MAŁA ZBROJOWNIA

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Mała Zbrojownia, Der Stadt Dantzig..., 1688
Mała Zbrojownia, Matthaeus Deisch, 1761–1765
Mała Zbrojownia,
około 1900
Mała Zbrojownia, 2010
Herb Gdańska na Małej Zbrojowni, 2010

MAŁA ZBROJOWNIA, zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), pl. Wałowy 15. Dawny arsenał, położony na Starym Przedmieściu, w południowo-zachodnim narożniku pierścienia fortyfikacji. Wzniesiona w latach 1643–1645 według projektu Georga Strakowskiego, z przeznaczeniem na magazyn ciężkich dział, które obok kul armatnich gromadzone były na parterze, w obszernym, jednoprzestrzennym pomieszczeniu, podzielonym sześcioma słupami, dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń, elementy uzbrojenia ochronnego, które zapełniały również ściany. Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, np. od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu władców polskich (bramy tryumfalne, posągi), spalone po zajęciu Gdańska przez Prus w 1793. Od tego roku miejsce musztry żołnierzy garnizonu gdańskiego w okresie złej pogody. Wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni około 1500 m² przyziemia i takiej samej poddasza zwieńczonego ośmioma szczytami. Dach złożony z dwóch części ustawionych wzdłuż i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle względem osi budynku. Nie otrzymała tak efektownego wystroju fasad jak Wielka Zbrojownia. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny herb Gdańska, podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1. połowie XIX wieku przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (plac Wałoznacznych gabarytach, npwy), przekształcono pozostałe wejścia. W roku 1945 częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym i płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, wraz z pełnym odtworzeniem kształtu dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 urządzono tu garaże dla 150 taksówek miejskich (parkujących na dwóch poziomach, z wjazdem na piętro z przytykającego wału ziemnego). W 1993 funkcjonował tu krótko magazyn Unimoru. Od 1994 roku użytkowana przez Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych. TD

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania