BRAMA KROWIA

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Brama Krowia w XIV wieku, rekonstrukcja według Ottona Kloeppela
Brama Krowia, 1898 od strony Motławy, widoczne jeszcze gotyckie detale
Gotycka Brama Krowia od strony zachodniej, przed 1905, liniami zaznaczono przejścia bramne do przebudowy
Neoromańska Brama Krowia po przebudowie w 1905 roku
Brama Krowia, widok od strony od strony miasta, 1946
Brama Krowia, około 1949
Brama Krowia, widok od strony południowej, 1946
Brama Krowia od strony Motławy, 2011
Brama Krowia od strony miasta, 2011

BRAMA KROWIA zamyka od strony Motławy obecną ul. Ogarną. Należy do najstarszych bram wodnych w Gdańsku, wspominana od 1387 roku. Nazwa nawiązuje do drogi, którą przepędzano bydło do rzeźni na wschodnim brzegu Motławy ( Spichlerze). O wczesnym pochodzeniu świadczy skromny wystrój architektoniczny: prosta dekoracja fryzowo-wnękowa z ostrołukowo zakończonymi blendami oraz brak profilowań. Dwukondygnacyjna, mniejsza od pozostałych bram wodnych Gdańska, zbudowana z cegły na planie wydłużonego prostokąta, o rzucie około 33×8 m, ustawionego wzdłuż linii nabrzeża i zamykającego wylot ulicy.

Przebudowa w początku XV wieku nadała jej formy znane z ikonografii XIX wieku. W osi bramy umieszczony jest przejazd, po którego bokach były pierwotnie dwie izby: wartownie i pomieszczenia celników, z wejściem od strony miasta. Piętro i poddasze wykorzystywano zapewne jako skład towarów. Całość nakrywa dwuspadowy dach o kalenicy równoległej do rzeki. Bardziej ozdobne były szczyty północny i południowy, zdobione jak ściany podłużne ostrołukowo zakończonymi blendami, zwieńczone zaś w najwyższym punkcie sterczynami zdwojonymi w formę krenelażu (zwieńczenie muru blankami).

Od końca XVI wieku przekształcona w budynek mieszkalny: wykuto otwory okienne, w przyziemiu, na miejscu wartowni, zrobiono przejście dla pieszych. W celu usprawnienia komunikacji 24 IX 1904 Rada Miejska Gdańska przyjęła uchwałę o jej rozbiórce, w 1905 zburzono gotycki budynek, zastępując go nowym, o formach neogotyckich, z trzema przelotami w poziomie przyziemia.

Zniszczenia w 1945 odsłoniły gotycką elewację północną. Zbudowana praktycznie od nowa w latach 1971–1972, w formach nawiązujących do średniowiecza, z wykorzystaniem autentycznych fragmentów. Od września 1972 siedziba Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) w Gdańsku, od 1997 Oddziału Regionalnego PTTK w Gdańsku. GS

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania