AUGUSTYŃSKI JAN, dyrektor Gimnazjum Polskiego, patron ulicy
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Jan_Augustyński__do_wymiany.jpg|thumb|Jan Augustyński, w gabinecie dyrektorskim Gimnazjum Polskiego, 1932]] | [[File:Jan_Augustyński__do_wymiany.jpg|thumb|Jan Augustyński, w gabinecie dyrektorskim Gimnazjum Polskiego, 1932]] | ||
| − | '''JAN AUGUSTYŃSKI''' (1 II 1878 Odporyszów, ówczesne województwo krakowskie – 13 VI 1943 Warszawa), dyrektor [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]], działacz Polonii gdańskiej. Syn Wojciecha, powstańca styczniowego i Elżbiety z Pytków. | + | '''JAN AUGUSTYŃSKI''' (1 II 1878 Odporyszów, powiat Dąbrowa, ówczesne województwo krakowskie – 13 VI 1943 Warszawa), dyrektor [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]], działacz Polonii gdańskiej. Syn Wojciecha, powstańca styczniowego i Elżbiety z Pytków. Szkołę podstawową ukończył w Dąbrowie, w 1898 uzyskał maturę gimnazjum w Tarnowie. W latach 1898–1900 studiował początkowo prawo na uniwersytecie w Krakowie, następnie filologię klasyczną na uniwersytecie we Lwowie. Od 1905, po zdaniu egzaminu na nauczyciela szkół średnich, pracował w VII Gimnazjum we Lwowie, następnie w Gimnazjum Klasycznym w Sanoku, dokąd przeniósł się ze względów rodzinnych. Od 1 VI 1911 z tytułem c. k. profesora. Podczas I wojny światowej organizator szkolnictwa polskiego w Czechach i w Salzburgu (Austria) dla uciekinierów z Małopolski, współpracował z Komitetem Pomocy Ofiar Wojny, w listopadzie 1918 uczestniczył w rozbrajaniu wojsk austriackich. Od 1920 dyrektor Państwowego Gimnazjum im. Bolesława Krzywoustego w Nakle, od 1923 Państwowego Gimnazjum i Liceum Klasycznego im. Bolesława Chrobrego w Grudziądzu.<br/><br/> |
Od 1 IX 1925 do wybuchu II wojny światowej dyrektor Gimnazjum Polskiego. Przyczynił się do jego dynamicznego rozwoju, kładł nacisk na dobór kadry pedagogicznej, wszechstronne nauczanie, wychowywanie młodzieży w duchu patriotycznym. Dokonał rozbudowy gmachu, przekształcając budynek dawnych koszarów wojskowych w nowoczesny obiekt edukacyjny z doskonale wyposażonymi gabinetami i laboratoriami. W 1938 z jego inspiracji w reprezentacyjnej auli szkolnej wykonano patriotyczny fresk, zatytułowany „Niebo Polskie”.<br/><br/> | Od 1 IX 1925 do wybuchu II wojny światowej dyrektor Gimnazjum Polskiego. Przyczynił się do jego dynamicznego rozwoju, kładł nacisk na dobór kadry pedagogicznej, wszechstronne nauczanie, wychowywanie młodzieży w duchu patriotycznym. Dokonał rozbudowy gmachu, przekształcając budynek dawnych koszarów wojskowych w nowoczesny obiekt edukacyjny z doskonale wyposażonymi gabinetami i laboratoriami. W 1938 z jego inspiracji w reprezentacyjnej auli szkolnej wykonano patriotyczny fresk, zatytułowany „Niebo Polskie”.<br/><br/> | ||
Jako przewodniczący Komisji Szkolno-Oświatowej i wiceprezes Zarządu [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]] kierował organizacją polskiego szkolnictwa w Gdańsku ([[SZKOŁY SENACKIE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | polskie szkoły senackie]] i prywatne). Był między innymi członkiem Zarządu Głównego [[ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku]] (WMG), wiceprzewodniczącym gdańskiego oddziału [[LIGA MORSKA I RZECZNA | Ligi Morskiej i Kolonialnej]], delegatem Obwodu Morskiego na miasto Gdańsk. | Jako przewodniczący Komisji Szkolno-Oświatowej i wiceprezes Zarządu [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]] kierował organizacją polskiego szkolnictwa w Gdańsku ([[SZKOŁY SENACKIE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | polskie szkoły senackie]] i prywatne). Był między innymi członkiem Zarządu Głównego [[ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku]] (WMG), wiceprzewodniczącym gdańskiego oddziału [[LIGA MORSKA I RZECZNA | Ligi Morskiej i Kolonialnej]], delegatem Obwodu Morskiego na miasto Gdańsk. | ||
| − | Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał z Gdańska do Katowic na pogrzeb brata Władysława. Mimo informacji, że figuruje na liście osób poszukiwanych przez Gestapo przyjechał do Gdyni, by wypłacić pensje nauczycielom. | + | Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał z Gdańska do Katowic na pogrzeb brata Władysława. Mimo informacji, że figuruje na liście osób poszukiwanych przez Gestapo przyjechał do Gdyni, głównie by wypłacić pensje nauczycielom (w czym jednak wyręczył go [[URBANEK MICHAŁ WŁADYSŁAW | Michał Urbanek]]. Mimo niemieckich poszukiwań wyjechał z żoną do młodszego syna Witolda w Warszawie, do śmierci biorąc udział w tajnym nauczaniu.<br/><br/> |
Od 30 VI 1906 żonaty ze Stefanią z domu Nalepa, działaczką Towarzystwa Polek w WMG, ojciec [[AUGUSTYŃSKI JERZY (I) | Jerzego Augustyńskiego]] i Witolda.<br/><br/> | Od 30 VI 1906 żonaty ze Stefanią z domu Nalepa, działaczką Towarzystwa Polek w WMG, ojciec [[AUGUSTYŃSKI JERZY (I) | Jerzego Augustyńskiego]] i Witolda.<br/><br/> | ||
Zmarł nagle, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Od 5 XI 1957 patron ulicy, przy której stoi dawny gmach Gimnazjum Polskiego (do 1945 Am Weißen Turm, od 1945 Białowieska), od roku 1957 jego imię nosiło Technikum Mechaniczno-Elektryczne z siedzibę w tym gmachu ([[CENTRUM KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO NR 1 W GDAŃSKU | Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Gdańsku]]). {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Zmarł nagle, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Od 5 XI 1957 patron ulicy, przy której stoi dawny gmach Gimnazjum Polskiego (do 1945 Am Weißen Turm, od 1945 Białowieska), od roku 1957 jego imię nosiło Technikum Mechaniczno-Elektryczne z siedzibę w tym gmachu ([[CENTRUM KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO NR 1 W GDAŃSKU | Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Gdańsku]]). {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
Wersja z 13:44, 16 gru 2021
JAN AUGUSTYŃSKI (1 II 1878 Odporyszów, powiat Dąbrowa, ówczesne województwo krakowskie – 13 VI 1943 Warszawa), dyrektor Gimnazjum Polskiego, działacz Polonii gdańskiej. Syn Wojciecha, powstańca styczniowego i Elżbiety z Pytków. Szkołę podstawową ukończył w Dąbrowie, w 1898 uzyskał maturę gimnazjum w Tarnowie. W latach 1898–1900 studiował początkowo prawo na uniwersytecie w Krakowie, następnie filologię klasyczną na uniwersytecie we Lwowie. Od 1905, po zdaniu egzaminu na nauczyciela szkół średnich, pracował w VII Gimnazjum we Lwowie, następnie w Gimnazjum Klasycznym w Sanoku, dokąd przeniósł się ze względów rodzinnych. Od 1 VI 1911 z tytułem c. k. profesora. Podczas I wojny światowej organizator szkolnictwa polskiego w Czechach i w Salzburgu (Austria) dla uciekinierów z Małopolski, współpracował z Komitetem Pomocy Ofiar Wojny, w listopadzie 1918 uczestniczył w rozbrajaniu wojsk austriackich. Od 1920 dyrektor Państwowego Gimnazjum im. Bolesława Krzywoustego w Nakle, od 1923 Państwowego Gimnazjum i Liceum Klasycznego im. Bolesława Chrobrego w Grudziądzu.
Od 1 IX 1925 do wybuchu II wojny światowej dyrektor Gimnazjum Polskiego. Przyczynił się do jego dynamicznego rozwoju, kładł nacisk na dobór kadry pedagogicznej, wszechstronne nauczanie, wychowywanie młodzieży w duchu patriotycznym. Dokonał rozbudowy gmachu, przekształcając budynek dawnych koszarów wojskowych w nowoczesny obiekt edukacyjny z doskonale wyposażonymi gabinetami i laboratoriami. W 1938 z jego inspiracji w reprezentacyjnej auli szkolnej wykonano patriotyczny fresk, zatytułowany „Niebo Polskie”.
Jako przewodniczący Komisji Szkolno-Oświatowej i wiceprezes Zarządu Gdańskiej Macierzy Szkolnej kierował organizacją polskiego szkolnictwa w Gdańsku ( polskie szkoły senackie i prywatne). Był między innymi członkiem Zarządu Głównego Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku (WMG), wiceprzewodniczącym gdańskiego oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej, delegatem Obwodu Morskiego na miasto Gdańsk.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał z Gdańska do Katowic na pogrzeb brata Władysława. Mimo informacji, że figuruje na liście osób poszukiwanych przez Gestapo przyjechał do Gdyni, głównie by wypłacić pensje nauczycielom (w czym jednak wyręczył go Michał Urbanek. Mimo niemieckich poszukiwań wyjechał z żoną do młodszego syna Witolda w Warszawie, do śmierci biorąc udział w tajnym nauczaniu.
Od 30 VI 1906 żonaty ze Stefanią z domu Nalepa, działaczką Towarzystwa Polek w WMG, ojciec Jerzego Augustyńskiego i Witolda.
Zmarł nagle, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Od 5 XI 1957 patron ulicy, przy której stoi dawny gmach Gimnazjum Polskiego (do 1945 Am Weißen Turm, od 1945 Białowieska), od roku 1957 jego imię nosiło Technikum Mechaniczno-Elektryczne z siedzibę w tym gmachu ( Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Gdańsku).
Bibliografia:
Janik Bernard, Życiorysy pracowników Gimnazjum Polskiego w Gdańsku, w: Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa, Gdańsk 1976, s. 143-145.
Widernik Mieczysław, Jan Augustyński, w: Działacze polscy i przedstawiciele RP w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1974, s. 7-13.
Widernik Mieczysław, Augustyński Jan, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 1, Gdańsk 1992, s. 46-47.
