BJÖRN SÖREN
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: Sören_Björn.jpg |thumb| Sören Björn, ''Bemerkungen über die vormahlige und gegenwärtige Lage und Beschaffenheit der preußischen und danziger südbaltischen Ufer...'', 1808]] | [[File: Sören_Björn.jpg |thumb| Sören Björn, ''Bemerkungen über die vormahlige und gegenwärtige Lage und Beschaffenheit der preußischen und danziger südbaltischen Ufer...'', 1808]] | ||
| − | '''SÖREN BJÖRN''' (18 IX 1744 Astruphof, Dania – 26 X 1819 Gdańsk), kapitan żeglugi, syn kupca z Kopenhagi. W Gdańsku od | + | '''SÖREN BJÖRN''' (18 IX 1744 Astruphof, Dania – 26 X 1819 Gdańsk), kapitan żeglugi, syn kupca z Kopenhagi Petera i Anny z domu Lohrenz. Wcześnie stracił rodziców, opiekował się nim miejscowy kaznodzieja. Dobrze wykształcony, znał także język niemiecki, grekę, łacinę, posiadł dobrą znajomością geografii, nauk przyrodniczych i rolnych. W Gdańsku od 1768, nabył 21 lipca [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo miasta]], pomagał kupcowi Grube w prowadzeniu komisowego handlu zbożem, w 1770 otworzył własny kantor w tej branży. W 1771 ożenił się z Susanną Konstancją, córką nieżyjącego już pastora [[KOŚCIÓŁ GARNIZONOWY ŚW. OLAFA | kościoła św. Olafa]] w [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujściu]] Johanna Christiana Gebharda. W 1778 gospodarz w Juszkowie pod Gdańskiem, od 1784 przedstawiciel władz Gdańska w pozostającym pod pruskimi rządami [[NOWY PORT | Nowym Porcie]]. Od 1791 do śmierci inspektor ochrony wybrzeża.<br/><br/> |
| − | Zajmował się pionierskimi doświadczeniami nad wyborem roślin do obsadzania nadbrzeżnych wydm, publikował ich wyniki oraz apele o ochronę brzegu morskiego. Wydał w gdańskiej firmie wydawniczo-księgarskiej [[TROSCHEL ADOLPH HEINRICH FERDINAND | Adolpha Heinricha Ferdinanda Troschela]] | + | Zajmował się pionierskimi doświadczeniami nad wyborem roślin do obsadzania nadbrzeżnych wydm, publikował ich wyniki oraz apele o ochronę brzegu morskiego. Wydał w gdańskiej firmie wydawniczo-księgarskiej [[TROSCHEL ADOLPH HEINRICH FERDINAND, drukarz, księgarz, ławnik | Adolpha Heinricha Ferdinanda Troschela]] ''Bemerkungen über die vormahlige und gegenwärtige Lage und Beschaffenheit der preußischen und danziger südbaltischen Ufer...'' (''Uwagi o byłym i obecnym położeniu i budowie pruskiego i gdańskiego brzegu południowego Bałtyku ...''; 1804), ''Über die vortheilhafteste Behandlungs-Methode bei Besamung und Bepflanzung der Kiefern'' (1807) i to samo w języku polskim, w tłumaczeniu [[MRONGOWIUSZ KRZYSZTOF CELESTYN, kaznodzieja, językoznawca, patron ulicy | Krzysztofa Mrongowiusza]], ''Rzut oka na pożytki z przyzwoitego traktowania wierzb pruskich wynikające'' (1807). Obsadzał przez wiele lat wybranymi roślinami wydmy na brzegu Zatoki Gdańskiej przy wsi [[STOGI | Stogi]].<br/><br/> |
| − | W latach 1791, 1797 i 1817 inspektor | + | W latach 1791, 1797 i 1817 inspektor nadzorujący z ramienia władz Gdańska pracę dźwigu portowego (Kraninspektor) w bramie [[SZEROKA, ulica | ul. Szerokiej]] (Krantor, [[ŻURAW | Żuraw]]), gdzie mieszkał. W 1798 uzyskał rządowy tytuł nadinspektora plantacji (Ober-Plantagen-Inspektor). Od 1802 członek honorowy Meklemburskiego Towarzystwa Rolnego (Meklemburgische Landwirtschtliche Gesellschaft), od 1805 radca państwowy (Kammer-Kommissionsrat), do którego obowiązków należało nadzorowanie stanu wydm nadmorskich od Gdańska do Kłajpedy (Memel); ratował je, obsiewając krzewami, drzewami i drobną roślinnością. W 1812 uzyskał od magistratu tytuł nadleśniczego Wisłoujścia (Oberförster der Nehrung). <br/><br/> |
| − | Od 1799 właściciel posiadłości we wschodniej części Stogów, włącznie z [[PUSTY STAW | Pustym Stawem]], gdzie założył ogólnodostępny ogród, składający się ze zwierzyńca, ogrodu botanicznego z cieplarnią, szklarni z ogrzewanym kanałem, w którym pływały pancerniki, ptaszarni z ptakami egzotycznymi. Znajdował się w nim zbiór korali i minerałów oraz eksponaty etnograficzne (między innymi chata eskimoska oraz dwa ubrane w skóry drewniane posągi jej mieszkańców), ława z żeber wieloryba i grota z dużą kolekcją muszli. Przed śmiercią eksponaty przekazał [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwu Przyrodniczemu]]. | + | Od 1799 właściciel posiadłości we wschodniej części Stogów, włącznie z [[PUSTY STAW | Pustym Stawem]], gdzie założył ogólnodostępny ogród, składający się ze zwierzyńca, ogrodu botanicznego z cieplarnią, szklarni z ogrzewanym kanałem, w którym pływały pancerniki, ptaszarni z ptakami egzotycznymi. Znajdował się w nim zbiór korali i minerałów oraz eksponaty etnograficzne (między innymi chata eskimoska oraz dwa ubrane w skóry drewniane posągi jej mieszkańców), ława z żeber wieloryba i grota z dużą kolekcją muszli. Jego ogród przyciągał na Stogi rzesze gości, nie tylko z Gdańska, czym zapoczątkował rozwój turystyczny Stogów, które w szybkim tempie zaczęły przekształcać się z rybackiej osady w nadmorskie letnisko. Przed śmiercią eksponaty przekazał [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwu Przyrodniczemu]], w którym prowadził szereg wykładów o florze, faunie i bursztynie bałtyckim, a którego członkiem rzeczywistym został w 1816. |
| − | Syn, także Sören (1777–1846), zajmował się handlem, był po ojcu właścicielem ogrodu i gospody nad Pustym Stawem, | + | Syn, także Sören (1777–1846), zajmował się handlem, był po ojcu właścicielem ogrodu i gospody nad Pustym Stawem, m.in. na zachodnim brzegu urządził przystań dla łodzi wraz z założeniem kuracyjnym. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| + | |||
| + | |||
| + | '''Bibliografia''':<br/> | ||
| + | Preussische Provinzial-Blätter, Bd 23, Königsberg 1840, s. 398-406. | ||
Aktualna wersja na dzień 16:58, 26 kwi 2024
SÖREN BJÖRN (18 IX 1744 Astruphof, Dania – 26 X 1819 Gdańsk), kapitan żeglugi, syn kupca z Kopenhagi Petera i Anny z domu Lohrenz. Wcześnie stracił rodziców, opiekował się nim miejscowy kaznodzieja. Dobrze wykształcony, znał także język niemiecki, grekę, łacinę, posiadł dobrą znajomością geografii, nauk przyrodniczych i rolnych. W Gdańsku od 1768, nabył 21 lipca obywatelstwo miasta, pomagał kupcowi Grube w prowadzeniu komisowego handlu zbożem, w 1770 otworzył własny kantor w tej branży. W 1771 ożenił się z Susanną Konstancją, córką nieżyjącego już pastora kościoła św. Olafa w Wisłoujściu Johanna Christiana Gebharda. W 1778 gospodarz w Juszkowie pod Gdańskiem, od 1784 przedstawiciel władz Gdańska w pozostającym pod pruskimi rządami Nowym Porcie. Od 1791 do śmierci inspektor ochrony wybrzeża.
Zajmował się pionierskimi doświadczeniami nad wyborem roślin do obsadzania nadbrzeżnych wydm, publikował ich wyniki oraz apele o ochronę brzegu morskiego. Wydał w gdańskiej firmie wydawniczo-księgarskiej Adolpha Heinricha Ferdinanda Troschela Bemerkungen über die vormahlige und gegenwärtige Lage und Beschaffenheit der preußischen und danziger südbaltischen Ufer... (Uwagi o byłym i obecnym położeniu i budowie pruskiego i gdańskiego brzegu południowego Bałtyku ...; 1804), Über die vortheilhafteste Behandlungs-Methode bei Besamung und Bepflanzung der Kiefern (1807) i to samo w języku polskim, w tłumaczeniu Krzysztofa Mrongowiusza, Rzut oka na pożytki z przyzwoitego traktowania wierzb pruskich wynikające (1807). Obsadzał przez wiele lat wybranymi roślinami wydmy na brzegu Zatoki Gdańskiej przy wsi Stogi.
W latach 1791, 1797 i 1817 inspektor nadzorujący z ramienia władz Gdańska pracę dźwigu portowego (Kraninspektor) w bramie ul. Szerokiej (Krantor, Żuraw), gdzie mieszkał. W 1798 uzyskał rządowy tytuł nadinspektora plantacji (Ober-Plantagen-Inspektor). Od 1802 członek honorowy Meklemburskiego Towarzystwa Rolnego (Meklemburgische Landwirtschtliche Gesellschaft), od 1805 radca państwowy (Kammer-Kommissionsrat), do którego obowiązków należało nadzorowanie stanu wydm nadmorskich od Gdańska do Kłajpedy (Memel); ratował je, obsiewając krzewami, drzewami i drobną roślinnością. W 1812 uzyskał od magistratu tytuł nadleśniczego Wisłoujścia (Oberförster der Nehrung).
Od 1799 właściciel posiadłości we wschodniej części Stogów, włącznie z Pustym Stawem, gdzie założył ogólnodostępny ogród, składający się ze zwierzyńca, ogrodu botanicznego z cieplarnią, szklarni z ogrzewanym kanałem, w którym pływały pancerniki, ptaszarni z ptakami egzotycznymi. Znajdował się w nim zbiór korali i minerałów oraz eksponaty etnograficzne (między innymi chata eskimoska oraz dwa ubrane w skóry drewniane posągi jej mieszkańców), ława z żeber wieloryba i grota z dużą kolekcją muszli. Jego ogród przyciągał na Stogi rzesze gości, nie tylko z Gdańska, czym zapoczątkował rozwój turystyczny Stogów, które w szybkim tempie zaczęły przekształcać się z rybackiej osady w nadmorskie letnisko. Przed śmiercią eksponaty przekazał Towarzystwu Przyrodniczemu, w którym prowadził szereg wykładów o florze, faunie i bursztynie bałtyckim, a którego członkiem rzeczywistym został w 1816.
Syn, także Sören (1777–1846), zajmował się handlem, był po ojcu właścicielem ogrodu i gospody nad Pustym Stawem, m.in. na zachodnim brzegu urządził przystań dla łodzi wraz z założeniem kuracyjnym.
Bibliografia:
Preussische Provinzial-Blätter, Bd 23, Königsberg 1840, s. 398-406.
