HAASE JAKOB, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
JAKOB HAASE (Hase, Haße) (26 II 1704 Gdańsk – pochowany 19 V 1762 Gdańsk), złotnik. Syn złotnika Johanna Jacoba Haasego I (1674 Gdańsk – 29 I 1708 Gdańsk) i poślubionej w 1702 jego nieznanego imienia żony. Uczył się u Gottfrieda Bauera. Mistrzem został 16 III 1730, wykonując pracę mistrzowską u Lorenza Dietricha. 11 V 1730 uzyskał obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Funkcję starszego cechu złotników pełnił w latach 1745, 1749, 1759.
Prowadził dużą pracownię przy Goldschmiedegasse (ul. Złotników), przyjmując licznych uczniów, byli wśród nich m.in. od 1735 Carl Gottfried Tonne, Johann Gottfried Bauer (syn wspomnianego wyżej Gottfieda) i Daniel Zan, od 1742 Martin Hollcke (zapewne tożsamy ze złotnikiem warszawskim Marcinem Holke, czynnym w latach około 1765–1792), od 1743 Christoph Bortels (czynny w Królewcu w latach 1763–1786), od 1755 Carl Ludwig Meyer. Nauki nie ukończył przyjęty w 1748 Johann Gotthold Boy. Uczeń od 1732, Joachim Bogislau Meßerschmiedt, 10 V 1734 zginął od wybuchu bomby w czasie oblężenia Gdańska. Terminowali u niego Abraham Schröder (zm. 1783) oraz Friedrich Ephraim Siebert (Siewert, Sieber, Süber; 5 XI 1720 Haga – 8 IV 1779), oprócz niego pracę mistrzowską wykonali także Johann Adam Imler (22 IV 1716 Frankfurt nad Menem – 10 V 1780), Abraham Arentz i Simon Gottlieb Unger (Ungarus; 2 IX 1715 – 22 XII 1762).
Używał znaku warsztatowego z monogramem IH w prostokątnym polu. Wykonywał elementy zastawy stołowej, takie jak cukiernice, łopatka do potraw (Muzeum Narodowe w Poznaniu), dzbanek (Zamek Królewski na Wawelu). Znane są jego liczne sprzęty liturgiczne: kielichy (Deptułczyce, Gniezno, Lembarg, Lubieszewo, Nowa Cerkiew, Pieniążkowo, Radzyń Chełmiński, Wałdowo), relikwiarze (Biała; dawniej kościół św. Brygidy w Gdańsku), plakiety wotywne (Lembarg, Śliwice), aplikacje na obrazy (Pogódki, Subkowy), umbraculum (Topolno). Ponadto na uwagę zasługuje kufel z figurami Minerwy, Junony i Diany, o silnie rozczłonkowanej, rzeźbiarskiej bryle.
Od 1731 mąż Barbary z domu Langen (20 IX 1707 – pochowana 4 IV 1775 wraz z mężem). Ojciec 1/ Christiana Arnoldta, którego w 1741 zapisał u siebie na naukę, 2/ Johanna Heinricha Jacoba (13 VI 1735 – 11 III 1775, pochowany 23 tego miesiąca przy rodzicach), podobnie zapisanego w 1749, od 1759 mistrza, od 26 kwietnia tego roku posiadającego gdańskie obywatelstwo, oraz 3/ Anny Dorothei, od 2 XI 1728 żony poślubionego w kościele NMP Johanna Michaela von Pehn (pochowany 16 II 1773 w kościele św. Trójcy w grobie nr 38). Wdowa Barbara prowadziła warsztat jeszcze w 1774.
Pochowany w kaplicy złotników Św. Krzyża w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku. Zob. też złotnictwo.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 459, 464.
Czihak Eugen von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Leipzig 1908, s. 76, 83, 93.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 363; 2, 369.
