ERBEN BALTHASAR JOHANN, kompozytor
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''BALTHASAR JOHANN ERBEN''' (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. | + | '''BALTHASAR JOHANN ERBEN''' (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. Syn Dawida (zm. 1655), właściciela przedsiębiorstwa przeładunku węgla i kamienia szlifierskiego. W 1652 nieudanie aplikował na stanowisko kapelmistrza gdańskiego kościoła [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP), po czym - jako stypendysta [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej Gdańska]] - odbył studia muzyczne w Ratyzbonie (Regensburgu), podróżował i odwiedził Norymbergę, Würzburg, Heidelberg, Frankfurt, Bonn, Kolonię, Düsseldorf, Antwerpię, Brukselę, Paryż (1654-1655), przez Flandrię popłynął do Anglii, zakończył wojaże w 1657 w Rzymie. <br/><br/> |
| − | Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w roku 1668 w Królewcu jedynie passacaglia i arię, napisane na abdykację króla polskiego Jana Kazimierza, oraz kilka pieśni zamieszczonych w | + | W latach 1658–1686 kapelmistrz w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]]. Z jego twórczości zachowały się w przekazach rękopiśmiennych głównie wokalno-instrumentalne utwory religijne, reprezentujące nowoczesny styl koncertujący – istotne ogniwo rozwoju tego stylu w Gdańsku.<br/><br/> |
| + | Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w roku 1668 w Królewcu jedynie passacaglia i arię, napisane na abdykację króla polskiego Jana Kazimierza, oraz kilka pieśni zamieszczonych w popularnej wówczas antologii Georga Neumarka ''Der fortgepflanzte Lustwald'' (Hamburg w 1652, Jena w 1657). <br/><br/> | ||
| + | Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy od 1658 z siostrą [[HEWELIUSZ JAN | Jana Heweliusza]], Anną (1631-1669), z którą miał córkę i dwóch synów, między innymi Johanna Jakoba, w latach 1671-1683 alcisty Kapeli Rady Miejskiej, następnie kantora chóru [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]]. Po raz drugi ożenił się 16 XI 1670 z Anną Marią Albert; małżeństwo pozostało bezdzietne. {{author: DS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| + | |||
| + | '''Bibliografia''':<br/> | ||
| + | Socnik Hugo, ''Erben Balthasar'', w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 4, Berlin 1959, s. 565. | ||
Wersja z 17:42, 30 sty 2022
BALTHASAR JOHANN ERBEN (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. Syn Dawida (zm. 1655), właściciela przedsiębiorstwa przeładunku węgla i kamienia szlifierskiego. W 1652 nieudanie aplikował na stanowisko kapelmistrza gdańskiego kościoła kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), po czym - jako stypendysta Rady Miejskiej Gdańska - odbył studia muzyczne w Ratyzbonie (Regensburgu), podróżował i odwiedził Norymbergę, Würzburg, Heidelberg, Frankfurt, Bonn, Kolonię, Düsseldorf, Antwerpię, Brukselę, Paryż (1654-1655), przez Flandrię popłynął do Anglii, zakończył wojaże w 1657 w Rzymie.
W latach 1658–1686 kapelmistrz w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Z jego twórczości zachowały się w przekazach rękopiśmiennych głównie wokalno-instrumentalne utwory religijne, reprezentujące nowoczesny styl koncertujący – istotne ogniwo rozwoju tego stylu w Gdańsku.
Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w roku 1668 w Królewcu jedynie passacaglia i arię, napisane na abdykację króla polskiego Jana Kazimierza, oraz kilka pieśni zamieszczonych w popularnej wówczas antologii Georga Neumarka Der fortgepflanzte Lustwald (Hamburg w 1652, Jena w 1657).
Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy od 1658 z siostrą Jana Heweliusza, Anną (1631-1669), z którą miał córkę i dwóch synów, między innymi Johanna Jakoba, w latach 1671-1683 alcisty Kapeli Rady Miejskiej, następnie kantora chóru szkoły mariackiej. Po raz drugi ożenił się 16 XI 1670 z Anną Marią Albert; małżeństwo pozostało bezdzietne.
Bibliografia:
Socnik Hugo, Erben Balthasar, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 4, Berlin 1959, s. 565.
