NOTHWANGER JOHANN HEINRICH, pastor kościoła św. Jana
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN HEINRICH NOTHWANGER (Johannes Henricus, Rothwanger) (26 IV 1664 Gdańsk – 8 VII 1726 Gdańsk), teolog, pastor kościoła św. Jana. Pochodził z rodziny gdańskich kupców. Naukę rozpoczął w 1679 w Gimnazjum Akademickim. Po studiach teologicznych na uniwersytecie w Halle, obronił pracę magisterską na uniwersytecie w Wittenberdze (Exercitatione Historico-Theologica Osculum Pedum Pontificis Romani..., Wittenberg 1687).
W Wittenberdze publikował swoje pierwsze prace (zob. w zbiorze De Distinctione Suppositi a Natura, Wittenberga 1689), wygłaszał również mowy pogrzebowe (Johann Heinrich Nothwanger, Anna Matthäi, Der Versetzte Edel-Stein/ Bey ... Leichbestattung Der ... Annen Matthäin/ gebohrner Steindorffin/ Des ... Blasii Matthaei, E. E. Hochweisen Raths in Wittenberg Hoch-Ansehnlichen Cämmerers/ wohlbestalten Pfennig-Steuer-Einnehmers/ und der Kirchen-wohlverdienten Vorstehers/ Hertzgeliebten Haus-Ehre, Wittenberg 1692). W 1694 roku był kaznodzieją w kościele św. Jana w Magdeburgu.
28 IX 1695 został powołany na stanowisko diakona w kościele św. Jana w Gdańsku, uroczysta introdukcja odbyła się 8 grudnia, działalność duszpasterską rozpoczął 11 grudnia. Od 1700 roku był głównym inicjatorem wprowadzenia cotygodniowych publicznych lekcji katechizmu luterańskiego dla parafian i uczniów szkoły św. Jana, co po 1708 wprowadzono także w innych parafiach. 24 VI 1706, w dniu święta patrona kościoła i w jego imienny, wykonano dedykowaną mu kantatę z muzyką Antona Albrechta Kocha (członka kapeli działającej przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny) i słowami anonimowego autora (wydana drukiem przez Johanna Zachariasa Stollego).
W 1707 roku został pastorem kościoła św. Jana i był nim do śmierci. Należał do najaktywniejszych członków Ministerium Duchownego. Pracował nad publikacją jednolitego gdańskiego katechizmu luterańskiego (1708) oraz nowego, jednolitego śpiewnika (zob. kancjonał), Danziger Gesangbuch. Prace na śpiewnikiem, przerwane w 1708 przez poprzedników, rozpoczął 2 X 1711 i ukończył wraz z przedmową w 1719 roku. Jego kazania wyróżniały się oryginalnością, np. gdy porównywał życie do Jarmarku Dominikańskiego, śmierć zaś do kończącego go usunięcia bud jarmarcznych.
W początkach 1722 roku doznał wylewu, zmarł po kilku latach trwającego paraliżu. Pozostawił po sobie zasobną bibliotekę, której spis inwentarza zawierał się w „dwóch opasłych tomach”. Do 1945 roku na północnej ścianie nawy chóru kościoła św. Jana wisiał jego portret, obecnie zaginiony.
