COLLEGIUM MEDICUM
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''COLLEGIUM MEDICUM.''' Instytucja uważana za pierwszą na ziemiach polskich [[OKRĘGOWA IZBA LEKARSKA | izbę lekarską]]. Powstała około | + | '''COLLEGIUM MEDICUM.''' Instytucja uważana za pierwszą na ziemiach polskich [[OKRĘGOWA IZBA LEKARSKA | izbę lekarską]]. Powstała około 1612 jako reakcja gdańskiego środowiska lekarskiego na działalność znachorów i innych przedstawicieli medycyny nieoficjalnej, których z racji posiadanego doświadczenia i praktyki zwanych empirykami (łaziebnicy, wędrowni uzdrowiciele, alchemicy, [[KAT | kaci]], nawet profesorowie teologii [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]); stosowali oni zabiegi oparte na wierzeniach ludowych, magii, alchemii, ziołolecznictwie, czerpali z medycyny naukowej (niektóre zabiegi chirurgiczne).<br/><br/> |
| − | Collegium działało na podstawie uzyskanych przez lekarzy gdańskich przywilejów Władysława IV z około 1636 | + | Collegium działało na podstawie uzyskanych przez lekarzy gdańskich przywilejów Władysława IV z około 1636. Na czele stał dziekan, głównym zadaniem była ochrona zawodu lekarza, chirurga i aptekarza poprzez udzielanie prawa wykonywania zawodu oraz nadzór nad istniejącymi już praktykami. [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] Gdańska orzekła, że przywileje naruszają jej prawa, i nigdy nie uznała Collegium. Zatwierdzenie wcześniejszych przywilejów przez króla polskiego Jana Kazimierza w 1651 dało podstawę do opracowania statutów Collegium, które wobec sprzeciwu Rady Miejskiej nie weszły w życie. Działalność gdańskich lekarzy zmusiła jednak Radę Miejską do wydania w 1661 ordynacji dla [[FIZYCY MIEJSCY | fizyków miejskich]]. Regulowała ona między innymi prawo wykonywania zawodu i nadzoru nad lekarzami, wcielała tym samym w życie niektóre postulaty zawarte w statucie Collegium, jednocześnie podkreślała kompetencje Rady Miejskiej wobec środowiska medycznego.<br/><br/> |
| − | Ponowna redakcja statutów Collegium w | + | Ponowna redakcja statutów Collegium w 1677, poza ustaleniem struktury, trybu nabycia członkostwa i zadań członków, kładła nacisk na stronę etyczną praktyki lekarskiej (zakaz podważania wobec pacjentów kompetencji innych lekarzy, zjednywania sobie pacjentów podstępem i w inny niegodny sposób, wtrącania się do leczenia prowadzonego przez kolegów, sporów w obecności nielekarzy). Także i ta próba uznania Collegium przez Radę Miejską zakończyła się niepowodzeniem. W 1703 Rada Miejska wydała ordynację medyczną, obowiązującą do 1793, podkreślając ponownie niepodważalne prawo nadzoru władz miejskich nad całym środowiskiem medycznym Gdańska. {{author: ASZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 19:23, 8 wrz 2022
COLLEGIUM MEDICUM. Instytucja uważana za pierwszą na ziemiach polskich izbę lekarską. Powstała około 1612 jako reakcja gdańskiego środowiska lekarskiego na działalność znachorów i innych przedstawicieli medycyny nieoficjalnej, których z racji posiadanego doświadczenia i praktyki zwanych empirykami (łaziebnicy, wędrowni uzdrowiciele, alchemicy, kaci, nawet profesorowie teologii Gimnazjum Akademickiego); stosowali oni zabiegi oparte na wierzeniach ludowych, magii, alchemii, ziołolecznictwie, czerpali z medycyny naukowej (niektóre zabiegi chirurgiczne).
Collegium działało na podstawie uzyskanych przez lekarzy gdańskich przywilejów Władysława IV z około 1636. Na czele stał dziekan, głównym zadaniem była ochrona zawodu lekarza, chirurga i aptekarza poprzez udzielanie prawa wykonywania zawodu oraz nadzór nad istniejącymi już praktykami. Rada Miejska Gdańska orzekła, że przywileje naruszają jej prawa, i nigdy nie uznała Collegium. Zatwierdzenie wcześniejszych przywilejów przez króla polskiego Jana Kazimierza w 1651 dało podstawę do opracowania statutów Collegium, które wobec sprzeciwu Rady Miejskiej nie weszły w życie. Działalność gdańskich lekarzy zmusiła jednak Radę Miejską do wydania w 1661 ordynacji dla fizyków miejskich. Regulowała ona między innymi prawo wykonywania zawodu i nadzoru nad lekarzami, wcielała tym samym w życie niektóre postulaty zawarte w statucie Collegium, jednocześnie podkreślała kompetencje Rady Miejskiej wobec środowiska medycznego.
Ponowna redakcja statutów Collegium w 1677, poza ustaleniem struktury, trybu nabycia członkostwa i zadań członków, kładła nacisk na stronę etyczną praktyki lekarskiej (zakaz podważania wobec pacjentów kompetencji innych lekarzy, zjednywania sobie pacjentów podstępem i w inny niegodny sposób, wtrącania się do leczenia prowadzonego przez kolegów, sporów w obecności nielekarzy). Także i ta próba uznania Collegium przez Radę Miejską zakończyła się niepowodzeniem. W 1703 Rada Miejska wydała ordynację medyczną, obowiązującą do 1793, podkreślając ponownie niepodważalne prawo nadzoru władz miejskich nad całym środowiskiem medycznym Gdańska.
