Gdyni. Po maturze został w swoim zakładzie zastępcą kierownika kontroli technicznej.

Trzydziestosiedmiokrotny reprezentant Polski w meczach międzynarodowych (1956–1966: 43 starty, 21 zwycięstw indywidualnych), debiutował 8 VII 1956 w Poznaniu, w spotkaniu Polska–Węgry (107:104), trzeci na 3000 m. Dwukrotny uczestnik igrzysk olimpijskich: w Melbourne (1956 – w barwach OWKS Bydgoszcz, bez sukcesu, kontuzja nogi: pęknięcie kości) i w Rzymie (1960 – w barwach Lechii , brązowy medal w biegu na 5000 m). Do wyjazdu do Melbourne nie był przewidziany, zakwalifikował się w ostatniej chwili, 18 X 1956 wygrywając i uzyskując na zawodach w Brukseli (zorganizowanych na rzecz pomocy ofiarom katastrofy górniczej w Belgii) czwarty na świecie wynik na 5000 m (13:58,6). Wicemistrz Europy w Sztokholmie (1958) i w Belgradzie (1962). Mistrz Polski w biegach: na 1500 m (1956), na 5000 m (1960, 1965 i 1966), w biegach przełajowych na 8000 m (1964) i 6000 m (1966 i 1967), w 1957 i 1959 czwarty na 1500 m. W 1963 został międzynarodowym mistrzem Anglii w biegu na 3000 m.

Startował między innymi w paryskim biegu „L’Humanité” na 10.000 m: w 1958 zajął czwarte miejsce, w 1961 – drugie, w 1963 był pierwszy. W 1961 wygrał bieg o Puchar Ilustrowanego Kuriera Polskiego w Bydgoszczy, w tym samym roku w Memoriale im. Janusza Kusocińskiego wygrał na 3000 m i pobił rekord Polski. Rekordy Polski bił także na nietypowym dystansie 2 mil, 5000 m, 10.000 m oraz w sztafecie 4 x 1500 m. Zwycięzca wielu mitingów lekkoatletycznych, między innymi 18 X 1961 w Bolonii na 5000 m; w czerwcu 1963 w Moguncji na 3000 m. Członek lekkoatletycznego „Wunderteamu” Jana Mulaka, obok Józefa Chromika, Zdzisława Krzyszkowiaka i Mariana Jochmana w latach 60. XX w. zaliczany do światowej czołówki długodystansowców. Karierę sportową zakończył 30 IX 1967, startując na stadionie Lechii w meczu o wejście do I ligi lekkoatletycznej (wygrał bieg na 10.000 m – 30:10,0).

Od 1965 (jeszcze w trakcie kariery sportowej) trener sekcji lekkiej atletyki Lechii, w latach 1974–1975 i 1979 trener Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. 10 IV 1969 absolwent Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego (później Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego) w Poznaniu, w maju tego roku uzyskał uprawnienia trenerskie I klasy. W latach 1972–1974 nauczyciel WF-u w Technikum Łączności w Gdańsku, w latach 1974–1991 w Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1980 doktor na podstawie pracy Wpływ stosowanych środków treningowych na wynik sportowy juniorów i juniorek w biegach na średnie i długie dystanse.

W 1980 członek i działacz NSZZ „Solidarności”, przewodniczący regionalnej i wiceprzewodniczący Sekcji Krajowej Kultury Fizycznej i Sportu, z jej ramienia uczestniczący w zespole przygotowującym projekt ustawy sejmowej o kulturze fizycznej. Wieloletni członek Polskiego Komitetu Olimpijskiego, przez cztery kadencje zasiadał w jego Zarządzie. Współzałożyciel (1992) i wiceprzewodniczący Towarzystwa Olimpijczyków Polskich. W 1989 uczestnik debaty na temat naprawy polskiego sportu, podczas tworzenia rządu przez Jana Krzysztofa Bieleckiego był kandydatem (odmówił) na ministra sportu.

W 1990 odszedł na wcześniejszą emeryturę, w 1991 powrócił do pracy jako koordynator sekcji LA Lechii Gdańsk. W 1992 był przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Kultury Fizycznej i Turystyki. Twórca Stowarzyszenia Maratonu ,,Solidarności” ( maraton Solidarności), od 1995 jego dyrektor. W czasie tworzenia rządu Jerzego Buzka (1997) raz drugi proponowano mu tekę ministra sportu (ponownie odmówił). W latach 1998–2002 dyrektor Centralnego Ośrodka Sportu w Cetniewie.

W 1973 główny inicjator powołaniem do życia corocznego lekkoatletycznego Memoriału im. Józefa Żylewicza, przez wiele lat jeden z głównych organizatorów tej imprezy. Promotor sportu i kultury fizycznej wśród społeczności lokalnej oraz łączenia różnych środowisk społecznych wokół ważnych idei i celów, m.in. pomysłodawca i główny organizator „Sztafety Św. Wojciecha” z Gniezna do Gdańska (1997) (pobiegł na ostatnim, finalnym odcinku do miejscowości Święty Gaj) oraz współorganizator „Biegów Nadwiślańskich” na trasie Barania Góra–Gdańsk (1998, 2000).

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1960) i Oficerskim (2000) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1991), trzykrotnie srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (1958–1962), Dyplomem Honorowym Polskiego Komitetu Olimpijskiego „Za działalność i zasługi dla rozwoju idei olimpijskiej”, Laurem Jerzego Buzka „za wyjątkowe dokonania" (2001), Medalem 700-lecia Tczewa (1960). W 1955, w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” wybrany został najlepszym sportowcem LZS-ów. W 1958, 1959, 1961 i 1962 zwycięzca plebiscytu „Dziennika Bałtyckiego” na najlepszego sportowca województwa gdańskiego. Czterokrotnie w dziesiątce najlepszych polskich sportowców w plebiscycie "Przeglądu Sportowego": 1959 (6. miejsce), 1960 (9. miejsce), 1961 (6. miejsce), 1962 (7. miejsce). W styczniu 1962 wybrany przez Telewizję Gdańsk Sportowcem Roku 1961. W 2000 wybrany sportowcem wszech czasów Wybrzeża w konkursie „Wieczoru Wybrzeża”. Zasłużony mistrz sportu (1962). Honorowy Obywatel Miasta Tczewa (2015), Członek Honorowy Stowarzyszenia „Biegający Tczew” (2013). Laureat wyróżnienia „Fair Play” Polskiego Komitetu Olimpijskiego „za całokształt kariery sportowej i godne życie po jej zakończeniu” (2013).

Żonaty po raz pierwszy w 1957 z Mirosławą z domu Budnik, jako wdowiec po raz drugi z Urszulą, po raz trzeci z Krystyną, lekarzem. Ojciec Karoliny, absolwentki architektury na PG, Joanny, Jarosława i Andrzeja (24 VIII 1959 – 11 I 1991), wyczynowych koszykarzy. Sportowe trofea przekazał do poświęconej mu Izby Pamięci w Muzeum „Fabryka Sztuk” w Tczewie. Pochowany wraz z synem na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim. JANSZ

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania